Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (Kıb-Tek) 1 Nisan’dan itibaren başlatacağı üç zamanlı “kontrol sizde” tarifesi ile fazla yakıt tüketiminden kurtulma, Kıb-Tek maliyetlerinde tasarrufa gitme, tüketicinin elektrik faturalarında tasarruf sağlama hedefinde olduklarını kaydetti.

KIB-TEK’in 1 Nisan’dan itibaren başlatacağı üç zamanlı “kontrol sizde” tarifesiyle ilgili Ekonomi Bakanlığı’nda basın toplantısı düzenlendi. Basın toplantısında konuşan Nami,  vatandaşlara, “Elektrik tüketim alışkanlıklarınızı gözden geçiriniz, tüketiminizi ucuz saatlere doğru kaydırmak için elinizden geleni yapın” çağrısında bulundu.

Nami, “Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ve Kıb-Tek olarak bunu yapan tüketicilerin yanında olacağız” dedi.

Bakan Nami, halkın temiz, ucuz ve güvenli enerjiye ulaşması için yaptıkları çalışmaları da anlattı.

Özdil Nami, Enerji Verimliliği Yasası’nın da kısa süre içinde bitirilerek Meclis’e sevk edileceğini kaydetti.

Güneş enerji kapasitesini devraldıkları rakamların iki katına çıkardıklarını da belirten Nami, enerji çeşitliliği konusunda Kıb-Tek ile Botaş’ın toplantılara başladığını söyledi.

Enterkonnekte kablo konusunda konuşan Bakan Nami, “Tüm temasları en üst düzeye çektik” derken, jeneratör alımıyla ilgili de “Süreci sağlıklı ve şeffaf şekilde kısa sürede tamamlamayı hedefliyoruz” açıklamasında bulundu.

BAKAN NAMİ’DEN TARİFE AÇIKLAMASI

Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, ilk olarak tarifeyle ilgili açıklama yaptı.

Nami, “Biz ülkeye bir değişimi getirmek istiyoruz. Gelişmiş ülkelerde olan bir sistemin artık KKTC’de uygulanmaya konması gerekiyordu. Bu noktaya kolay gelinmedi. Kıb-Tek çalışanları, idaresi ve onların dışında Elektrik Mühendisleri Odası’nın da bu çalışmada ciddi katkıları oldu” dedi. Nami, katkı koyanlara teşekkür etti.

“BU ADIMIN DAHA ÖNCE ATILMASI GEREKİRDİ”

Bu adımın daha önce atılması gerektiğini de ifade eden Nami, hükümetin kararlı duruşu ve konuya verilen önemle bu uygulamanın hayata geçirildiğini söyledi.

8 aydan beridir elektrik fiyatlarında herhangi bir düzenleme yapılmadığını kaydeden Bakan Nami şöyle devam etti:

“Maliyetlerin 1 TL’yi aştığı dönemler de oldu ancak hükümet ve Kıb-Tek diyalog içinde hareket ederek fiyat artışlarını tüketiciye yansıtmadı. Ancak 8 aydır ülkedeki hiçbir şeyin fiyatı sabit kalmadı. Bizim de artık fiyat ayarlaması yapmamız kaçınılmaz oldu. ‘Enerji tüketimde verimliliği elde etmek, tasarrufu teşvik etmek için tüketime hassasiyet gösterenlerin faturasında bir indirim sağlayabilir miyiz?’ konusu üzerinde çalıştık. Bu tarife bize tam da bunu getiriyor.”

“ELEKTRİĞİ TÜKETİM ŞEKLİMİZİ GÖZDEN GEÇİRMEK DURUMDAYIZ”

Tüketimine dikkat eden vatandaşların faturalarında indirimi de göreceğini vurgulayan Bakan Özdil Nami,  “Burada artık hepimize büyük görevler düşüyor. Elektriği tüketim şeklimizi gözden geçirmek durumdayız. Eğer eski alışkanlıklarımızı tekrar edersek faturalarda bir artış göreceğiz. Ancak alışkanlıkları değiştirsek ve Kıb-Tek’in bizi motive ettiği şekle dikkat ederek tüketimimizi düzenlersek aile bütçemize de ülke bütçemize de büyük katkı sağlamış olacağız” şeklinde konuştu.

Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, vatandaşlara, “Elektrik tüketim alışkanlıklarınızı gözden geçiriniz, tüketiminizi ucuz saatlere doğru kaydırmak için elinizden geleni yapın” çağrısında bulundu.

“TÜKETİCİLERİN YANINDA OLACAĞIZ”

Nami, “Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ve Kıb-Tek olarak bunu yapan tüketicilerin yanında olacağız. Tercih sizde tarifesi ile fazla yakıt tüketiminden kurtulmak, Kıb-Tek maliyetlerinde tasarruf sağlamak, böylelikle tüketicinin elektrik faturalarında önemli tasarrufu hayata geçirmeyi hedefliyoruz  ” dedi.

“TEK ÇALIŞMAMIZ BU DEĞİL”

Nami, tek çalışmalarının tarifelerle ilgili olmadığını, enerji verimliliğini artırmak, enerjinin daha dikkatli ve tasarruflu kullanılması için Kıb-Tek’le çeşitli çalışmalar sürdürdüklerini de belirtti.

Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, ülkede ilk kez “Enerji Verimliliği Komisyonu” kurduklarını belirterek, çalışmaların ilgili paydaşların temsilcileriyle yürütüldüğünü söyledi.

Nami, “Çalışmalar neticesinde uzun yıllardır gündemde olan Enerji Verimliliği Yasası da kısa sürede bitirilecek, Meclis’e sevk edilecek ve bu sayede enerjiyi verimli kullananlara daha büyük kolaylıklar gelecek. Binaların enerji tasarrufunu sağlayacak şekilde inşa edilmelerinden tutun da birçok yenilik hayata geçmiş olacak” şeklinde konuştu.

“ÇALIŞMALARA ULUSLARARASI BOYUT DA EKLEDİK”

Çalışmalarına uluslararası boyut da eklediklerini kaydeden Nami, başta Dünya Bankası, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti yetkilileri olmak üzere enerji şebekesinin kalitesinin yükseltilmesinden, yenilenebilir enerjinin daha yüksek seviyede kullanılabilmesine kadar birçok çalışmayı hayata geçirmek üzere olduklarını açıkladı.

Nami, bu çalışmaları bilimsel çalışmalara dayanarak yaptıklarını söyledi.

“11 MEGAVATLIK GÜNEŞ ENERJİSİ KAPASİTESİNİ İKİ KATINA ÇIKARDIK”

Özdil Nami, “Bu çalışmalar sayesinde daha bilinçli bir enerji planlamasını yapacak noktaya doğru süratle geliyoruz. Devraldığımız 11 megavatlık güneş enerjisi kapasitesini iki katına çıkardık. Bu yılın sonuna kadar 60 megavata kadar yükselecek bir nokta elde edeceğiz” dedi.

Enerji çeşitliliğinin uzun zamandır gündemde olduğunu da kaydeden Bakan Nami, “Biz bu konuda somut adım atma iradesini ortaya koyduk. Kıb-Tek ile Botaş toplantılarına başladı. Bu doğal gazın ülkemize en kısa zamanda temini için ne yapılması gerektiği bilimsel veriler ışığında çalışılmaya başlandı” şeklinde konuştu.

ENTERKONNEKTE KABLO….  “BRÜKSEL’DE DOĞRUDAN TEMAS”

Enterkonnekte kablo konusunda konuşan Bakan Nami, “Tüm temasları en üst düzeye çektik hem siyasi hem de teknik anlamda. Bu çalışmaya da uluslararası boyut ekledik. Brüksel’de doğrudan temaslarımızı bu dönemde ilk kez bizler gerçekleştirdik” dedi.

(JENERATÖR ALIMI): “SÜRECİ SAĞLIKLI VE ŞEFFAF ŞEKİLDE KISA SÜREDE TAMAMLAMAYI HEDEFLİYORUZ”

Kısa vadede enerji arzında bir sıkıntı çıkmaması, yeni makinelerle enerji maliyetlerinde düşüş sağlanması ve gereksiz akaryakıt tüketiminin engellenmesi için yeni jeneratör alımına gidileceğini anımsatan Bakan, ihale sürecinin uluslararası olacak şekilde Kıb-Tek ile birlikte kurgulandığını söyledi.

Nami, “Süreci sağlıklı ve şeffaf şekilde kısa sürede tamamlamayı hedefliyoruz” şeklinde konuştu.

3’lü kontrolsizde tarifesiyle aboneler elektriği hafta içi 0.6508 TL, 0.9873 TL ve 1.2908 TL olmak üzere üç farklı tarifeden kullanabilecek. Hafta sonu ise kws ücretleri daha da düşüyor, buna göre yeni dönemde aboneler elektriği hafta sonu 0.6308 TL, 0.9873 TL ve 1.2708 TL olmak üzere üç farklı tarifeden kullanabilecek. Bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, kurutma makinesi, su motoru ve su ısıtma gibi işlerini geceye kaydıran abonelerin faturası düşüyor. Kıb-Tek ayrıca 30 günlük periyodda kullanımı 300 kilowatt saatin altında kalan ev abonelerine ek %15 indirim sağlıyor.

Aboneler, elektrik kullandıkları saatleri ayarlayarak, elektriği daha ucuza alabilecek ve bu yolla ev ekonomisine katkı sağlayabilecek.

Elektrik mevzuatında yapılan son düzenlemeye göre, konut tarifesindeki kullanıcılar, hafta içi saat 22.00’den sonra elektrik kullanımlarında Kilowatt saat başına 65 kuruşa elektrik kullanılabilecek. Hafta sonu yoğun olmayan saatlerde ise rakam 63 kuruşa düşüyor.

Elektrik tarifesine göre aboneler gün içinde farklı elektrik fiyatlarından yararlanabiliyor. Buna göre, 16 Ekim - 15 Mayıs tarihleri arasında, hafta içi sabah saat 07.00’den akşam üzeri 17.00’ye kadar, elektrik tüketimlerinde Kilowatt saat (kWh) başına 0.9873 TL ödenirken, “puant” adı verilen zaman dilimlerinde ise, elektriğin fiyatı artıyor. Tüketimin en çok olduğu zaman dilimi olan, akşam üzeri saat 17.00’den gece 22.00’ye kadar,  elektriğin fiyatı 1.2908 TL’ye çıkıyor.

Puant dışı olan gece 22.00 ile sabah 07.00, saatleri arasında ise aboneler 65 kuruşa elektrik kullanabiliyor.

Tek zamanlı tarifeden elektrik almaya devam edecek konut tarifesindeki aboneler ise, gün boyu 0.9873 TL sabit ücretle elektrik kullanabilecek.

Normal tarifeye göre %35’e varan tasarruf imkânı
HAFTA İÇİ
- 07.00-17.00 arasında kWh başına 0.9873 TL
- 17.00-22.00 aralığı fiyat 1.2908 TL

- 22.00’den sabah 07.00’ye kadar ise kws ücreti 0.6508 TL

HAFTA SONU
- 17.00-22.00 aralığı fiyat 1.2708 TL
- 24.00’den sabah 07.00’ye kadar ise 0.6308 TL’ye

- 22.00-24.00 ve 07.00-17.00 saat aralıklarında ise elektrik kWh başına0,9873 TL

Faturadan %15 indirim fırsatı

Kıb-Tek, 30 günlük periyotta kullanımı 300 Kilowatt saatın altında olan ev aboneliklerinde ister tek zamanlı tarife, isterse 3 zamanlı kontrol sizde tarifesi abonesi olsun fark etmeksizin faturadaki tüketim bedelinden %15 indirim yapacağını açıkladı. Kullanıcının hangi saat diliminde ve hangi fiyattan elektrik kullandığına bakılmaksızın kullanılan toplam elektrik 300 kilowatt saatin altında olduğunda kullanıcılar doğrudan %15 indirimi faturalarında görecek.

Tüketim arttıkça artan fiyatlara son

Kıb-Tek 3 zamanlı kontrol sizde tarifesiyle dilimleri de ortadan kaldırdı. Böylece bundan böyle tüketim arttıkça Kilowatt saat ücretleri değişmeyecek. Bunun yanında sosyal yardım maaşı alıp bunu belgeleyen tüketicilerin yararlandığı Sosyal Yardım Tarifesi’de tüketicilerin indirimli olarak kullandıkları 250 Kilowatt saat sınırlaması da ortadan kalkıyor. Tüketiciler, kullanım miktarından bağımsız olarak indirimden yararlanabilecekler.

Yeni Sistem 1 Nisan tarihinde başlıyor

1 Nisan tarihinde, konut tarifesinde olan tüm tüketiciler otomatik olarak 3 Zamanlı Kontrol Sizde Tarifesi’ne aktarılacaktır. Diğer tarifelerde olan tüketiciler(Endüstri, Ticari, su motorları) ilk etapta, Tek Zamanlı Tarifede bırakılacak. Ticari ve Endüstri tarifesinde olanlar, istemeleri halinde, 3 zamanlı kontrol sizde tarifesine geçebilecekler. Bu işletmelerin, 3 zamanlı kontrol sizde tarifesi için bir ön hazırlık ihtiyacı olduğundan, böyle bir uygulama düşünülmüştür. Çalışma saatlerini düzenleyebilen veya hali hazırda gece çalışan (Fırın, bar gibi) işletmeler 3 zamanlı tarife ile tasarruf sağlayabilecek.

Yeni tarifeye otomatik geçişi yapılan tüketiciler, diledikleri zaman Bölge Amirliklerimizden form doldurarak Tek Zamanlı Tarifeye faturalama sonrası geçiş yapabilecekler. Ancak 1 kez değişiklik yapan tüketiciler 1 yıl boyunca herhangi bir tarife değişikliği yapamayacaklar.

Solar sistem kurulu olan tüketiciler, hali hazırda mahsuplaşma yaptıkları için, 3 zamanlı tarifeye geçiş yapamayacakları gibi, 300 kWh tüketimin altına yapılacakindirimden de faydalanamayacaklar.

Eski tarifelere göre konutlarda, tek zamanlı tarife baz alındığında ortalama 300 kWh’den az kullanan tüketiciler için %4 fiyat artışı söz konusudur. Bu tüketici 3 zamanlı kontrol sizde tarifesi ile faturasını eskisinin de altına indirme şansına sahiptir. Eski tarifelere göre konutlarda, tek zamanlı tarife baz alındığında ortalama 300 kWh’den fazla kullanan tüketiciler için %9-%18 fiyat artışı söz konusudur. Bu tüketiciler 3 zamanlı kontrol sizde tarifesi ile faturasını aşağıya çekebilecek ve zamdan minimum etkilenecek. Kontrol Sizde Tarifesini çok dikkatli kullananlar elektrikli cihaz bazında %35’e kadar tasarruf sağlayabilecek. Sadece çamaşır, bulaşık ve kurutma makinesi ile su ısıtıcısını akşam yoğun olmayan saatlerde kullananlar zamdan nerdeyse etkilenmeyecekler. Bunların dışında yoğun saat kullanımlarını azaltanlar ve bu kullanımları normal saat ve yoğun olmayan saatlere kaydıranların faturası çok daha fazla düşecek.

Eski tarifelere göre Ticari tarife kullanıcılarına, tek zamanlı tarife baz alındığında %21,8, Endüstri tarifesi kullanıcılarına ise %13,5 fiyat artışı yapılmıştır. Bu düzenleme ile Ticari tarife ve Konut tarifesi fiyatları eşitlenmiş, Endüstri tarifesi ise her iki tarifeden %7 daha düşük bırakılmıştır. Endüstri Tarifesi kullanıcıları, Oteller, Su Motorları, Okullar 10 Krş teşvik almaya devam etmekte ve böylelikle bu kullanıcılar, Konut tarifesi kullanıcılardan fiilen %10 fazladan indirimli elektrik kullanmaya devam edecekler. Türkiye’de Ticari tarife, Konut tarifesinden %32,5, Endüstri tarifesi ise %15 daha pahalıdır. Güney Kıbrıs’ta ise Ticari ve Endüstri tarifeleri, Konut tarifesinden %2 daha pahalıdır.

Çoklu tarife sistemi tüm dünyada kullanılmaktadır. Bu tarifenin kullanımı zorunlu değildir. Bu bir seçenektir ve doğru kullanılması halinde, fatura tutarlarında ciddi bir tasarruf sağlamak sözkonusudur. Türkiye’de Yoğun saatlerdeki konut elektrik fiyatları, normal saatlerdekinin %45 fazlasıdır. Bu bizde %30 seviyesinde tutulmuştur. Yoğun olmayan saatlerdeki ücretler ise normal saatlere göre %35 daha uygundur. Bizde de bu oran %35’olarak belirlenmiştir.

Hangi cihaz çok tüketiyor?
Elektrikli eşyalarda enerji tüketimine göre G'den A'ya sınıflandırma yapılmaktadır, bunlara yeni teknolojilerle "A+, A++, A+++" gibi daha verimli cihazlar da eklendi. A ile G sınıfı arasında 2 kattan fazla enerji tasarrufun söz konusudur. Fiyatı yüksek olsa da, A sınıfı veya daha verimli  cihazlar tercih edilmelidir. Bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, kurutma makinesi, su ısıtıcıları, motorlar, elektrikli fırın ve ocaklar ve hatta klimalar evlerimizde enerji tüketiminde başı çekmektedir. Bu ürünlerin enerji verimli olanlarının tercih edilmesi ve mümkün olanlarının sadece puant dışı zamanlarda çalıştırılmaları, elektrik faturanızda hatırı sayılır bir düşüşe neden olacaktır. Ayrıca akkor ve halojen ampullerin de enerji tüketiminde hatırı sayılır yeri vardır bu ürünlerinde led lambalarla değiştirilmesi aydınlatma için harcanan enerjide %80’e varan oranlarda verimlilik sağlayacaktır.  

3’lü tarife sisteminin ülke ekonomisine katkıları
3 Zamanlı Kontrol Sizde tarifesi, sistemimizde her tüketicide olan Akıllı Sayaçlar sayesinde uygulanabilmektedir. 2014-2015 yıllarında, ülkemizde tüm tüketicilerin eski mekanik sayaçları, yeni elektronik akıllı sayaçlarla değiştirilmiştir. KIB-TEK bu projesini kendi özkaynağı ile gerçekleştirmiştir. Dünya’da tüm sayaçlarını akıllı sayaçlar ile değiştiren tek ülke KKTC’dir. KIB-TEK bu sayede hem kaçaklarını minimize etmiştir hem de çoklu tarifeye geçerken müşterisine ek yük getirmemiştir. Tüm sayaçların akıllı sayaç olması sayesinde, 3 zamanlı kontrol sizde tarifesinin başarısının yüksek olması beklenmektedir.

3’lü tarife sistemine geçerek, kısa süreli puant (tüketimin çok fazla olduğu durumlar) yüklerin düşürülmesi hedeflenmektedir. Bu sayede santral yatırım ihtiyaçlarının azaltılması ve buna bağlı olarak santral yatırımlarından kaynaklanan elektrik maliyetlerinin uzun vadede düşürülmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, puant dışı (tüketimin çok az olduğu durumlar) yüklerin artırılarak, santrallerin daha verimli çalışmaları hedeflenmiştir. Bu sayede, santral elektrik üretim maliyetlerinin azaltılması ve bunu elektrik fiyatlarına yansıtarak, elektrik satış fiyatlarının düşürülmesi hedeflenmektedir.

Bunların yanında, 3’lü tarife sisteminden daha verimli faydalanmak için, tüketicinin, enerji tüketimi açısından daha ekonomik ürünlere yöneleceği ve bunun sayesinde, toplam elektrik enerjisi tüketiminin düşeceği beklenmektedir. Bu da, dışa bağımlı olduğumuz, elektrik enerjisi üretimi için kullandığımız, fosil yakıtların tüketiminin aynı oranda azalacağı ve ülkenin öz kaynaklarının daha az harcanacağı anlamındadır.

Ne kadar tasarruf sağlanabilecek?

Kullanım alışkanlıkları değiştirilmeden sadece kullanılan zamana dikkat edilerek elektrikli cihazların sağlayabileceği tasarruf miktarları ise şu şekilde örneklendirilebilir. Aynı sınıf ürünler için hesaplandığı zaman her gün 1 kere kullanılan çamaşır makinesi, normal tarife yerine puant dışı tarifede kullanılırsa yıllık 325 TL tasarruf sağlar aynı şekilde kullanılan bulaşık makinesi ise 490 TL tasarruf sağlarken kurutma makinesi ise 650 TL tasarruf sağlıyor. Yoğun saatler ve yoğun olmayan saatler kıyaslandığı zaman ise tasarruf miktarı daha da artıyor.