KKTC Merkez Bankası tarafından hazırlanan ve dünya ekonomisinin görünümüne, KKTC ekonomisi ve bankacılık sektörü ile ilgili en güncel istatistiki verilere ve değerlendirmelere yer verilen “2021 yılının üçüncü çeyreğine” ilişkin bülten yayımlandı.

Bültene göre, üçüncü çeyrekte,  bankacılık sektörü  aktif toplamı önceki çeyreğe göre  yüzde 4,41 artarak 59.399,6 milyon TL’ye yükseldi.

Üçüncü çeyrekte kamu maliyesi 154, 6 milyon TL açık verirken,  ikinci çeyrek rakamlarına göre, ihracat 36,3 milyon, ihracat ise 308,8 milyon ABD doları olarak gerçekleşti.

KKTC Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay imzasıyla yayımlanan bültende, ilk olarak “KKTC Bankacılık Sektörü Gelişmeleri” değerlendirdildi.

2021 yılı üçüncü çeyreğinde bankacılık sektörünün aktif toplamının, eylül ayı sonu itibarıyla bir önceki çeyreğe göre yüzde 4,41 artarak 59.399,6 milyon TL’ye yükseldiği belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:

“İlgili dönemde sektörün aktif toplamı içerisindeki en büyük pay sahibi yüzde 54,13 ile brüt krediler, ikinci en büyük pay sahibi ise yüzde 29,14 ile nakit ve nakit benzeri kalemler olmuştur. 2021 yılı eylül ayı sonu itibarıyla sektörün pasif toplamı içerisinde en büyük paya sahip kalemi olan mevduat toplamı ise 48.804,6 milyon TL olmuştur. Mevduatın toplam pasifler içerisindeki payı ise yüzde 82,16 oranındadır.

Bankacılık sektörünün sermaye yeterliliği standart rasyosu (SYSR) 2021 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 0,74 puanlık bir artışla yüzde 10 olan yasal sınırın üzerinde, yüzde 17,05 seviyesinde gerçekleşmiştir. Banka grupları bazında incelendiğinde SYSR, kamu eliyle yönetilen bankalarda yüzde 16,07, özel sermayeli bankalarda yüzde 12,82 ve şube bankalarında ise yüzde 22,97 olarak gerçekleşmiştir.

Bankacılık sektöründe mevduatın krediye dönüşüm oranı 2021 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1,2 puan azalarak yüzde 65,88 seviyesine düşmüştür. 2021 yılı haziran ayı sonu itibarıyla 1.513,2 milyon TL olan sektörün tahsili gecikmiş alacakları (TGA) ise Eylül ayı sonu itibarıyla yüzde 1,73 artarak 1.539,4 milyon TL’ye yükselmiştir.”

Raporda, “KKTC Bütçe Gelişmeleri” de değerlendirdildi. 2021 mali yılının üçüncü çeyreğinde bütçe gelirleri ve bütçe giderlerinin sırasıyla 2.261,1 ve 2.415,7 milyon TL olarak gerçekleştiği belirtilen raporda, “2021 yılı üçüncü çeyreğinde kamu maliyesi 154,6 milyon TL açık vermiştir” denildi.

Bütçe gelirleri içerisinde en büyük paya sahip vergi gelirleri kaleminin bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 13,6 artış yaşayarak, 1.583,4 milyon TL olduğu belirtilen raporda, bütçe gelirleri içinde ikinci en yüksek paya sahip olan vergi dışı gelirler kaleminin ise 2021 yılı üçüncü çeyreğinde 301 milyon TL seviyesinde gerçekleştiği kaydedildi. 

Böylelikle vergi gelirleri ve vergi dışı gelirler kalemlerinin toplam bütçe gelirleri içindeki paylarının sırasıyla yüzde 70 ve yüzde 13,3 olduğu belirtilen raporda, “2021 yılı üçüncü çeyreğinde bütçe giderleri içerisinde en büyük paya sahip ilk iki kalem ise cari transferler ve personel giderleri olup, sırasıyla 1.055,8 milyon TL ve 835,3 milyon TL olarak gerçekleşmişlerdir. İlgili kalemlerin toplam bütçe giderleri içindeki payı ise cari transferler için yüzde 43,7 ve personel giderleri için ise yüzde 34,6 olmuştur” denildi.

KKTC enflasyon gelişmeleri

Raporda, 2021 yılı üçüncü çeyreğinde ülkede bir önceki aya göre enflasyon oranlarının temmuz, ağustos ve eylül aylarında sırasıyla yüzde 2,23, yüzde 2,54 ve yüzde 2,08 olarak gerçekleştiği kaydedildi ve şunlara yer verildi:

“2021 yılının üçüncü çeyreğinde, bir önceki yılın aynı ayına göre yıllık enflasyon oranları temmuz ayında yüzde 20,23, ağustos ayında yüzde 20,54 ve eylül ayında ise yüzde 21,01 olarak gerçekleşmiştir. 2021 yılı eylül ayı sonunda yıllık fiyat artışının en yüksek olduğu sektörler yüzde 33,99 ile mobilya ve ev aletleri, yüzde 33,80 ile lokanta ve oteller ve yüzde 28,05 ile gıda ve alkolsüz içecekler kalemleri olmuştur. 2021 yılı eylül ayı sonu itibarıyla en düşük fiyat artışı ise yüzde 6,54 ile eğlence ve kültür kaleminde olmuştur.

KKTC dış ticaret gelişmeleri

KKTC Ticaret Dairesi tarafından açıklanan dış ticaret verilerine göre 2021 yılı ikinci çeyreğinde ihracat ve ithalat rakamları sırasıyla 36,3 milyon ve 308,8 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. 2021 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre toplam ihracatta yüzde 26 ve toplam ithalatta ise yüzde 30 artış gerçekleşmiştir. 2021 yılı ilk yarısında ithalat içerisinde en büyük paya sahip ilk üç kalem yüzde 11,45 ile taşıt araçları, yüzde 8,81 ile yakıt ve yüzde 3,79 ile hayvan yemleri ve katkı maddeleri kalemi olmuştur.”