Diyanellos Sigara Fabrikası sahibi Dimitrios Diyanellos, zamanında Larnaka’nın belediye başkan yardımcılığını da yürütmüş ve ayrıca Larnaka kentinin gelişimi için Diyanellos Teknik Okulu’nu inşa ettirerek devlete hediye etmiş, bir de yetimhane kurmuş ve kimsesiz çocuklara sahip çıkmış…

“Flashbacks of Scala” yani “İskele’nin geçmişinden enstantaneler” gibi çevirebileceğimiz sosyal medya sayfasında Kiriakos Jordanus’un yayımladığı Dimitrios Diyanellos’un portre fotoğrafını da ilk kez görüyoruz ve okurlarımızla paylaşmak istiyoruz…

Şimdiki Meclis binası da bilindiği gibi bir zamanlar Diyanellos sigara fabrikası idi. Dianellos’un Lefkoşa’da bir de ortağı vardı: Vergopulos. Yani şimdiki Meclis binası, Diyanellos-Vergopulos sigara fabrikası olarak faaliyet göstermekteydi… Nitekim eski resimlerini de bulduk bu fabrikanın ve orada çalışanların… Geçmişte yaptığımız röportajlarımızda da bu sigara fabrikasında pek çok genç kadının çalıştığı, Kıbrıslıtürk, Kıbrıslırum, Kıbrıslıermeni ve Kıbrıslımaronit kadınların bu fabrikada birlikte emek harcadıkları da belirtilmişti.

Dimitriyos Diyanellos

Kiriakos Jordanus’un Dimitrios Diyanellos’la ilgili olarak verdiği bilgiler şöyle:

***  Dimitrios Diyanellos, 1880 yılında Larnaka’da dünyaya gelmişti. George Diyanellos’un oğluydu – George Dianellu, 1874 yılında “Diyanellu sigara fabrikası”nı Larnaka’da kurmuştu. George Diyanellu, Yunanistan’ın Thessaly bölgesinden Kıbrıs’a gelmişti.

***  Babasının ölümünden sonra fabrikanın yönetimini Dimitrios Diyanellos devralmıştı… Birkaç yıl içerisinde fabrikayı, adanın en büyük fabrikalarından birisi haline getirmiş ve sosyal ve ulusal eylemlerini geliştirmişti.

***  1940-43 yılları arasında Larnaka’nın belediye başkan vekili olmuştu. İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen önce, Yunan Hava Kuvvetleri’ne katkıda bulunmuş ve savaş esnasında Yunanistan’da kısılmış ve müttefik kuvvetlerin askerlerine yardımcı olmuştu. Bu yardımları nedeniyle Yunan hükümeti tarafından onore edilmişti…

***  1959 yılında Larnaka’da bir yetimhane kurulması ve bu yetimhanenin çalıştırılması için yüklü para yardımı yapmış, 1962 yılında da Diyanellos Teknik Okulu’nu kurarak şehre armağan etmişti. Yetimhane ve teknik okul, aynı binada idi.

***  Zaman içerisinde bina yıpranmış, öğrenci sayıları artmıştı… Yetimhanenin operasyonlarına 1974’te son verilmiş, Teknik Okul da 2006 yılında daha geniş ve daha rahat olanaklara sahip olan bir başka bölgeye taşınmıştı.

Yiola Stavridu ise, aynı sayfada düşüncelerini şöyle paylaşıyor:

“Kentimiz Larnaka’nın büyük yardımsever insanı Dimitrios Diyanellos, toplum yararına bir alan ve bir bina hediye etmişti… Ne yazık ki Diyanellos Teknik Okulu zaman içerisinde yıpranınca, yıkılmaya terk edilmiş, kullanılmamış ve tamir edilmemişti… Oysa bu bina bir üniversite veya kültürel bir merkez veya eğitimle ilgili herhangi bir maksatla kullanılabilirdi…”

Sokratis Andoniadis ise şöyle yazıyor:

“Diyanellos Kıbrıslı çiftçilere faizsiz olarak kredi verilmesi maksadıyla Kıbrıs hükümetine para armağan etmiş, Larnaka Hastanesi’ne cerrahi alet edavat alınması için katkıda bulunmuştu…”

1963 öncesi Diyanellos sigara fabrikası...

Diyanellos sigara fabrikasında çalışan kadınlar...

AB eski Komiserlerinden Andrulla Vasiliu’dan Kıbrıs Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’na kınama ve eleştiri:

“Dohni’de düzinelerce masum Kıbrıslıtürk, bazı aşırı milliyetçiler tarafından öldürüldü… Bu, görmezden gelinemez…”

AB eski Komiserlerinden Andrulla Vasiliu’dan Kıbrıs Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’na yönelik bir kınama ve eleştiride bulundu ve bunu kendi sosyal medya sayfasından paylaşarak “Dohni’de Kıbrıslıtürkler büyük bir trajedi yaşadı, bu görmezden gelinemez…” dedi.

Andrulla Vasiliu, sosyal medya paylaşımında şöyle dedi:

“Dohni köyünde süper milliyetçi bazı insanlar, bu köyde yaşayan düzinelerce masum Kıbrıslıtürk’ü öldürmüşlerdir. Şimdi, bizim İçişleri Bakanımız köyde bir park açılışı yapıyor ve parka da köyden “kayıp” bir (Kıbrıslırum) şahsın adını veriyor. Şimdi bu tarihimizi tek yönlü ve seçici biçimde ortaya koymaktır! Neden provokatif biçimde kendi işlemiş olduğumuz suçları görmezden geliyoruz? Kendi işlediğimiz suçların masum kurbanların hatırasını köyde ve Kıbrıs’ta nasıl yaşatıyoruz? Yoksa bazı ruhlar, ötekilerden çok daha mı üstündür?”

Lakadamya’da yeni kazılar…

Kayıplar Komitesi’nin adamızın kuzeyinde ve güneyinde, iki toplumlu kazı ekipleriyle yürüttüğü kazılara devam ediliyor ve gerek 1963-64 “kaybı”, gerekse 1974 “kaybı” Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırumlar’ın gömü yerleri aranıyor.

Kayıplar Komitesi’nden aldığımız bilgilere göre, Lakadamya’da yeni bir kazı başlatıldı. Bir kuyu kazısı olan bu kazıda 4 veya 6 “kayıp” Kıbrıslıtürk’ün gömü yeri aranıyor. Sözkonusu Kıbrıslıtürkler, 1964 yılında “kayıp” edilmişti. Aynı şekilde Lefkoşa’nın Strovulos bölgesinde Kıbrıslıtürk “kayıp” şahısların gömü yerinin arandığı kazı da devam ediyor.

Kıbrıs’ın kuzeyinde ise Aşşa’da (Paşaköy) bir kuyu kazısı yürütülüyor ve bu kuyuda bir “kayıp” Kıbrıslırum’dan geride kalanlar aranıyor. Lapta’da bir, Templos’ta ise (Zeytinlik) iki ayrı kazı devam ediyor.. Ulukışla (Maratovuno) kazısı da devam ediyor ve bir diğer kazı da Güngör’de (Kutsovendi) devam ediyor.

Kazı ekiplerinde bulunan tüm arkeologlarımıza, şirocularımıza ve diğer çalışanlara “Çok kolay gelsin” diyoruz.