Meçhul Akraba…

Çalışırken, bilgisayar ekranında yeni bir e-mail geldiğini gördüm. Genelde çalıştığım saatler gönderenini tanımadığım e-mailleri açmam. Fakat bu garip bir e-maildi. Benimle aynı soyadı taşıyan birinden gelmişti: Panikos Evanğelu. İsim bana pek bir şey hatırlatmadı, ama yine de maili açtım.

“Merhaba Marilena. Çok büyük bir ihtimalle beni hatırlamıyorsun. Senin yeğeninim. Amcanın oğluyum. Londra’da yaşıyorum. E-mail adresini gazeteden buldum ve seninle iletişime geçeyim dedim. Anne-babana selamlarımı ilet. Onlar kesinlikle beni hatırlayacaklardır”.

Baba tarafından çok üyeli bir ailem var.  Varlıklarından tamamen habersiz olduğum bir sürü yeğenim olduğunun farkındayım. Babamın ailesi Girne bölgesindendi. Kardeş sayısı dokuz… Bu yeğenimin benimle iletişime geçmesi, durumun trajikliğinin farkına varmamı sağladı.    Amcalar, halalar, yeğenler, yeğenlerin çocuklarının sayısı oldukça fazladır. 74’ten sonra dünyanın farklı noktalarına saçılan, birinci dereceden akrabam olan bu kişiler benim açımdan meçhul kişilerdir.   Panikos gibi bir-iki yeğenimle Kıbrıs’a geldiklerinde çocukken görüşmüştüm, diğerlerini hayatımda hiç görmedim.

*  *  *

Babama selamlarını ilettiğimde, “evlidir, çocukları vardır. İki küçük kız” dedi. Bir şeyler anımsamam veya en azından Panikos’un hangi yeğenim olduğunu hatırlayabilmem için bildiği ve verebileceği en fazla bilgiyi vermeye gayret ediyordu. Sonunda kimin oğlu olduğunu, kardeşlerinin kim olduğunu ve kaç yaşlarında görüştüğümüzü anımsadığımda e-maili yanıtladım. Ben de kendimle ilgili verebildiğim kadar bilgi verdim. Ne iş yaptığımı, ne zaman evlendiğimi, kaç çocuğum olduğunu, nerede oturduğumu, Kıbrıs’ta durumların nasıl olduğunu yazdım. Sonuçta yıllardır memleketinden uzaktadır.  

Bana gönderdiği ikinci e-mailde, bir düğünden bir fotoğraf gönderdi. Fotoğraf, gelin ve damadın etrafında birçok yakını olan fotoğraflardan biri. Fotoğrafın altına, “Gelinin solundaki ilk kişi benim. Bu fotoğraf, kızımın düğünündendir. Diğer kızımı evlendirdiğimde ailenle birlikte seni Londra’da görmekten mutluluk duyarım” yazdı.

Vay be babacığım… Küçük kızlar kocaman kızlar olup evlenmişler, evlenecek yaşa gelmişler. Neredeyse Panikos ve ben yaşlandık, sense daha Girne’deki köyünü daha dün bıraktığını sanıyorsun!

*  *  *

Bu makaleyi sevgimle (samimi olarak, sevgimle); 1974 yılında yaşı küçük olan veya doğmamış kişilerin memleketleri ile yeterince duygusal bağları olmadığını, dolayısıyla bu kişilerin ailelerine ait olan hiçbir şey talep etmediklerini düşünen tüm Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türklere ithaf ediyorum. Evet… Yeterince duygusal bağları yoktur. Nedenini biliyor musunuz? Biliyorsunuz. Ben de biliyorum!   

Para ile hiçbir zaman iyi bir ilişkim olmamıştır. Nefret ettiğimi bile söyleyebilirim. Annem, bana sık sık savruk olduğumu ve kumanda edemediğimi söyler. Hiçbir zaman ekonomik çıkar talep etmedim ve talep etmek beni ilgilendirmedi. Bilirsiniz, birçok şeyin (benim için pek çok şeyin) para ve malla ilgisi yoktur. Birçok şey (benim için pek çok şey) duygularla ilgilidir.

YENİDÜZEN için yazılan özgün Yunanca metinden çeviri: Çağdaş Polili

 Ο άγνωστος συγγενής…

Η ειδοποίηση στον υπολογιστή δεικνύει την ύπαρξη e-mail.  Συνήθως τα e-mail τα οποία έχουν άγνωστο αποστολέα, δεν τα ανοίγω όταν δουλεύω. Αυτό όμως ήταν περίεργο. Ερχόταν από κάποιον ο οποίος είχε το ίδιο επίθετο μαζί μου: Πανίκος Ευαγγέλου. Δεν μου λέει τίποτε το όνομα, αλλά το ανοίγω.

«Γειά σου Μαριλένα. Πολύ πιθανόν να μη με θυμάσαι. Είμαι εξάδελφός σου. Γιος αδελφού του πατέρα σου. Μένω στο Λονδίνο. Βρήκα τη διεύθυνσή σου από την εφημερίδα και είπα να επικοινωνήσω. Δώσε χαιρετισμούς στους γονείς σου. Αυτοί σίγουρα με θυμούνται».

Ξέρω ότι έχω πολλούς συγγενείς των οποίων αγνοώ παντελώς την ύπαρξή τους από την πολυμελή οικογένεια του πατέρα μου στην επαρχία Κερύνειας, η οποία αριθμεί εννέα αδέλφια, αλλά η επικοινωνία αυτού του ανθρώπου με έφερε ενώπιον της συνειδητοποίησης της τραγικότητας αυτής της κατάστασης.

Θείοι, θείες, ξαδέλφια, τα παιδιά τους,  ένας αριθμός αρκετών δεκάδων ανθρώπων, συγγενών πρώτου βαθμού, οι οποίοι είναι σκόρπιοι μετά το ’74 σε διάφορα σημεία του πλανήτη, μου είναι άγνωστοι. Με κάποιους, όπως τον Πανίκο, συναντήθηκα μια-δυο φορές όσο ήμουν μικρή όταν επισκέπτονταν την Κύπρο, με άλλους, δεν συναντήθηκα ποτέ.

*  *  *

«Είναι παντρεμένος, έχει παιδιά. Δυο μικρές κόρες»  μου είπε συγκινημένος ο πατέρας μου, όταν του μετέφερα τα χαιρετίσματα, προσπαθώντας να δώσει όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούσε και ήξερε για να με κάνει να θυμηθώ κάτι, ή να καταλάβω ποιος είναι ο εξάδελφός μου ο Πανίκος.  Και αφού τελικά κατάλαβα ποιου γιος είναι, ποια είναι τα αδέλφια του και πότε περίπου τον συνάντησα στα παιδικά μου χρόνια, απάντησα στο e-mail. Του ‘δωσα κι εγώ όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούσα για τον εαυτό μου. Τι δουλειά κάνω, πότε παντρεύτηκα, πόσα παιδιά έχω, πού μένω, και πώς παν τα πράγματα στην Κύπρο, μιας και λείπει εδώ και χρόνια από τον τόπο του.

Στο δεύτερο e-mail μου ‘στειλε μια φωτογραφία από γάμο, από αυτές που η νύφη και ο γαμπρός περιστοιχίζονται από όλους τους συγγενείς. «Είμαι ο πρώτος  αριστερά από τη νύφη. Η φωτογραφία είναι από τον γάμο της κόρης μου. Όταν παντρέψω την επόμενη θα χαρώ πάρα πολύ να σε δω με την οικογένειά σου στο Λονδίνο»  έγραφε σε λεζάντα.

Αχ… παπά μου, οι μικρές κόρες έγιναν ολόκληρες γυναίκες της παντρειάς. Ο Πανίκος κι εγώ σχεδόν γεράσαμε κι εσύ νομίζεις ακόμα ότι χτες έφυγες από το χωριό σου στην Κερύνεια!

*  *  *

Το κείμενο αυτό το αφιερώνω με αγάπη (ειλικρινά με αγάπη) σε όσους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους πιστεύουν ότι οι άνθρωποι που ήταν μικροί ή αγέννητοι το 1974 δεν έχουν αρκετό συναισθηματικό δεσμό με τον τόπο τους για να διεκδικήσουν οτιδήποτε ανήκε στους γονείς τους. Ναι… δεν έχουν. Ξέρετε γιατί; Ξέρετε. Και ξέρω!

Ποτέ δεν είχα καλή σχέση με χρήματα.  Σχεδόν τα μισώ. Είμαι άτσαλη και δεν κουμαντάρω, όπως συχνά μου λέει η μάνα μου.  Δεν διεκδίκησα ποτέ οικονομικά οφέλη και ούτε με ενδιαφέρει. Ξέρετε, πολλά πράγματα (τα περισσότερα για μένα), δεν έχουν να κάνουν με χρήματα και περιουσίες. Πολλά πράγματα, (τα περισσότερα για μένα) έχουν να κάνουν με συναισθήματα.