Elektromanyetik dalgalar aracılığıyla yeraltını gösteren radarla bazı olası gömü yerlerini taramaya gelen Kanada ve ABD’den uzmanlar, Kayıplar Komitesi’ne dokuz gün süreyle yardımcı olacaklar...

Kayıplar Komitesi’ne yardımcı olmak maksadıyla ABD’den Kıbrıs’a gelen uzman ekip, elektromanyetik dalgalar aracılığıyla yeraltını gösteren radarla bazı olası gömü yerlerini taramaya başladı.

Kıbrıs’taki ABD Büyükelçiliği’nin organizasyonuyla Kayıplar Komitesi’ne uzmanlıklarıyla yardım etmek amacıyla Kıbrıs’a gelen ABD’nin Wisconsin Eau Claire Üniversitesi’nden Profesör Dr. Harry Jol, Coğrafya ve Antropoloji uzmanı ve uzman ekiplerle GPR uzman yerbilimcisi olarak uğraş veriyor. Aslen Kanadalı olan Profesör Dr. Harry Jol’a, ABD’den bu konularda bir de uzman eşlik ediyor...

OLASI GÖMÜ YERLERİ ARAYIŞINDA YÜKSEK TEKNOLOJİ KULLANIMI...

Kayıplar Komitesi benzer bir yüksek teknoloji ürünü olan yeraltını gösteren radarla, en son 2014 yılında çeşitli olası gömü yerlerinde tarama yapmıştı. ABD Büyükelçiliği’nin organizasyonuyla adamıza gelen ve Kayıplar Komitesi’ne yardımcı olacak olan ekip, dokuz gün süreyle altı olası gömü yerini tarayacak. Bunlar arasında dün bizim de giderek çalışmalarını gözlemlediğimiz Değirmenlik-Güngör arasında (Kythrea-Koutsovendis) bir bölge, Girne, Ozanköy (Kazafana), Lapta, Strovulos ve Paylomedohi’deki olası gömü yerlerinin taranması bulunuyor... Palyomedohi’deki olası gömü yeri hakkında bir Kıbrıslırum okurumuz bizi bilgilendirmiş ve bu köyde 1963-64 “kaybı” bazı Kıbrıslıtürkler’in öldürülerek gömüldükleri yerin üstüne, onların gömü yerini gizlemek maksadıyla bir futbol sahası inşa edilmiş olduğunu bir yakınından dinlediğini anlatmıştı. Biz de okurumuzun söylediklerini bu sayfalarda paylaşmıştık, ayrıca okurumuzla Kayıplar Komitesi yetkililerini temasa geçirerek, daha ayrıntılı bilgi almalarını sağlamıştık.

Sözkonusu yerlerde Kanadalı Profesör Harry Jol ve beraberindeki Amerikalı uzman tarama yaparak, yeraltında düzensizlikler olup olmadığını kontrol edecek, yeraltını gösteren ve elektromanyetik dalgalarla çalışan radarın işleyişi konusunda Kayıplar Komitesi’nin sahada çalışmakta olan arkeologlarına da eğitim sunacak.

İSİMSİZ MEZARLARDA ARAŞTIRMA...

Sözkonusu ekibin çalışmalarını yerinde izlemek üzere dün biz de Değirmenlik-Güngör arasındaki bölgeye, Kayıplar Komitesi yetkililerinin izniyle gittik ve çalışmaları gözlemledik. Profesör Harry Jol kısaca sorularımızı yanıtlarken daha önce Litvanya, Polonya ve Letonya’da İkinci Dünya Savaşı esnasında soykırım kurbanı olanların gömülü olduğu toplu mezarların bulunmasında sözkonusu radarı kullanmış olduklarını, İsrail’de, ABD’de ve Kanada’da da bu aleti kullandıklarını anlattı.

Özellikle ABD ve Kanada’da, herhangi bir işaret veya mezar taşı içermeyen, fakirhanelerde ölüp defnedilmiş olanların veya akıl hastanesinde vefat edip defnedilmiş olanların mezarlarını bulmakta da bu radarı kullanmış olduklarını anlatan Jol’a dün özellikle Kayıplar Komitesi’nde GPS ve Drone eğitimi almış olan arkeolog Ahmet Anılır, Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatörü Yardımcısı arkeolog Erge Yurtdaş, arkeolog Marios Makridis yardımcı olurken, Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatörü Arkeolog Gülseren Baranhan, Kayıplar Komitesi Kıbrıslırum Üye Ofisi Kazılar Koordinatörü Hristiana Zenonos, Kayıplar Komitesi Kıbrıslırum Üye Ofisi Araştırma Koordinatörü Fotos Androniku, Kayıplar Komitesi Araştırma Görevlileri Kiriakos Jumi, Yağmur Erbolay ve Evren Korkmaz ile Kayıplar Komitesi’nin diğer yetkilileri de yardımcı oldu...

Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üyesi Hakkı Müftüzade, Kıbrıslırum Üyesi Leonidas Pantelidis ve Üçüncü Üye Paul Henri Arni ile Kayıplar Komitesi Sekreteri Bruce Koepke de uzman ekibin çalışmalarını yerinde izledi.

DOKUZ GÜN ADADA KALACAKLAR...

Uzman ekip, dokuz gün adamızda kalacak ve taramalarını ve eğitimlerini sürdürecekler... Konuyla ilgili olarak dün akşam Kayıplar Komitesi Üçüncü Üyesi Paul Henri Arni, sosyal medya paylaşımında şöyle yazdı:

“Kayıp şahısların kayıp edilmelerinden 50 sene sonra onları arayıp bulmak, gerçekten zorlu bir görev... Bugün Kanadalı ve ABD’li uzmanlar, Kıbrıs’taki bizim Kayıplar Komitesi arazi timleriyle birlikte yeraltını gösteren radar teknolojisyle dokuz günlük görevlerine başladılar, ABD Elçiliği’ne teşekkürler...”

Biz de uzman ekibi yerinde izlememize izin veren Kayıplar Komitesi yetkililerine çok teşekkür ediyoruz...

İNANILMAZ TAHRİP VAR...

Uzman ekibin dün çalışma yaptığı bölgede daha önce 2010 yılında yürütülmüş olan kazılarda, iki “kayıp” Kıbrıslırum’dan geride kalanlar bulunmuştu. Bu bölge ile ilgili olarak yıllar önce bir görgü tanığı, bazı “kayıp” Kıbrıslırumlar’ı başka bir bölgeden kamyonla buraya getirdiklerini aktarmıştı...

Değirmenlik bölgesindeki beş taş ocağının sıra sıra dağı tuttuğu, sık sık dinamit kullanarak dağın patlatıldığı, doğanın korkunç biçimde tahrip edildiği bu bölgede, uzman ekip dere yatağının içerisinde ve civarında yeraltını görebilen radarla inceleme yaptılar...

Değirmenlik ile Güngör (Kythrea-Koutsovendis) arasındaki bu devasa alanda orman ve dağlar tahrip edilerek ve bölgeye tonlarca çöp dökülerek dere yatağı da tıkanmaya başlamış durumda... Dökülen çöplerle devasa tepeler oluşturulmuş ve bu çöp tepelerinin üstüne taş ocaklarının da toprak dökmekte olduğu anlaşılıyor... Doğanın olağanüstü tahrip edilmesi sonucu, bütün bir dağ silsilesi tümüyle erozyona uğrayıp çökme tehlikesiyle karşı karşıya kalırken, çöp tepeleri de doğayı zehirlemeye devam ediyor... Bu alanda hiçbir yetkilinin taş ocaklarına söz geçirmek istemediği de apaçık görülebiliyor... Tahribat gerçekten görmezseniz inanamayacağınız boyutlarda...