Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman), ülkede son birkaç yılda odun sobası ve şömine kullanımında artış olduğunun gözlemlendiğini belirterek, bunun da hava kirliliğine yol açtığını; Çevre Koruma Dairesi’nin özellikle kış aylarında denetimlerini artırması gerektiğini kaydetti.

Ombudsman, Çevre Dairesi’nin hava kirliliğiyle ilgili ölçüm ve kontrolleri anında yapabilmesi, Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Önlenmesi Tüzüğü’nün daha etkin hale getirilmesi ve denetimlerin layıkıyla yapılabilmesi için gerekli tüm teknik donanım ivedi olarak sağlanması gereğine de işaret etti.

Ombudsman, Güzelyurtlu Yalçın Cemal’in başvurusu üzerine hava kirliliğiyle ilgili bir rapor hazırladı.

Ombudsman Emine Dizdarlı imzalı raporda, Cemal’in, Güzelyurt’taki evinin yanında bulunan seraları ısıtmak için kullanılan sobadan ve/veya mekanizmadan çıkan dumanların ciddi miktarda hava kirliliği yaratması neticesinde evinde nefes almakta zorlandığı, bu olumsuz etkiden kurtulmak için maske takmak zorunda kaldığı, 20 Aralık 2015’te Çevre Koruma Dairesi Güzelyurt Bölge Amirliği’ne giderek sözlü şikâyette bulunduğu, buna rağmen hava kirliliğinin ve/veya söz konusu eylemlerin devam ettiği,15 Şubat 2016 tarihinde şikâyetini yazılı olarak yenilediği ve Çevre Koruma Dairesi’nin bu konuya hiçbir çözüm getirmediğini iddia ettiği kaydedildi.

Yalçın Cemal’in başvurusu üzerine yaptığı araştırmayı raporlaştıran Ombudsman, 15 Ocak 2016’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Isınmadan Kaynaklı Hava Kirliliğinin Önlenmesi Tüzüğü”nün amacıyla ilgili bilgilere yer verdi.

Çevre Koruma Dairesi’nin, Cemal’in şikayetinden 38 gün sonra denetleme yaptığı kaydedilen Ombudsman raporunda, ısınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Önlenmesi Tüzüğü’nün Çevre Koruma Dairesi ile gerçek ve tüzel kişilere sorumluluk yüklediği; Çevre Koruma Dairesi her türlü çevre kirliliğini önlemek için tedbir almakla ve kontrolleri yapmakla mükellef olduğu kaydedildi.

“ÖLÇÜM İÇİN EKİPMAN YOK”

Söz konusu seralardan kaynaklanan baca gazı emisyonlarının komşu taşınmazları rahatsız edip etmediğinin tespitinin yapılabilmesi için baca gazında islilik ölçümü ve tesis etrafında hava kirliliği ölçümlerinin yapılması gerektiği belirtilen raporda, “Yapılan soruşturma neticesinde bu ölçümleri yapacak cihaz ve ekipmanların Çevre Koruma Dairesinde mevcut olmadığından dolayı bu tür ölçümler gerçekleştirilememektedir” denildi.

“KIŞ AYLARINDA DENETİM ARTMALI”

Ülkede son birkaç yılda odun sobası ve şömine kullanımında artış olduğu gözlemine yer verilen Ombudsman raporunda, şu değerlendirme yer aldı:

“Şömine ve odun sobası gibi yakma mekanizmalarında kullanılan yakma malzemeleri zaman zaman hava kirliliğine yol açmakta ve komşu taşınmazları rahatsız edecek ve çevre sağlığına zarar verecek noktaya gelmektedir. Çevre Koruma Dairesi’nin özellikle kış aylarında denetimlerini arttırarak etkin bir şekilde yapması, özellikle yakıt olarak kullanılan malzemelerin Daire’nin belirlediği özellikleri taşıyıp taşımadığı ve çevreye olan etkisi iyi analiz edilmelidir.

“TÜZÜK DÜZELTİLMELİ”

Tüzüğün 5(1) maddesinin yakma mekanizmalarında yakıt olarak kullanılacak maddeleri düzenlemekle birlikte bu maddeye uygun olarak kullanılan yakıtlar için izin alma yükümlülüğü getirmediği veya olmadığı kaydedilen Ombudsman raporunda, “Tüzük maddesi dışında herhangi bir maddenin yakıt olarak kullanılması ise Çevre Dairesi’nin iznine tabidir. Bu hususun da tüzükte düzeltilmesi gerekmektedir” denildi.

Ombudsman raporunda, sağlıklı ve dengeli yaşam hakkını düzenleyen Anayasa’nın 40’ıncı maddesine atıfta bulunularak “Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak çevre kirliliğini önlemek Devletin, gerçek ve tüzel kişilerin ödevidir. Bu doğrultuda çevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi konusunda hepimize çeşitli görevler düşmektedir” ifadesine yer verildi.

“GÜVENİLİRLİĞİ VE SAYGINLIĞI AZALTIYOR”

Çevre Dairesi’nin görev ve sorumluluklarını layıkıyla yerine getirebileceği teknik donanıma sahip olmamasının işlevlerini yerine getirmede ciddi aksaklıklar yarattığı belirtilen raporda, bunun da dairenin güvenilirliği ve saygınlığının azalmasına yol açtığı belirtildi.

Raporda, “Dolayısıyla ölçüm ve kontrollerin anında yapılabilmesi ve Tüzüğün daha etkin bir hale getirilmesi ve denetimlerin laiki ile yapılabilmesi için gerekli tüm teknik donanım ivedi olarak sağlanmalıdır.Odun sobalarının kullanımının kış aylarında artmasının, genelde yaşam alanlarını olumsuz etkilediği gerçeğinden hareketle Çevre Koruma Dairesi, Daireye gelen şikâyetleri hızlı ve etkili bir şekilde değerlendirmesi gerekmektedir” denildi.