Ertuğrul SENOVA

“Yabancıların, Kıbrıs’ın kuzeyinde taşınmaz mal edinmesindeki yasal sınırlamaya uymalarını sağlamak için bazı tedbirlerin alınması” ve “Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarına, taşınmaz mal edinme konusunda bazı ayrıcalıklar tanınması" yönünde değişiklikler de barındıran “Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun Vadeli Kiralama (Yabancılar) (Değişiklik) Yasa Tasarısı” Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesinde bugün bir kez daha görüşülecek.

UBP – YDP – DP Hükümeti’nin bugünkü komite toplantısında tasarıya son şekli verip oylayarak, Meclis Genel Kurulu’na sevk etmeyi hedeflediği ifade ediliyor. Ancak muhalefetin, tasarı ile ilgili ciddi endişeleri henüz ortadan kalkmış değil… 

Tasarının görüşüldüğü Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi Başkan Vekili, CTP Milletvekili Ongun Talat, yasa tasarısı kapsamında yabancılar arasında ayrımcılık yapılmaya çalışıldığını, hedeflenmesi gereken esas şeyin; yerel halkın konut edinmede yaşadığı sıkıntıların aşılması olması gerektiğini söyledi.

Talat, yasa ile Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda olan gerçek ve tüzel kişilere "KKTC’yi tanıyan ve aynı hakkı veren devletlerin tabiyetindekiler" gibi bir kategori yaratarak, 2 farklı avantaj sağlanacağını belirterek, “Bunlardan biri, satın alabilecekleri apartman dairesi sayısı diğer yabancılardan farklı olarak 1 adet yerine 3 adet olacak. Ayrıca, yatırım amaçlı arazi alımlarında yabancılar 60 dönüm alabilirken, TC yurttaşları 80 dönüme kadar satın alabilecek” dedi.

Talat, “Burada sözünü ettiğimiz TC vatandaşları, KKTC vatandaşlığı olan bireyler değil. Doğrudan, mevcut yasaya göre ‘yabancı’ tanımındaki insanlardan bahsediyoruz” diye ekledi.

“Yabancılar arasında ayrım yapılmasına ilkesel olarak karşıyız” vurgusu yapan Talat, bu kapsamda tasarının bazı noktalarına karşı çıktıklarını belirtti.

CTP’nin komitede sunduğu öneriler ve karşı çıktığı noktalarla ilgili YENİDÜZEN’e konuşan Ongun Talat, özellikle sözleşmeler aracılığıyla yabancılar tarafından ticareti yapılan taşınmazlarla ilgili ‘kara para’ iddialarının gündeme geldiğini anımsattı ve şöyle bir yorum yaptı:

“Yasa Tasarısının önemli bir gerekçesinin Türkiye’nin FAFT (Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu) gri listesinden çıkmasına yönelik bir adım atılması olabileceğini düşünüyorum. Bu yönde somut bir bilgim yok ama Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği'nin tasarıyı hem desteklediği, hem de hazırlanmasında önemli rol aldığı gizlenmiyor. Nitekim komitede Müteahhitler Birliği Başkanı Cafer Gürcafer tasarıyla ilgili olarak Büyükelçi Feyzioğlu'yla görüşme gerçekleştirdiklerini ifade etti."

Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi Başkan Vekili, CTP Milletvekili Ongun Talat:

“Tasarının temel amacı Yabancıların çeşitli sözleşmeler aracılığıyla yasada yer alan sınırlandırılmarı by-pass etmesini önlemek"

İlk olarak “Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun Vadeli Kiralama (Yabancılar) (Değişiklik) Yasa Tasarısı”nın temel mantığını anlatan Talat, şöyle konuştu:

“Yasaya göre yabancıların taşınmaz mal satın alması 1 apartman dairesi veya 5 dönümü aşmayacak arazinin içerisinde müstakil bir ev veya 1 dönümden fazla olmayacak araziyle, Bakanlar Kurulu iznine tabi olacak şekilde sınırlandırılmıştır. Ama bugüne kadar pek çok yabancı, sözleşmeler aracılığıyla, gerek şirketler, gerekse yediemin, mütevelli veya satış sözlesmeleri üzerinden, malı üzerine almadan, Kıbrıs’ın kuzeyinde taşınmaz mal almaya devam ettiler. Yasa ile 1 taşınmaz mal alma hakları varken, sözleşmeler mevzuatındaki düzenlemelere dayanarak, yasal şekilde bunu yapıyorlardı. Ama bu duruma bu yasa tasarısıyla bir son verilerek, bu hukuki ilişki biçiminin bir nevi yasadışı hale gelmesi öngörülüyor.

Yasanın Meclisten geçmesi halinde bir çizgi çekileceğini ve geriye dönük işlemlerde taraflara süre tanınacağını söyleyen Talat, “örneğin taşınmazla ilgili sözleşmesi olan bir yabancı, 6 ay içerisinde ilgili Kaza Tapu Amirliği'ne sözleşmeyi bildirerek malı devralmak zorunda kalacak” ifadelerini kullandı.

“Yabancı teriminin tanımı genişletilecek”

Yine yasa ile taşınmaz edinme konusunda ‘yabancı’ ifadesinin tanımının değişeceğini söyleyen Talat, “Biz CTP olarak şirketler Hukuku alanında yerli şirket statüsünde olan yabancı hissedarlı şirketlerin, hisse oranı ne olursa olsun, mal satın alma bakımından yabancı sayılmasını önerdik. Bu önerimiz bakanlık tarafından olumlu karşılandı. Bunun dışında tasarıda trustee dediğimiz mütevelli ilişkisiyle ilgili olarak da benzer bir düzenleme bulunuyor. Yabancının mütevellisi yani yediemini de mal satın alma bakımından yabancı sayılacak. hisselerine Yani ‘arkadan dolaşma’ yöntemlerinin kapatılması hedefleniyor” dedi.

“TC vatandaşlarına ayrıcalık tanınmak isteniyor”

Tasarıya göre Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kişilerin, diğer ‘yabancılardan’ ayrılacağını söyleyen Talat, bu kapsamda TC vatandaşı olan kişilere 2 farklı avantajın sağlanacağından söz etti: “Bunlardan biri, satın alabilecekleri apartman dairesi sayısı 1 yerine 3 olacak. Ayrıca, yatırım amaçlı arsa alımlarında yabancılar 60 dönüm alabilirken, TC tabiyetindek gerçek ve tüzel 80 dönüm alabilecek. Tabi ki bunlar hep Bakanlar Kurulu iznine tabi olmaya devam edecek.

“Yabancılar arasında ayrımcılık yapılmasına ilkesel olarak karşıyız”

CTP olarak bu yaklaşıma ilkesel açıdan karşı durduklarını belirten Ongun Talat, “Biz burada, satın almasın, uzun vadeli kiralasın önerisinde bulunduk. İkincisi ise yatırım alanları konusunda belirledikleri konular tamam değil. Eğitim ve sağlık alanında yatırımdan söz ediyorlar. Bizim bunlara ihtiyacımız yok. İhtiyaç analizleri yok. Bu kapsamda, buna da karşı çıkıyoruz” dedi.

“Yüzde 20’nin sadece KKTC vatandaşlarını kapsamasını istiyoruz”

Yine yasa tasarısında, bir site veya apartman projesinin en fazla yüzde 80’inin yabancılara satılabileceği, yüzde 20’sinin KKTC veya TC yurttaşlarına satılması yönünde bir madde bulunduğunu belirten Talat, “Biz buna karşı çıkıyoruz. Çünkü eğer amaç halkın uygun koşullarda konuta ulaşabilmesi ise, TC uyruklular da yabancı statüsünde sayılmalı. Biz yüzde 20’nin veya belirlenecek başka bir oranın tümünün yerlilere satılmasını istiyoruz. Böylece piyasada fiyatlar düşecek, vatandaşlarımız konut ihtiyacını karşılamakta avantaj elde edecek” şeklinde konuştu.

CTP’nin önerisi: “Yabancılara taşınmaz satışına bölgesel bazda kota getirilsin”

Talat, CTP olarak sundukları bir başka öneriyi belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bizim önerimiz, yabancılara taşınmaz satış konusunda bölgesel bazda kota getirilmesi. Bu kademeli olarak da öngörülebilir. Fasıl 96’nın veya bir emirnamenin geçerli olduğu bölgelerde daha düşük oranda, imar planının geçerli olduğu bölgede ise daha yüksek oranda kota uygulaması suretiyle, imar planlarının yapılması teşvik edilebilir. Bu gelişim planlarına göre gerçekleşecek yapılaşmayla altyapı sorunları gibi meseleleri de en aza indirir, kontrolsüz yapılaşmanın önüne geçer. Her halükarda CTP olarak önerimiz imara açık arazinin yüzde 10'unu aşmayacak şekilde bölgesel kota uygulanması. Bunu önemle talep ediyoruz. Ayrıca tarımsal alanların, orman arazilerinin korunmasıyla ilgili çeşitli önerilerimiz var. Komitede bu önerilerimizin karşılık bulup bulmamasına göre tavrımızı şekillendireceğiz.