Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) dün akşam oda konferans salonunda Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami ve Kalkınma Bankası Başkanı Mustafa Besim ile banka yetkililerinin katıldığı üye toplantısı düzenledi.

KTSO Basın Danışmanı Hüseyin Ezgin’in verdiği bilgiye göre, toplantıda konuşan Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, Türkiye ile enterkonnekte kablo bağlantısı ve güneş enerjisinde yararlanma konusunda görüşüldüğünü ve bu yönde çalışmaların başladığını söyledi. Bu konuda Kıb-Tek ile de temasları olduğuna değinen Bakan Nami, “Elektriğe yatırımların olacak ama artık eskisi gibi değil, daha ucuz elektriğe ulaşmalıyız” dedi.

Toplantının açılış konuşmasını yapan KTSO Başkanı Candan Avunduk, bütçe giderlerinin %80’den fazlasının maaş ve cari transferler olduğu bir ülkede yaşamakta olduğumuza dikkat çekerek, “Bu nedenle kamuda tasarruf yapılması, kaynakların etkin bir şekilde yönetilmesi ve kamu gelirlerinin artırılmasına yönelik kayıt dışılığın azaltılması gibi icraatları önemsiyoruz” diye konuştu.

Son zamanlarda Türk Lirası’nda yaşanan olumsuz gelişmelere de değinen Başkan Avunduk, “Bu Kıbrıs Türk ekonomisi ve sosyal hayatı üzerinde yıkım etkisi yaratmaktadır. Bu kapsamda son gelişmelerin değerlendirilmesi, siz üyelerimizin sorunlarının dinlenmesi ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi adına Oda Yönetim Kurulu olarak karşılıklı istişare yapmak için toplanmış bulunmaktayız” dedi.

Nami: “Uzun soluklu çözümler ortaya koymalıyız”

Bakan Özdil Nami KTSÖ üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, hükümet olarak kısa vadeli çözümler değil, daha uzun soluklu çözümleri hayata koymaları gerektiğinin bilincinde olduklarını ifade etti. Özdil Nami, “Bizim dışımızda gelişse de TL’nin değer kaybı alım gücümüzü düşürdü. İktidar olarak 144 ülke arasında 114. Sırada olan bir ekonomiyi devraldık. Rekabet gücümüzün zayıflığı ortada. Teşvikler, krediler üretimin artırılması için yapılacak çalışmalar bunların hepsi Türkiye ile oturulup iyice konuşulmalı. Bu toplantı bu açıdan da önemli” diye konuştu.

İhracatın ithalatı karşılama oranının da oldukça düşük olduğuna değinen Nami, “Akdeniz bölgesinde bize benzer ülkelerin oranına ulaşmamız için %6 olan bu oranı en az 3 katına çıkarmalıyız. Bu da uzun soluklu bir çalışma olur” dedi.

Organize sanayi bölgelerinin ne kadar “organize olmadığını” gördüklerini ve bu konuda bir yasanın çıktığını ve uygulanmasının da tamamlanan çalışmalar ışığında önümüzdeki hafta başlanacağına değinen Bakan Özdil Nami, “Ayrıca bu bölgelerdeki atıl kapasiteyi de görüp tedbir aldık ve bunlar gerçekten ihtiyacı olan sanayicilere oluşturulan tamamen şeffaf bir komite tarafından dağıtılacak” diye konuştu.

İhracat işlemleri konusunda da kolaylıklar üzerinde çalışmalar başlattıklarını kaydeden Nami, bazılarının kısa sürede bazılarının ise biraz daha uzun sürede çözümleneceğini söyledi.

Nami, “Ada ülkesi olmamız nedeniyle girdi maliyetlerimiz yüksek. Bizlerin artık özellikli ve katma değeri yüksek ürünlere yönelmemiz gerekiyor. Teknopark ve ARGE yasaları meclise gönderildi” dedi.

Cazip kredilendirme olanakları üzerinde çalıştıklarını ifade eden Nami, devletin elinde Kalkınma Bankası ve Kobigem gibi değerli kuruluşların olduğuna ve bunların iyi çalıştığına değindi.

Kablo ve yenilenebilir enerji

Özdil Nami, enerji kapasitemize ve kullanılan enerji miktarlarına değinerek, enerji üretiminin dolar üzerinden alınan fosil yakıtın yakılmasıyla elde edildiğine işaret ederek, “Bu yüksek maliyetli enerjiden kurtulmak için Kıb-Tek ile görüşmeler yaptık. Yeni yatırımlar gündemimizde ama bu yatırımlar eskisi gibi olmayacak. Türkiye ile enterkonnekte kablo bağlantısı ve yenilenebilir güneş enerjisi. Güneş zengini bir ülkeyiz. Türkiye ile bu konuda çalışıyoruz” diye konuştu.

Özdil Nami, iyi niyetli bir ekip olduklarını ve sorunların üstesinden diyalog ve el birliğiyle gelinebileceğine inandıklarını söyleyerek, geçtiğimiz günlerde sonucu alına  çalışmalardan örnekler vererek konuşmasını tamamladı.

Avunduk: “Kamuda tasarruf”

Başkan avunduk konuşmasında, özellikle kamuda tasarrufun en üstten, siyasi partilerden, bakanlıklardan, Cumhuriyet Meclisi’nden başlaması gerektiğine değindi.

Avunduk bunun toplumsal motivasyon ve algı açısından önemli olduğuna dikkati çekerek, “Geçtiğimiz günlerde ithal gelen bazı ürünlerin ya satılmadığı depolandığı, ve/veya marketlerde satılmadığı/depolandığı haberlerini hep beraber izledik. Ancak Kıbrıs Türk sanayicisi üretimini durdurmamış her şeye rağmen çarşıda malını eksik bırakmamıştır. Buradan hareketle dışa bağımlılığın, azaltılması ve en aza indirilmesi ancak ve ancak üreten ve ürettirilen bir sanayi ile gerçekleşebilecektir” dedi.

Paranın ülke içerisinde döndürülmesi ve daha fazla kaynağın yurtdışından ülkemize getirilmesinin hedeflenmesi gerektiğine değinen Avunduk, “Üretime dayalı ekonomik model oluşturan devletlerin, krizlere bağışıklığı olduğu veya minimal etkilendiği görülmektedir. Daha çok üretim ve ihracatla ayağa kalkabileceğimizi, bu kriz ortamları bize tekrar hatırlamaktadır” diye konuştu.

Avunduk sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ne yazık ki KKTC’deki hükümetlerin TL’deki değer kaybına yönelik kullanabileceği piyasa enstrümanları sınırlıdır ve bu gerçekler ışığında değerlendirme yapılması gereklidir.

Geçtiğimiz günlerde hükümetin açıklamış olduğu önlemlerin yaşanan olumsuzluğu ortadan kaldırmasını beklememekteyiz. Ancak bireylerin alım güçlerinde yaşanmakta olan kayıp oranının, bir nebze azaltılması ve bir rahatlama imkânı yaratılması bu aşamada önemlidir.

Bu kapsamda kamuda gelir artırıcı ve tasarruf önlemleriyle kamu yatırımlarının artırılması, yerli üretimin korunması ve geliştirilmesi, turizm ve yükseköğrenim gelirlerinin artırılması ve ihracatın geliştirilmesi esas amaçlar olmalıdır.”

Konuşmaların ardından Kalkınma Bankası Başkanı Mustafa Besim sunumunu bankanın çalışmaları ve kredilerle ilgili sunumunu yaptı. Toplantı daha sonra Bakan Nami’nin da yer aldığı Mehmet Saydam’ın moderatörlüğünde soru cevap bölümüne geçildi.