Geçen Eylül ayında, New York’ta BM Genel Sekreteri ile ayrı-ayrı görüşen Eroğlu ve Anastasiadis Kıbrıs sorunu görüşmelerini Ekim ayında başlatacaklarını söylemişlerdi.
Ancak, Anastasiadis’in görüşmelerin başlaması için liderlerin ortak açıklama yapması koşulunu koyması, verdikleri sözü tutmalarına engel oldu. O günden itibaren süren temaslar ve giden – gelen açıklama taslakları ile zaman, abartılmış bir amaç için, hovardaca harcandı.
Uluslar arası toplumun ve üçüncü tarafların girişimleri ve baskısı sonucu liderler nihayet bir ortak açıklama metninde uzlaşmış görünüyor. Bu belge antlaşma metni değildir, bir antlaşmanın yerine geçecek değildir; sadece ve sadece liderlerin “görüşmelere başlıyoruz” demek için kullanacakları yazılı bir metindir.
Bunu bu kadar abartmanın bir anlamı olmadığı da metinden anlaşılıyor. Ortak açıklamayı önkoşul olarak ortaya atan Anastasiadis, içerik konusunda başlangıçta yaptığı önerilerden farklı bir içeriğe razı olmak zorunda kaldı. Önceleri “ortak açıklamaya gerek yok” diyen Eroğlu da bir ortak açıklama yapmaya razı olmak zorunda kaldı.
Ne kazanıp – ne kaybettiler? Hiç…
Kıbrıslı Türkler ve Rumlar ise çok değerli zamanı kaybettiler… Liderler iki-de-bir çok zaman kaybedildiğine dair demeçler veriyor ama böyle pek de önemli olmayan gerekçelerle ada insanının zamanını çalan da kendileridir. Özellikle Anastasiadis’e “değdi mi?” diye sormak gerek… Rus matruşka oyuncağı gibi koşul içinden koşul çıkartan Anastasiadis az daha kendi siyasi varlığını tüketecekti… Eroğlu ise, statükosunun devamı için aldığı duruşunun sürdürülebilir olmadığını yeniden ve bir daha öğrendi. Metinde de, bu statükonun sürdürülemez olduğu beyanını kendisine imzalattılar.
Neticede, ortak açıklama denilen ve kendinden fazla değer biçilen evrak üzerinde taraflar mutabık kaldı. Neye yarıyor bu evrak? Sadece liderlerin görüşmelere başlamasına, başka bir kıymeti de yok… Zaten bu açıklamada da, tüm konularda anlaşmadıkça hiçbir konuda anlaşılmış sayılmayacağı yazıyor. Bu evrak üzerinden fırtına koparmak abesle iştigal gibi olacak.
Liderlerin şimdi masaya oturmaları ve bütünlüklü çözüm için anlamlı ve kapsamlı görüşmelere başlamaları gerekiyor. Liderleri bekleyen asıl zorlu konular bundan sonra… Görüşmeler başladıktan sonra, ortak açıklamada neyin nasıl yazıldığı üzerinde çok da durulacak değil. Ancak, Kıbrıs sorununun görüşülen altı başlığın kapsam konuları içinde liderlerin uzlaşması gereken daha çok sayıda ve zorlukta konular var. Liderler ortak açıklama metninde gösterdiği kötü performansı eğer bu konularda da sürdürürse, görüşmelerde ilerleme olamayacaktır.
İşte bu aşamada, tüm barış güçlerinin liderlere tepkisini göstermesi ve ortak açıklamada sergiledikleri sorumsuz tavrı sürdürmelerine artık müsamaha edilmeyeceğini bildirmeleri gerekir. İncir çekirdeğini doldurmayan sebepler ve politik kaprislerle kaybedilen zamanın hesabı liderlere sorulmalıdır ve liderler bu sorgunun kendilerini beklediğini hissedebilmeli ve görebilmelidir.
CTP-BG ortak açıklama metninin üretilmesi sürecinde liderlere tek bir hedef söyledi: “bir an önce bu sorunu çözecek görüşmelere başlayınız”… CTP-BG’nin liderlere bundan sonra da göstereceği hedef aynıdır.
Lider sorumlu davranır, sorunları çözer… Sorun üreten lideri de, sorumlu davranan halk çözer…