Zekai Altan

Slow Food, yani yavaş yemek anlamında. Şimdi ise dünyamızda Yavaş Kent olarak gelişiyor. İtalyanca Citta Şehir ve İngilizce olarak da Slow yani yavaş anlamını içerir. Özetle Cittaslow, ‘Sakin Şehir’ anlamında kullanılır.

Slow food. Dünyamızda yeni bir akım olarak doğdu ve şimdi ise genişleyerek tüm dünyayı sardı. Slow Food, yani yavaş yemek anlamında. Şimdi ise dünyamızda Yavaş Kent olarak gelişiyor. İtalyanca Citta Şehir ve İngilizce olarak da Slow yani yavaş anlamını içerir. Özetle Cittaslow, ‘Sakin Şehir’ anlamında kullanılır. Cittaslow hareketi slow food hareketinden sonra ortaya çıkmıştır. Bir kentler birliğidir. Temel felsefesi ise küreselleşmenin yarattığı homojen mekânlardan biri olmak istemeyen ve yerel, kendi kimliğine sahip çıkarak özelliklerini korumak isteyen köy-kentlerin katıldığı bir harekettir. Kısaca slow food olgusuna da bir göz atacak olursak İtalya’da fast-food’un toplum ve yaşam üzerinde olumsuz etkilerine bir tepki olarak 1986 yılında başladı. Ve temel felsefesinde ise yemek kültürlerini korumayı, insan sağlığını gözeten gıda üreticilerini mevsiminde ve doğal şartlarda veya organik yöntemlerle yetişmiş sebze, meyve gibi ürünlerin satışını yapan yerleri, ekolojik tarım yapan çiftlikleri, zengin ve değişken mönülü geleneksel restorantları, otantik olarak yöresel yemekleri sunan restorantları korumayı ve geliştirmeyi hedefleyen bir sistem ve felsefedir. Zor durumlarda finansal zorluğa düşen yerel üreticileri desteklemenin yanısıra kültür ve gelenekleri koruyarak bölgenin simgeleşmesine katkıda bulunmak, gerçek konukseverlik kalitesini korumak ve en önemlisi de gençlerin ve okulların lezzet eğitimi ile tanışmasını sağlamayı hedeflemektedir.

KÜLTÜR VE GELENEKLERİ KORUYAN BİR FELSEFE

Kuzey Kıbrıs’ta cittaslow üyeliği alan iki kent vardır. Aysergi (Yeni Boğaziçi) ile Lefke. Ve aday olan Galatya (Mehmetçik). Tabii bir gerçeğin de altını da çizmeden edemeyeceğim. Bu ülkede çok ama çok göstermelik çalışmalar yapılıyor. Biri eko, biri slow cittaslow adını alıp gidiyor. O kadar. İçi ne kadar dolu olduğunu da sorgulamak gerekiyor. Şov ile nereye kadar gidilebilir. Eko ünvanı veya cittaslow ünvanı alan bir kentin ekolojik yaşamı ne kadar etkilediğini ve halkın ne kadar farkında olduğunu sorgulamak gerekir. Bu felsefelere uygun yaşam tarzları ne kadar uygulanır. Halk ve toplum ne kadar bilinçlenmiştir. Düşünün eko ünvanı alan bir kentte taş ocağı açılıyor ve bu harekete yönelik yöre halkından hiçbir tepki yok. Amaç bu kavramlara uygun felsefe mi yoksa bu kavramların bilinçsizce kullanılarak kavramları kullanmak mı. Yani şunu da belirtmek gerekir. Teorik olarak raporlara herşey yazılır, üye olunacak uluslararası kuruluşlar ikna edilir. Ancak pratikte bunu göremezsiniz. Eko turizmde yerel mutfak ve kültür ön plandadır. Yerel mutfağınız Kıbrıs’ta ise Kıbrıs mutfağını uygularsınız. Gözleme ve dürüm yoktur. Cittaslow iseniz etkinliklerinizi sırf adet yerini bulsun diye de modern ekolojik ve geleneklere uygun olmayan büyük otellerde yapmazsınız. Eğer bunları yapar iseniz kullandığınız ünvanın hakkını vermiş olmazsınız ve felsefenizden yöre halkının ve toplumun da haberi olmaz. Bu en büyük haksızlık olur. Bu tür felsefelerde milliyeçilik yoktur. Söylemi de yoktur.

GALATYA VE CİTTASLOW
Galatya veya Türkçeleşmiş adı ile yani Mehmetçik kasabası cittaslow yolunda. Mehmetçik köyünün bir özelliği vardır. Bu yaşam felsefesinin yaygınlaşması için kentin kaynaklarını iyi kullanma yolunda. Olması gerekenleri raporlara yansıtmadan, kaleme almadan bu felsefeyi hayata geçiriyor. Sırf cittaslow üyeliğini alması için değil. Zaten yaptıkları cittaslow’un genel kuralları. Ve uygulamaya koyduğu bu çalışmalar Mehmetçik kasabasını bu yolda daha güvenli ve tam anlamı ile hak edeceği bir üyeliğe götürmektedir. Yani herhangi bir unvan almadan gerekeni yapıyor. Bir üyelik kazanmak için teorik proje ve programlar yazmıyor. Yapıyor ve sonra yazıyor. En büyük işbirlikçisi de bu alanda Türkiye’de Başkent olan Seferihisar Belediyesi ve Başkanı Tunç Soyer bey ile ekibi. Mehmetçik köyü bugün 144 öğrenciyi eğitiyor. Koro-müzik, Kıbrıs mutfağı, Kıbrıs el sanatları, çocuk oyunları ve oyuncakları, turist rehberliği ve fotoğrafçılık sanatı üzerine. Kültür Elçileri proje adı ile. Bununla kalmıyor. Zeka Bey tohum merkezi adı ile GDO’suz tohum merkezini kurdu. Üretime kadar olan sürece start verildi. Slow food çalışmalarına başladı. Ve Aşevini kuruyor. İşte bir felsefeye uygun milli duygular dışında kalınarak yapılması gerekenlerdir. Mehmetçik kasabasının yolu açık.