YENİDÜZEN-Özel

Ülkede yükselen ekonomik kriz yurtdışında okuyan öğrencilere de yansıdı, beş aydır devletten burs alamayan öğrenciler duruma isyan etti. Sorunun hükümet kanadındaki sorumlulardan Milli Eğitim ve Kültür Bakanı Olgun Amcaoğlu, Temmuz, Ağustos ve Eylül ayı burslarının Maliye’ye gönderildiğini, artık yetkinin orada olduğunu söylerken, Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli’nin savunması ise ‘yeterli nakit yok’ oldu.

Eylül ayından itibaren başlayan yeni eğitim dönemi, yurtdışında okuyan öğrencilerin kira, fatura, ulaşım gibi giderlerini de beraberinde getirdi. Ülkesinden uzakta yaşayan birçok öğrencinin en önemli geçim kaynaklarından olan devlet bursunun beş aydır yatmaması, giderleri artan gençleri zora soktu. Mevcut ekonomik şartlarda ailesinden de destek almakta sıkıntı yaşayan öğrenciler, mağduriyetini YENİDÜZEN’e anlattı.

Öğrenciler: “Hem manevi, hem maddi boşluktayız… Bu gecikme bizi zorluyor”

İngiltere, Türkiye ve Avrupa’da yaşayan gençler bu gecikmenin yıllardır yaşandığını ancak özellikle son dönemde artan pahalılık ve döviz yükselişiyle birlikte öğrencileri iki katı etkilediğini ifade etti. Para biriminin Türk Lirası olmadığı yerlerde okuyan öğrenciler sadece gecikmeden değil, gelen bursun erdiğinden de şikayetçi oldu. Sene başında 300 Sterline denk gelen bursun şu an 170 Sterlin civarında olduğunu belirten öğrenciler, bu rakamın hızla düştüğünü ve gecikmeler devam ettikçe dövizden dolayı ciddi bir kayıp yaşadıklarını dile getirdi. Temmuz’daki kurla şimdiki kur arasında çok fark olduğuna dikkat çeken öğrenciler, bursun aylık yatmamasından yaşayacakları kaybı anlattı. Öte yandan Türkiye’de okuyan öğrenciler de burs için konan şartlar nedeniyle çalışamadıklarını ve burs da yatmayınca ailelerine muhtaç kaldıklarını ifade etti. Artan pahalılıkta ailelerin de kendilerine destek olmakta zorlandığından yakınan gençler, “Hükümet öğrencileri umursamıyor, ne halde olduklarını düşünmüyor, bu çok kırıcı bir durumdur” yorumunu yaptı. Yurtdışında oluşturulan öğrenci birliklerinin burs konusunda bir çalışma içerisinde olduğu ve bunu bakanlığa sunmaya hazırlandıkları da belirtildi.

Milli Eğitim topu Maliye’ye attı, Maliye ‘nakit yok’ dedi

Milli Eğitim ve Kültür Bakanı Olgun Amcaoğlu: “Temmuz, Ağustos ve Eylül ayının burslarını Maliye’ye gönderdik. 6 Milyonluk bir bütçe gerekiyor ama şu an için Maliye’de para yok”

Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli: “Durumu gizlemeye gerek yok, nakit durumumuz sıkıntılı ancak bursları önceliğe alacağız. Nakit gelir gelmez ödemeye çalışacağız”

Milli Eğitim ve Kültür Bakanı Olgun Amcaoğlu, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ait bursların geriye dönük olarak Maliye Bakanlığı’na gönderildiğini, yaklaşık 6 Milyonluk bir ödeme çıkarılması gerektiğini ancak Maliye’deki para sıkıntısından dolayı yatırımın geciktiğini aktardı.  Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli ise geçtiğimi gün maaş ödemelerinin sıkıntılı bir şekilde yapıldığını ancak nakit sıkıntısından dolayı bursların henüz ödenemediğini dile getirdi. Ellerine nakit geçmesi halinde bursların önceliğe alınacağını ifade eden Çoli şunları aktardı: “Gizlenecek bir şey yoktur. Nakit sıkıntımız olduğu bir gerçektir. Gelen yeni nakite göre diğer yükümlülükler de yatırılacaktır. Bu şartlarda bursları da önceliğe alacağız ama bununla ilgili net bir şey söylemek, ne zaman yatacağını belirlemek için nakitin ne zaman geleceğini bilmemiz gerekiyor. Henüz bunu bilmiyoruz ama elimize geçen paraya göre, daha fazla geciktirmeden üç aylık geriye dönük bursu aynı anda yatırmayı planlıyoruz. Zaten yeterince gecikildi”.

Öğrenciler ne dedi?

Canan Yavuz: “Devlete güvenerek eğitim yoluna çıkıyoruz, zor durumda kalıyoruz”

“Aslında söyleyecek çok şey var. Ben 4 yıl lisans eğitimimi Türkiye' de tamamladım şu an Türkiye' de yüksek lisans yapıyorum. 2016'dan bu yana bursların düzenli bir şekilde yaratıldığına şahit olmadım. Özellikle pandemi sürecinde ev kiraları, yaşam pahalılığı yüzünden ailemizin geliri iki ev geçindirmeye yetmez hale geldi. Öğrenciler devlete güvenerek bir eğitim yoluna çıkıyorlar. Sonrasında zor durumda kalıyorlar. Bu durumun değişmesini bizden sonraki nesil için çok istiyorum.

Evde kirada kalıyorum ve stüdyo bir daireye 1200 TL ödüyorum. Burs kuralına göre çalışmamız yasak olduğu için sadece ailemin gönderdiği kadar geçinmeye çalışıyorum. Pandemi dolayısıyla tek yaşıyorum”.

Serdar Tekin: “Gecikmeden dolayı dövizle bağlantılı maddi kayıptayız”

“İngiltere’de doktora öğrencisiyim. Tek başıma yaşıyorum. Sadece ev kirası için 450 sterlin veriyorum, bu ücret faturalarla birlikte 600’e ulaşıyor.  Bursların aylardır yatmaması bir yana, yatan burs da artık bizim için komik bir rakama denk geliyor. Senenin başında yaklaşık 300 sterline denk gelen bursum şu an aylık 171 sterlin oldu. O da bu gidişle bugün yarın 150’ye düşer. Sene bitmeden daha da düşeceğine eminim. Gerçekten bu durum trajikomik. Zaten bize bursları sonradan toplu olarak yatırsalar da bu geriye dönük burslardan döviz yüzünden kaybettiğimizi geri getirmeyecek. Bize Temmuz’dan beri burs yatmıyor. Eğer bu burslar o dönemde yatsaydı sterline çevireceğimiz kurla, şimdi geriye dönük yattığında sterline çevireceğimiz kur arasında dağlar kadar fark var. Kurdan ve gecikmeden dolayı çok ciddi para kaybettik. Bursların düzenli yatmaması genel olarak öğrenciler zora sokuyor. Ailesinden destek göremeyen öğrenciler için bu dönemde burs çok önemli”.

Sedat İzcan: “Bu yüzden okulunu bırakma durumuna gelenler var”

“İngiltere’de okuyorum. Bursların yatmaması önemli bir sorun ama yurtdışında okuyanların sıkıntısı sadece burs da değildir. Esas sorun güncel durumdaki fakirleşmedir. Dövizle yaşayan öğrenciler Eylül’den beri yüzde 60 daha az burs alıyor çünkü TL üzerinden aldığımız bursu farklı bir döviz kuruyla harcıyoruz. Zaten böyle bir sıkıntı varken beş ay bursun yatmaması, buna bel bağlayan kişileri çok zor durumda bıraktı. Yavaş yavaş yurtdışında okuyan kişiler de azaldı. Artık dövizdeki dalgalanmadan dolayı buraya gelmeyi tercih etmiyorlar. Bursun dengesiz yatması da bunu körüklüyor. İnsanların destek bulamadığı için tercih ettikleri, istedikleri yerde okumaması büyük bir sorundur. Bunca yıldır burs alan kişilerin de bu yılki bursları ya reddediliyor ya da kabulü bekletiliyor. Bu yıl artık burs vermek için de daha detaylı araştırmalar yapılıyor. Hem başka bir işte çalışmama kuralı koyuyorlar, hem de bursu yatırmıyorlar. Bazı insanlar bundan dolayı cidden zor durumda, neredeyse okulunu bile nasıl devam ettireceğini düşünen insanlar var. Devletin ekonomik açıdan zor durumda olduğunu görüyoruz ve anlıyoruz ama bize ona göre bir çözüm sunmalılar çünkü bizim durumumuzda kur da çok etkili. Öğrencilerin geleceği söz konusudur. Biz Kıbrıslı Türk Öğrenci Federasyonu olarak bununla ilgili çalışma yaptık, kapsamlı bir burs projesi oluşturduk. Bunu yakın zamanda bakanlığa sunmayı düşünüyoruz”.

Buğra Özverel: “Devletin öncelikleri farklı, öğrencileri umursamıyorlar”

“İstanbul’da öğrenciyim. 2016’dan 2021’e kadar burs aldım ve bu 4 yıllık süreç boyunca, Eylül’de başlayan dönemden Aralık’a kadar bir kez bile burs verdiklerini görmedim. İlk bursu Aralık’ta veriyorlar, birkaç ay 15’er günlük gecikmeyle burs verip yeni dönem başından Haziran’a kadar yine burs vermiyorlar. Bu burslar aylık geçim içindir ve geriye dönüklerin toplu halde yatırılması öğrencilerin işine gelmiyor. Öğrenciler aradaki tüm o ayları parasız geçirmiş oluyor. Ben yine ailemden destek alıyorum ama burs güvencesiyle hayatını geçiren kişiler nasıl ayakta kalıyor ve devlet bunu umursuyor mu diye sürekli kendime soruyorum. Devletin bunu umursadığını düşünmüyorum. Örneğin benim okulum korona döneminde uzadı ve bu dönemde çoğu öğrenciye destek bursu verdiler ama benim normal bursum olduğu için bana destek bursu vermediler. Ben de dilekçe yazıp olağanüstü bir durumdan dolayı okulumun uzadığını, destek bursu istediğimi söyledim. Bana Eylül’de kurulun toplanacağını ve onay alıp almayacağımın o dönemde belli olacağını söylediler. Aralık ayına geldiğimizde halen burstan haber yoktu, defalarca mail atmama, burs sistemi üzerinden mesaj göndermeme rağmen kimse bana dönmedi. Bursumun onaylanmadığı bana bir sonraki yılın Nisan ayında haber verildi. Bu bile yurtdışında okuyan öğrencileri ne kadar düşündüklerini, ne kadar umursadıklarını göstermek için yeterlidir. Bu tamamen devletin ciddiyetsizliğini görünür kılmaktadır. Ben aylarca onlardan cevap bekledim. Bu şekilde yapınca yurtdışında okuyan öğrencilere sahipsiz hissettiriyorlar. Bu çok kırıcı, üzücü bir durumdur. Devlettekilerin farklı öncelikleri vardır. Belli ki öğrenciler onların önceliği değildir”.

Yasemin Aygın: “Hem manevi hem de maddi boşluk yaşıyoruz”

“Bursların durumu özellikle İngiltere’de okuyanlar için çok sıkıntılıdır çünkü dövizle ilgili dertlerimiz de var. Buna nasıl çözüm üretilebilir bilmiyorum ama halen bu kadar dezavantaj içinde yurtdışında okumaya, akademik kariyer yapmaya çalışırken, az da olsa öğrencilere katkı sağlayan bu bursların da düzensiz olması çok sıkıntılıdır. Ufak bir meblağ bile olsa bu para bizim günlük yaşam harcamalarımızda fark yaratır. Buradaki öğrenciler aile yanında yaşamıyor. Ev kirasına, ulaşıma para veriyor. Zaten evden uzak olmak manevi bir boşluk yaratırken, bu gecikmeler yüzünden maddi boşluk da oluşuyor. Bursların yatmamasının yanında bursların işleyiş şekli de sıkıntılıdır ve bununla ilgili de Federasyon’a çeşitli şikayetler gelmektedir. Örneğin burslar için istenen bazı koşullar vardır. Bunlardan biri not ortalamasıdır. Burada iyi bir üniversitede okuyanların belli bir not ortalamasını tutturması diğer yerlere göre çok daha zordur ve bazen ne kadar efor harcasa bile öğrenciler istenen derecelere ulaşamayabilir. Böyle olunca bursları kesilir. Bu da gecikmelerin yanında ayrı bir dert ve şikayettir. Hükümetin burslarla ilgili yeni bir yapılandırmaya gitmesi gerekiyor”.

Oğuz Ufuk Haksever: “Hakkımızla kazandığımız bursu almak için sürünüyoruz”                   

“Bence genel burs sistemiyle ilgili birçok mağduriyet var. Ben de hem yurtdışında okumuş ve burs almış bir öğrenci, hem de Mağusa Gençlik Birliği Genel Sekreteri ve Basın Sözcüsü olarak bu durumdan şikayetçiyim. Ne yazık ki yıllardır, bursların sistematik bir şekilde geç yatırılması söz konusudur ve bu sadece bu hükümet döneminde de olmuyor. Gençlerin burs hakları zamanında karşılanmıyor. Burs tüzüğünde her ayın son haftasında yatırılacağı açıkça belirtilmesine rağmen hiçbir hükümet bunu ciddiye almıyor. Aralık ayındayız ve henüz yaz bursları bile yatırılmadı. Bu öğrencileri çok zor bir duruma sokmaktadır. Gençlik çağındaki kişilerin kendi ayakları üzerinde durmasını engelliyor ve dar gelirli kişilerin zorlanmasına yol açıyor. Biz bakanlığın koyduğu her türlü şartı yerine getirip burs almaya hak kazanıyoruz ancak bu hakkı başarısıyla kazanan insanlar bile bakanlık tarafından süründürülüyor. Bu çok sıkıntılı bir durumdur”.