Ne budalayız! “Kâr” da bizi ikna etmiyor!

Yaz da geçip gidiyor! Tahminimde yanılmadım. Ağustos ayı da gelişmeler bakımından ölü geçti. Bu kadar ay ölü geçmişken Ağustos ayında bu durum değişir miydi hiç?

Ben de aldım elime bir valiz, kapattım cep telefonlarını, tabletleri… Ayrıca işimle, gündemle, Kıbrıs sorunuyla, siyasetle ilgili olan herhangi bir şey düşünmeyi kendi kendime yasakladım. Kendimi Protaras’ta buldum. Protaras, en yoğun turistik bölgelerden biridir. Yıllardır tatil tercihim bu yerdir ama bu yıl ilk kez kelimenin tam anlamıyla kalabalıktan boğulduğumu hissettim. Basında senenin henüz başından itibaren turist patlamasından söz ediliyordu. Gerçi bu kalabalık kişisel huzur sınırımı aşmıştı ama bu turist trafiğini aniden karşımda gördüğümde öngörülerin doğru çıktığını onayladım ve yüzümde memnun bir gülümseme oluştu.

İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, Ocak ayından Temmuz ayına kadar gelen turist sayısı % 14,8 oranında artış gösterdi. Yani geçtiğimiz yıl 1 milyon 700 bin turist gelmişken bu yıl bu dönemde yaklaşık 2 milyon turist giriş yapmış. Bu sayı, daha önce yılın ilk yedi ayında hiç ulaşılamayan bir sayıdır!  

***

Britanyalılar ve Ruslar daimi “müşteriler” olarak gelmeye devam ederlerken, bu yıl İsrail’den gelen turistlerde (sadece Temmuz ayı açısından) % 82,6’lık bir artış gözlemlendi. İsrail dışında, bu yıl gelişlerinde diğer yıllara göre en çok artış gösterenler ise Almanlar ve İsveçlilerdir.  

Kıbrıslıların plajlarda, restoranlarda ve kafeteryalardaki sohbetleri turist akımının nasıl yönetileceği ile ilgilidir. Artan trafikten memnun olunsa da, sunulan hizmetten birçok kişi memnun değil. Sunulan hizmet kişisel olarak beni rahatsız etmedi. Turizmin endüstrileşmesindense geleneksel konukseverliğin korunmasını tercih ederim. Gerekirse tavernacı sipariş ettiğim şiş kebabı yarım saat geç getirsin. Beni gülümseyerek ve sıcak bir şekilde el sıkarak karşılamaya devam etsin, yeter.    

Gerçi bir haftalığına Kıbrıs sorunu ile ilgili hiçbir şey düşünmeme yeminimi bozmama neden olmuştu ama tatilde kafamı kurcalayan bir konu vardı. Kıbrıs’ın diğer yarısındaki turist trafiğinin ne âlemde olduğunu bilmiyorum. Kesinlikle durumlar diğer yarıda daha zordur. Bir rehber arkadaş, çeşitli turizm şirketi ve otellerin adanın kuzeyine de geziler düzenlendiğini söyledi. Pek tabii bu geziler sınırlı tutuluyor. Güzel manzaralı ve tarihi yerlerin ziyaret edilmesinden ibarettir ve kesinlikle gece konaklamasını içermiyor. Turistlerin gösterdiği ilgi ise muazzam...       

***
Ne budalayız! Bölünmüş olmasaydık, bu iki milyonun iki katı olabilirdi. Bu memlekete daha fazla gelir getirmek için başka bir çıkar yolumuz yoktur. “Sattığımız” güneş ve denizdir. Sınırlama, sınırlandırma olmadan “satabilseydik”, turizm her tarafa yayılabilecek, turistler daha fazla otele, daha fazla konaklamaya kanalize edilebilecekti. Hizmet sunulması ile ilgili olarak daha fazla seçenek olacaktı… Başka ülkelerden de yeni turistleri cezbedebilecektik. Güney kısmında Türkiye’den turistler ağırlanabilecekken, kuzeyde de Yunanistan, Rusya’dan turistleri ağırlanabilecekti. İç turizm ise tüm Kıbrıs’a yayılacaktı. Çıkarlar da ortak olacaktı. Hepimiz için. Bu cennette satabileceğimiz Akdeniz ikliminden, güneşten, denizden, konukseverlikten çok daha fazla faydalanabilirdik! Kıbrıs, binlerce yapılacak şey ile güvenli bir turizm noktası olabilirdi. İşletmeler açılabilir, turistik altyapılar genişlerdi. Kaynaklar artar, işsizlik azalabilir, gençliğin yaratıcılığından, girişimciliğinden, genç beyinlerden istifade edilebilirdi…    

Ses çıkarmadım. Hiç bir şey söylemedim. Yalnızca düşüncede dahi yeminimi bozmak yetti. Tartışma açmak da istemedim. Sessiz kaldım ve sunulan hizmetlerin seviyesi ile ilgili yapılan şikâyetleri dinleyip durdum. Ne olmalı, ne değişmeli, devlet turistik ürünün daha ileriye götürülmesi yönünde nasıl daha iyi organize olmalı gibi tartışmaları dinledim ve sustum.

Ama bir sonuca vardım! Mikrokozmosda ve küçük dünyada yaşamayı sürdüreceğiz. Kâr karşımızda dururken bile büyük resmi göremiyorsak, kurtuluşumuz yoktur!

--------------------
YENİDÜZEN için yazılmış Yunanca özgün metinden çeviri: Çağdaş Polili
--------------------

Ούτε το κέρδος μας πείθει

Πάει και το καλοκαίρι! Και δεν έπεσα έξω στην πρόβλεψη. Νεκρός σε εξελίξεις και ο Αύγουστος. Τόσοι και τόσοι μήνες πέρασαν νεκροί, ο Αύγουστος δεν θα ήταν σε ευθεία γραμμή;

Πήρα κι εγώ μια βαλίτσα, έκλεισα κινητά και τάμπλετ, απαγόρευσα στον εαυτό μου να σκεφτεί καν οτιδήποτε έχει να κάνει με δουλειά, επικαιρότητα, Κυπριακό και πολιτική και βρέθηκα στον Πρωταρά, σε μια από τις πιο πολυσύχναστες τουριστικές περιοχές. Χρόνια τώρα επιλέγω τον συγκεκριμένο προορισμό, αλλά πρώτη φορά ένιωσα να πνίγομαι κυριολεκτικά από την πολυκοσμία. Η τουριστική έκρηξη στην οποία ο Τύπος αναφερόταν από την αρχή του χρόνου, ήταν μπροστά μου και όσο κι αν με ενοχλούσε η διατάραξη του προσωπικού μου ορίου ηρεμίας, δεν μπορούσα παρά να χαμογελώ με ικανοποίηση μπροστά στην επιβεβαίωση των προβλέψεων για την τουριστική κίνηση.

Οι αφίξεις τουριστών από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο άγγιξαν σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία σχεδόν τα δύο εκατομμύρια σε σύγκριση με περίπου 1 εκατομμύριο 700 χιλιάδες που ήταν πέρσι, σημειώνοντας αύξηση 14,8%, αλλά και ξεπερνώντας τις αφίξεις που καταγράφηκαν ποτέ κατά τους πρώτους επτά μήνες του χρόνου!

Βρετανοί και Ρώσοι είναι οι σταθεροί «πελάτες», ενώ φέτος παρατηρήθηκε κατακόρυφη αύξηση της τάξης του 82,6% από τουρίστες προερχόμενους από το Ισραήλ (μόνο τον Ιούλιο). Περισσότεροι από άλλες χρονιές ήταν φέτος και οι Γερμανοί και Σουηδοί.

Οι συζητήσεις στις παρέες των Κυπρίων στις παραλίες, στα εστιατόρια και στις καφετέριες είχαν να κάνουν με τη διαχείριση του τουριστικού ρεύματος. Ικανοποίηση μεν από την αυξημένη κίνηση, απογοήτευση ωστόσο από πολλούς για το επίπεδο παρεχομένων υπηρεσιών, το οποίο προσωπικά δεν με ενόχλησε. Προτιμώ την διατήρηση της παραδοσιακής φιλοξενίας από τη βιομηχανοποίηση του τουρισμού, κι ας κάνει μισή ώρα παραπάνω ο ταβερνιάρης να μου φέρει το σουβλάκι που παράγγειλα. Φτάνει να συνεχίζει να με υποδέχεται με χαμόγελο και με μια θερμή χειραψία.

Άλλο με απασχολούσε, το οποίο παραβίαζε τον όρκο μου να αφήσω για μια βδομάδα κατά μέρος και τις σκέψεις ακόμα που έχουν να κάνουν με το Κυπριακό. Δεν ξέρω ποια είναι η τουριστική κίνηση στην άλλη μισή Κύπρο. Σίγουρα τα πράγματα θα είναι δυσκολότερα. Ένας φίλος ξεναγός, μου είπε πάντως πως διάφορα τουριστικά πρακτορεία και ξενοδοχειακές μονάδες, πραγματοποιούν οργανωμένες εκδρομές και στη βόρεια πλευρά του νησιού, αλλά πολύ στοχευμένα, μόνο σε αξιοθέατα και ιστορικούς χώρους και σίγουρα χωρίς διανυχτερεύσεις. Και το ενδιαφέρον που υπάρχει από τους τουρίστες, είναι μεγάλο.

Τι βλάκες είμαστε! Αυτά τα δύο εκατομμύρια, μπορεί να ήταν διπλάσια αν δεν ήμασταν χωρισμένοι. Δεν έχουμε και κανένα άλλο επίτευγμα να επιδείξουμε σε αυτό τον τόπο για να προσελκύσουμε εισοδήματα. Ήλιο «πουλάμε» και θάλασσα. Αν μπορούσαμε να «πουλήσουμε» χωρίς περιορισμούς, θα διοχετευόταν ο τουρισμός κατά παντού, σε περισσότερα ξενοδοχεία, με περισσότερες κλίνες, σε περισσότερες επιλογές για παροχή υπηρεσιών. Θα προσελκύαμε νέους τουρίστες και από άλλες χώρες. Θα φιλοξενούσαμε τουρισμό στη νότια πλευρά και από την Τουρκία και στον βορρά από Ελλάδα, από Ρωσία. Ο εσωτερικός τουρισμός, θα σκορπιζόταν ανά το παγκύπριο. Και τα οφέλη θα ήταν κοινά. Για όλους μας. Το μοναδικό αγαθό προς πώληση σε αυτόν τον παράδεισο, το μεσογειακό κλίμα, ο ήλιος, η θάλασσα, η φιλοξενία, θα το επωφελούμασταν όλοι και κατά πολύ περισσότερο! Η Κύπρος θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο αναφοράς ως ένας ασφαλής τουριστικός προορισμός με χιλιάδες προοπτικές. Θα άνοιγαν δουλειές, θα επεκτείνονταν οι τουριστικές υποδομές. Αύξηση πόρων, μείωση ανεργίας, εκμετάλλευση νεανικής εφευρετικότητας, επιχειρηματικότητας, μυαλών…  

Δεν έβγαλα τσιμουδιά. Δεν είπα τίποτα. Μου έφτανε που παραβίασα τον όρκο μου στη σκέψη και μόνο. Δεν ήθελα να ανοίξω και συζήτηση. Έμεινα σιωπηλή να ακούω τα παράπονα για το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών. Τι πρέπει να γίνει, τι πρέπει να αλλάξει, πώς να οργανωθεί καλύτερα το κράτος ώστε να δώσει ώθηση στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.

Έβγαλα όμως συμπέρασμα! Σε μικρόκοσμο θα συνεχίσουμε να ζούμε. Αν τη μεγάλη εικόνα, δεν τη βλέπουμε ακόμα και μπροστά στο κέρδος, τότε δεν έχουμε σωτηρία!