Tünay MERTEKÇİ

Muhtarlar Derneği Başkanı Akay Darbaz, YENİDÜZEN’e konuşarak birkaç muhtarlık hariç yaptıkları görüşmeler sonucunda nüfusla ilgili bazı rakamlar elde ettiklerini vurguladı ve Kıbrıs’ın kuzeyindeki nüfusun 1 milyonun üzerinde olduğunu söyledi.

Kuzeyde 242 muhtarlığın olduğuna dikkat çeken Akay Darbaz, 101 muhtarlığın, muhtarlık binası olmadığına işaret etti ve “Motorun üstünde muhtarlık yapmaya çalışan arkadaşlarımız var” şeklinde konuştu.

Kırsal bölgelerdeki bazı köylerin boşalma noktasına doğru gittiğine vurgu yapan Darbaz, bunun temel nedeninin istihdam sorunu olduğuna dikkat çekti. Darbaz, sosyal konut projelerinin hayata geçirilmesi gerektiğini dile getirdi. 

En fazla muhtarlık Girne’de…

2019’da Muhtarlar Derneği Başkanlığı’na seçildiğini ve şu an ikinci döneminin içinde olduğunu ifade eden Darbaz, ilk dönemini “toparlanma dönemi” olarak niteledi. İlk dönemde, bir şeyleri yapmak istediklerini kamuoyuna gösterdiklerini belirten Darbaz, buna rağmen ilk dönem içerisinde de birçok işe imza attıklarının altını çizdi. KKTC Muhtarlar Derneği Genel Merkezi’nin açılışını yaptıklarını hatırlatan Darbaz, ikinci dönemde ise çalışmalarını yoğunlaştırdıklarını dile getirdi. “Kurumlarda söz hakkını, itibarı geri getirmeye çalıştık” diyen Darbaz, şu anda da muhtarların birçok eksiği olduğuna dikkat çekti. KKTC’de 242 muhtarlığın olduğunu söyleyen Darbaz, bunların 48’inin İskele’de, 13’ünün Lefke’de, 16’sının Güzelyurt’ta, 52’sinin Lefkoşa’da, 55’inin Mağusa’da ve 58’inin ise Girne’de olduğunu vurguladı. 242 muhtarın sadece 25’inin kadın muhtar olduğuna işaret eden Darbaz, 6 kişilik KKTC Muhtarlar Derneği Yönetim Kurulunda ise 2 kadın muhtarın olduğunu söyledi.

242 muhtarın 20’sinin tek işi muhtarlık

Darbaz, gerçek anlamda kadın-erkek eşitliğini sağlayarak topluma da bir mesaj verme hedefinde olduklarını ifade etti. Muhtarların aldıkları ücretin ödenek, katkı payı olduğunu belirten Darbaz, bunu maaşa çevirmeye çalıştıklarını kaydetti. Yaşanan ekonomik kriz nedeniyle bu noktaya henüz gelemediklerini belirten Darbaz, iyileştirme yönüne gittiklerini kaydetti. “Tüm kurumlarla yaptığımız istişarelerle bunun sözünü aldık” diye konuşan Darbaz, yapılacak düzenlemeyle muhtarların asgari ücretin yüzde 95’ini alarak bir nefes alabileceğini dile getirdi. Önümüzdeki dönemde de ihtiyat sandığı ve sosyal sigortası yatmayan muhtarlar için çalışmalar yapılacağını belirten Darbaz, “242 muhtarın 84’ünün yatırımı yok” dedi. 242 muhtarın 64’ünün kendi işini yaptığını ve yatırımları da kendilerinin yaptığını söyleyen Darbaz, devlette çalışan 54 muhtarın olduğu bilgisini verdi. Özel şirkette çalışan 17 muhtarın olduğunu ifade eden Darbaz, hiçbir yerde çalışmayan ve sadece muhtarlık yapan 20 kişinin olduğunu vurguladı.

“Kırsal kesimde köyler boşalıyor”

Darbaz, emekli olup muhtar olan 87 kişinin bulunduğuna da dikkat çekti. Kırsal kesimlerde, istisnalar dışında, nüfus azalmasına doğru gidildiğine dikkat çeken Darbaz, bunun üç sebebinin olduğunu kaydetti ve “En önemli sorun istihdam. Bölgede insanlara iş olanağı sağlamazsanız, göç ederler. Diğeri kalacak yer. Sonuncusu da yaşam biçimidir” dedi. Lefke bölgesinde, Çamlıköy ile Bağlıköy’ün boşalma noktasına geldiğine işaret eden Darbaz, “İnsan kalmadı. İstihdam ve kalacak yer yok. İnsanlar göç ediyor…” ifadelerini kullandı. Kırsal kesim arsası konusunu yıllarca konuştuklarını belirten Darbaz, 30 yıl önce yapılan sosyal konut projelerini hatırlattı ve söz konusu projelerin tekrardan hayata geçmesinin önemine işaret etti. “İnsan çadırda da yaşar. Önemli olan gerçek anlamda istihdamdır. Bugün gençlerimiz ciddi şekilde göç ediyor” diye konuşan Darbaz, radikal kararların alınması gerektiğini söyledi. Kırsaldaki köylerin durumunun ciddi anlamda sıkıntılı olduğuna vurgu yapan Darbaz, şehirlerdeki nüfusun da çok kötü seviyelere geldiğini ifade etti.

“Çarpık yapılaşmanın sonuçlarını yaşıyoruz”

Nüfus konusunda muhtarlardan aldıkları bilgileri “ürkütücü” olarak niteleyen Darbaz, kendi imkanlarıyla bir çalışma yaptıklarını söyledi. Muhtarlardan toparlamaya çalıştıkları bilgilerle nüfusun 1 milyonun üzerine çıktığını vurgulayan Darbaz, “Birkaç muhtarlık hariç yaptığımız görüşmeler sonucu bu rakama ulaştık” dedi. Nüfus sorununun ciddi boyutlara ulaştığını söyleyen Darbaz, “Bu çarpık yapılaşmanın getirdiği sosyal patlamaları da görüyoruz. Doğru tespit yapıp sorunların üzerine gidilmesi lazım” dedi. Muhtarlıkların İçişleri Bakanlığı’na bağlı olduğunu fakat belediyelerle birçok işler yürüttüklerini kaydeden Darbaz, tam olarak ne İçişleri Bakanlığı’nın ne de belediyelerin içinde olduklarını söyledi.

“Halkın en büyük sorunu ekonomi”

Muhtarlar Yasası’nın bugüne kadar yapılmaması konusunda da eleştirilerde bulunan Darbaz, İhtiyar Heyeti Yasası altında bir yasanın bulunduğunu vurguladı ve söz konusu yasanın tamamen demode olduğunun altını çizdi. Muhtarlar Yasası’nı geçirilmesi için çalışacaklarına dikkat çeken Darbaz, “Sorumlularla görüştük, komite oluşturup Muhtarlar Yasası’nı gözden geçireceğimizin sözünü aldık. Muhtarlar Yasası’nı geçirdiğimiz anda en büyük eksikliğimiz giderilecek” ifadelerini kullandı. Halkla bire bir temasta olan kişilerin muhtarlar olduğuna vurgu yapan Darbaz, halkın en büyük sıkıntısının ekonomi olduğunu belirtti. İstihdam, kırsal kesim, elektrik ve yol sorunlarının da ekonomi sorununu takip ettiğine dikkat çeken Darbaz, “Geçim sıkıntısı, görünmeyen bir yanardağ. Bu yanardağ patlamadan gereken yapılmalı. Evine ayda bir bile et alamayan insanlarımız var” diye konuştu.

242 muhtarlığın 101’inin binası yok

Muhtarlık binalarının durumuyla ilgili de bilgi veren Darbaz, “242 muhtarlığın 101 tanesinin hiç binası yok. 141 muhtarın, muhtarlık binası var, bunların 39 tanesinde de elektrik yok” ifadelerini kullandı. E-devlete geçmek için çalışmalar olduğunu anımsatan Darbaz, muhtarlık binası ve elektrik olmadan nasıl Devlet’e geçilebileceğini sordu. “Motorun üstünde muhtarlık yapmaya çalışan arkadaşlarımız var” diyen Darbaz, acilen eksik binaların tamamlanması gerektiğine dikkat çekti. Muhtarlara verilen önemin daha etkili olması gerektiğine de işaret eden Darbaz, “Muhtarlarımızın eksikleri olan muhtarlık binaları, elektrik sorunu ve bilgisayarların tamamlanmasını istiyoruz” diye ekledi.