Güncel Masaroğulları

Çocukların ve ergenlerin gelişimine katkı sağlayan en önemli çevrelerden bir tanesi de okuldur. Okul çağına gelmiş çocuklar kendi yaş grubundaki arkadaşlarıyla zaman geçirerek, oyunlar oynayarak ve paylaşımlarda bulunarak gelişimlerine paha biçilmez katkılar sağlarlar. Akranları ile sağlıklı ilşkiler geliştiren çocuklar ileriki yaşamlarında daha başarılı bireyler olurlar. Akran ilişkisi ebeveyn çocuk ilişkisinden veya daha da genelleyecek olursak yetişkin çocuk işikisinden farklıdır. Akranlarla kurulan ilişkiler aynı yaş gruplarının kurduğu arkadaşlıklar olmasından ötürü taraflar genel olarak birbirlerleriyle eşittirler. Kurulan ilişkiden her iki tarafın da faydalanma ve katkı koyma oranları eşit düzeydedir. Kurulan bu güç dengesi çocukların gelişimine önemli katkılar sağlar. Örneğin; çocukların benlik saygıları, özgüvenleri akranları ile kurdukları dengeli ve sağlıklı ilişkilerle olumlu yönde gelişir. Bu dengelerin bozulması çocukların gelişimini önemli ölçüde olumsuz olarak etkiler. Bu dengeler, akran zorbalığı dediğimiz, okullarda sık rastlanan, güçlü olanın bilerek, tekrarlayıcı bir şekilde kendinden daha az güçlü olana karşı fiziksel, sözel veya duygusal yönden zarar vermesiyle bozulur. Zorba kişiler tek başına olabileceği gibi grup olarak da bir kişiye veya bir gruba zarar verebilirler.

ZORBA VE ZORBALIĞA MARUZ KALAN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ?

Zorbalığa maruz kalan çocuklar genellikle sessiz, hassas ve çekingen çocuklardır. Zorba kişiler kendilerine zarar verdiğinde sessiz kalmayı tercih ederler ve kendilerini savunamazlar. Durumu başkalarına anlatmaktan ve yardım istemekten çekinebilirler.
Zorba kişiler ise yıkıcı davranan, kolay öfkelenen ve otokontrolleri düşük bireylerdir. Kendilerine karşı olumlu düşüncelere sahip olan bu bireyler zarar verdikleri kişilerle nerdeyse hiç empati kuramadıklarından onları üzdüklerinin ve verdikleri zararın farkında değildirler. Zarar verdikleri kişilerin ağladığını, üzüldüğünü gördüklerinde kurbana daha fazla saldırmaya başlarlar. Ancak yetişkin bir kişi tarafından uyarıldıkları zaman eylemlerini durdururlar. Aksi takdirde yaptıklarının yanlış olduğunun farkına varamazlar.

ZORBA ÇOCUKLAR NE TÜR DAVRANIŞLAR SERGİLERLER?

En göze çarpan zorbalıklar fiziksel ve sözel zorbalıklardır. Kendilerinden daha güçsüz olarak gördükleri kişileri kurban olarak seçen zorba kişiler acımasızca iterek, vurarak veya tekmeleyerek kurbanlarına fiziksel olarak zarar verirler. Kimi zaman akranlarına küçük düşürücü lakaplar takarak (dört göz gibi), onlarla alay ederek sözel zorbalık yapabilirler. Zorba bir kişinin çok çalışkan bir çocukla sürekli dalga geçmesi, ona ‘inek’ gibi lakaplar takması çocuğun çok üzülmesine, çözüm olarak daha az çalışmaya başlayarak okul başarısını düşürmesine yol açabilir.

ZORBALIĞIN KURBAN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ NEDİR?

Psikolojik olarak çocuklara zarar vermekte, benlik saygılarını düşürmekte, kaygı ve depresyon düzeylerini artırmakta hatta bazı çocuklarda intihar girişimine dahi neden olmaktadır. Bunun yanında okul başarılarında azalma, kendilerine olan güvenlerini kaybetmeye başlama gibi çeşitli konularda problemlere yol açmaktadır.

ZORBALIĞI ÖNLEMEK İÇİN NE TÜR ÖNLEMLER ALINMALIDIR?

Öncelikle çocuğunuz size arkadaşları tarafından kendisine lakap takıldığını veya kendisiyle dalga geçildiğini söylemişse bu durumu hafife almamanızı ve çocuğunuza destek olmanızı sorunun ondan değil karşı taraftan kaynaklı olduğunu ifade etmenizi tavsiye ederim. Eğer durum ciddi boyutlara varmışşa profesyonel destek alınmalıdır. Ayrıca, çocuklar bu konuda bilgilendirilmeli ve böyle bir drumla karşılaştıklarında olanları güvendikleri birine anlatmaları yönünde cesaretlendirilmelidirler.