Hristodulidis Kıbrıs Türk toplumuna yönelik önlemler paketini nihayet açıkladı. Bu açıklamaya hem kuzeyden, hem de güneyden farklı eleştiriler geldi.

Rum siyasi partileri kendi ideolojilerine göre konuyu değerlendirdiler. Diko ve Elam gibi partiler önerileri gereksiz buldular ve Hristodulidis’e ayar vermeye çalıştılar.

Kıbrıs’ta barış ve çözüm isteyen Akel yaptığı açıklamada önerileri olumlu bulduğunu belirtti ve “Bunlardan bazıları kronikleşmiş bazı sorunlara çözüm sağlayabilir. Öte yandan bazılarının da daha fazla açıklığa kavuşturulması gerektiği görüşündeyiz ve bunu talep edeceğiz” dedi.

Türk tarafında ise önerileri olumlu bulduğunu söyleyen neredeyse hiçbir siyasi parti ve sendika yok.

Ben konuya biraz daha farklı bakmak istiyorum. Bu 14 maddelik önerilerin içerikleri eksiktir. Ya tamamı yayınlanmamıştır, ya da sadece başlıklar belirlenmiş, içerikleri üzerinde çalışmalar sürmektedir.

Bu açıdan baktığımızda ben Kıbrıs Türk toplumuna yönelik önlemler paketini olumlu ama yetersiz buldum. Ayrıca toplumun beklentilerini karşılamamıştır.

Hristodulidis aylar önce açıklayacağını söylediği önlemler paketini duyurduğunda, Kıbrıs Türk toplumunda oluşan beklenti en başta karma evliliklerden doğan çocukların vatandaşlık hakkının verilmesi idi.

Bu olmadığı gibi Hristodulidis 14 maddelik paketinin birinci maddesi olarak açıkladığı “Bakanlar Kurulu’nun Şubat 2007’de aldığı karar çerçevesinde, Kıbrıs vatandaşlığı için askıda olan başvuruların incelenmesine başlamak” açılımı aslında bir açılım bile değildir.

Söz konusu bakanlar kurulu kararı aslında bu konuda yaşanan sorunun kaynağıdır. Çünkü bu karar Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasa’sına aykırıdır.

Anayasa Kıbrıslı bir anne veya babadan doğan her çocuğun Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı olduğunu açıkça yazıyor.

Bu durumda Rum bakanlar kurulunun Şubat 2007’de aldığı kararla karma evliliklerden doğan çocukların vatandaşlık haklarını engellemesi ya da oyalaması kabul edilemez.

İkinci madde “Hak sahiplerine dulluk maaşını ödemek”. İçeriğini bilmemekle beraber güneyde çalışan ama kuzeyde yaşayan Kıbrıslı Türklerin emeklilik durumunda eşlerinin hakkını alamaması, ya da ölümü halinde eşlerinin dulluk maaşı alamamaları gibi garip bir uygulama olduğu biliniyor.

Bu konuda İngiliz üslerinde çalışanların sendikası güneyde dava açmıştır. Dava halen görüşülüyor. İlgili maddede bahsedilen bu sorunun çözümü ise bu olumlu bir gelişmedir.

Yeşil Hat Tüzüğü çerçevesindeki mallar listesine 6 belli ürün eklenmesi ve olağanüstü ve acil ilaç ihtiyaçlarının karşılanması ile Metehan sınır kapısının genişletilmesi ve tüm geçiş kapılarındaki kadroların artırılması maddeleri de olumlu olarak değerlendirilebilir.

Burada temel olan bütün maddelerin içeriklerinin bir an önce toplumla paylaşılmasıdır. Aksi durumda herkes kendine göre yorum yapacak ve bu açılım hiçbir anlam taşımayacaktır.

***

Hristodulidis’in bu açılımına Rum tarafından, özellikle sağ partilerden gelen eleştiriler bu konuda işinin ne kadar zor olduğunu gösteriyor. Ama Hristodulidis iyi niyetle bu açılımı daha da ilerletmek isterse bu eleştirilere kulak tıkaması gerekiyor.

Aksi durumda ne bu 14 maddede herhangi bir ilerleme sağlayabilir, ne de yeni açılımlar ortaya koyabilir.

Aksine Akel’in konu ile ilgili açıklamasında belirttiği gibi yapılan açılım aynı zamanda iki toplum arasında barış içinde bir arada yaşama ve yeniden yakınlaşma kültürünün geliştirilmesine yönelik adımlar da içermelidir.

Önlemler paketi bu yönden tamamen eksiktir. Ay Demet ya da Metehan sınır kapısının genişletilmesi olumlu olmakla birlikte Lefkoşa’da yeni kapıların açılması çok daha önemli ve olumlu bir gelişmedir.

Pile köyünde yaşanan yol sorununun çözümü ve Pile köyünde ikamet eden Kıbrıslı Türklerin kuzeye doğrudan ulaşımının sağlanması da ayrıca önemli bir açılımdır.

Karma evliliklerden doğan binlerce çocuğumuzun yurttaşlık hakkının hiçbir koşula bağlı olmadan verilmesi ve bu konudaki sıkıntının bir an önce giderilmesi de yeniden yakınlaşma açısından önemli, hem de çok önemli bir açılımdır.

Tarih kitaplarının fanatizmden arındırılması, iki toplumlu teknik komitelerin sonuç odaklı çalışmalarının zorlanması, haberleşme, enerji ve ulaşımda işbirliği olanaklarının artırılması gibi yeniden yakınlaşma sağlayacak konularda açılım yapılması da önemli ve gereklidir.

Ben bu 14 maddelik öneri paketini olumlu ama yetersiz buldum. Ayrıca açıklanan 14 maddenin de içeriklerinin en kısa sürede toplumun bilgisine getirilmesi gerektiğini düşünüyorum.