Derya ULUBATLI

Rusya-Ukrayna savaşının en ciddi etkisi turizmde bekleniyor. Pandemi sonrasında bu yıl gözlerini rezervasyonlara çeviren kuzey Kıbrıs turizmi, bu kez de savaşın yıkıcı etkisi ile sarsıldı. Sektör temsilcileri, savaşın dolaylı etkisinin turizmde yaşanacağını söyledi.

Rusya - Ukrayna savaşı; turizm, ticaret, sanayi gibi birçok alanda olumsuz etkiler yarattı. Özellikle Antalya’ya gitmesi beklenen Rus ve Ukraynalı turist sayısının azalmasıyla Türkiye’nin turizmde yerli turiste yöneleceği tahmin ediliyor. Turizm çevreleri, bu gelişmenin Kıbrıs’a gelecek Türkiyeli turist sayısını azaltacağını tahmin ediyor.

Yüksek uçak bileti fiyatlarının iki ülke arasındaki seyahati zorlaştırdığına değinen otel temsilcileri, Turizm Bakanlığı’nın konuyla ilgili tedbirler alması gerektiğini söyledi, Turizm ve Çevre Bakanlığı Müsteşarı Serhan Aktunç ise “turizmin olumsuz etkilenmemesi için her türlü pazarlama ve reklam çalışmasına hız verdik, elimizden geleni yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

Turizm ve Çevre Bakanlığı Müsteşarı Serhan Aktunç:

“Türkiye’den gelişlerin azalması daha büyük sıkıntı”

“Buraya direkt gelen Rusların turizmdeki gerilemede bir etkisi olacaktır ancak esas sebep Türkiye’den gelişlerin azalması olur diye düşünüyorum”

Rusya pazarından gelen turist oranının yüzde 1 civarındaydı olduğunu söyleyen Turizm ve Çevre Bakanlığı Müsteşarı Serhan Aktunç, İskele bölgesinde ev tutarak tatil yapanlarla birlikte bu rakamın yüzde 5’e yükselebileceğini ifade etti. Aktunç’a göre Rus turistler pazarda ciddi yer tutmuyor.

Aktunç şunları aktardı:

“Mutlaka buraya direkt olarak gelen Rusların da turizmdeki gerilemede bir etkisi olacaktır ancak esas sebep Türkiye’den gelişlerin azalması olur diye düşünüyorum. Türkiye’ye gidecek Rus ve Ukraynalılar azalırsa orası da ister istemez iç piyasaya yönelecek ve yerli turistler için kampanyalar yapacaktır. Böyle bir durumda bize gelecek Türkiyeli turist sayısı düşer ve savaştan dolaylı olarak etkilenmiş oluruz. Zaten tüm dünya savaştan bir şekilde nasibini alacaktır”.

“Avrupa pazarı için reklam çalışmalarına hız verdik”

Turizm Müsteşarı Serhan Aktunç, son günlerde Almanya ve İngiltere başta olmak üzere pazarlama ve reklam anlamında atağa geçtiklerini ve farklı pazarlardan turist çekmeye çalıştıklarını ifade etti. Aktunç, adanın kuzeyinin güvenli bir yer olduğu algısının Avrupalı turistleri etkilediğini, bu yüzden adaya gelişlerin devam edeceğine inandığını söyledi. Avrupa’da yapılacak pazarlama çalışmaları konusunda Türkiye’deki Turizm Bakanlığı ile protokol da imzalandığını anlatan Aktunç, “turizmin olumsuz etkilenmemesi için her türlü pazarlama ve reklam çalışmasına hız verdik, elimizden geleni yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner:

“Savaş, turist sayısında ciddi düşüş yaratacak”

“Kıbrıs’ın kuzeyi diğer Doğu Akdeniz ülkeleriyle rekabet edecek durumda değildir. Onlar diğer ülkelerden insan çekmek için fiyat kırarsa, biz bununla maliyet, ulaşım ve pazarlama anlamında mücadele edemeyeceğimiz için ciddi anlamda turist kaybedeceğiz”

Normal şartlarda Doğu Akdeniz’de seyahat eden ve tatil yapan yaklaşık 14 milyon Ukraynalı ve Rus olduğuna dikkat çeken Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner, savaşın bu sayıyı azaltacağını ve bu durumun bir şekilde Kıbrıs’ın kuzeyini etkileyeceğini söyledi.

Çağıner şöyle konuştu:

“Elbette savaş turist sayısında ciddi bir düşüş yaratacaktır. Bu da turizm piyasasında önemli bir maddi kazancın eksilmesi anlamına geliyor. Bu paranın eksilmemesi için Yunanistan, Türkiye, Mısır gibi ülkeler hedeflerini farklı ülkelere yönlendirecek ya da yerli turistlerini tutmaya çalışacaklardır. Bu da bizi ister istemez etkileyecektir”.

“Diğer ülkelerle yarışmak için yeterli plan, program ve hedefimiz yok…”

Kuzeyde turizmin Doğu Akdeniz ülkeleri ile rekabet edebilecek durumda olmadığını dile getiren Çağıner, “onlar diğer ülkelerden insan çekmek için fiyat kırarsa, biz bununla maliyet, ulaşım ve pazarlama anlamında mücadele edemeyeceğimiz için ciddi anlamda turist kaybedeceğiz” dedi.

Çağıner durumu şöyle açıkladı: “Biz bu noktada şanssızız çünkü herhangi bir plan program ve hedefimiz yok. Olsa bile geç kaldık. Rakiplerimiz savaş başlar başlamaz Rusya ve Ukrayna dışındaki ülkelere pazarlama ve reklam harcamalarına başladı. Birçok noktada onlarla rekabette kaybediyoruz. Örneğin Kıbrıs’ın kuzeyi ile Türkiye arasındaki seferler halen çok az. Bu da uçak bileti fiyatlarının çok yüksek olmasına neden oluyor. Bu seferler artırılmalı ve fiyatlar düşürülmeli. Aksi takdirde Türkiye’deki insanlar Antalya’daki otellere yoğunlaşacaktır, bu da bize Türkiye’den gelecek kişilerin azalmasına neden olacaktır. Pandemi sonrası bu yaz toparlanacağımızı umarken savaş, pandemiden yaralı çıkan sektörü daha da yoracak...”

Pegasus Direktörü ve Turizmci Zeki Ziya:

“Doğrudan olmasa da, dolaylı olarak etkilenebiliriz”

“Rusya’dan Türkiye’ye turist gitmezse özellikle Antalya’daki oteller iç piyasaya yönelecek ve yerli turist çekmeye çalışacaktır. Bu da Kıbrıs’ın kuzeyini dolaylı olarak etkileyecektir çünkü buraya gelen turistlerin büyük çoğunluğu Türkiyeli tatilcilerdi…”

Savaşın Kıbrıs’ın kuzeyini direkt olarak değilse de dolaylı olarak mutlaka etkileyeceğini söyleyen Pegasus Direktörü ve turizmci Zeki Ziya, Kıbrıs’ın güneyinde ve Türkiye’de yaşanacak aksaklıkların adanın kuzeyine de yansıyacağını savundu.

Ziya şunları aktardı: “Kıbrıs’ın güneyi hava sahasını kapattığı için oraya giden Rus turist sayısında ciddi bir düşüş yaşanacak. Türkiye kapatmadı ancak bu kargaşadan dolayı oraya da ne kadar turist gidebileceği tartışmalı… Normal şartlarda Türkiye bu yıl 8 milyon Rus ve Ukraynalı turist bekliyordu ancak bu çok mümkün olmayabilir. Bu da özellikle Antalya’daki otellerin iç piyasaya yöneleceği ve yerli turist çekmeye çalışacağı anlamına gelir.”

 Bu da Kıbrıs’ın kuzeyini dolaylı olarak etkileyecektir çünkü buraya gelen turistlerin büyük çoğunluğu Türkiyeli tatilcilerdi. Eğer TC vatandaşları ülkelerinde kalırsa, bu da Rus pazarında direkt olarak pay almıyor olsak da savaşın bizi bir şekilde etkileyeceği anlamına geliyor”.

Oteller ne yorum yaptı?

Salamis Otel Genel Koordinatörü Mehmet Kral:

“Pandemi ve savaş, turizm sektörünü yaraladı”

“Savaş uzun sürecekse Antalya otelleri başka kaynak arayacaktır ve bunun çoğunluğu iç piyasadan olacaktır. Avrupa’dan da o bölgeye turist teşvik edilebilir. Bu da KKTC turizmini olumsuz etkiler.”

Turizm sektörünü dünyanın her yerinde etkileyen iki önemli faktör olduğunu söyleyen Salamis Otel Genel Koordinatörü Mehmet Kral, bunlardan birinin pandemi, diğerinin de savaş olduğunu ifade etti. Dünya genelinde pandemi etkisini yitirmişken savaşın başlamasının turizm sektörünü ‘kalbinden yaraladığını’ belirten Kral, “insanlar tatil yapmak, eğlenmek, huzurlu zaman geçirmek için seyahat ediyor ama şartlar bunu zorlaştırıyor” dedi.

Kral şöyle devam etti:

“Savaş olmasaydı hem dünya genelinde hem de Kıbrıs’ta turizm anlamında ciddi bir patlama bekliyorduk çünkü pandemi sonrası insanlar turizme ve tatile aç olarak seyahat edecekti. Şimdi savaş buna engel olacak. Bizde çok Rus turist yoktu ama özellikle Antalya’ya ciddi miktarda Ukraynalı ve Rus gidiyordu. 7-8 milyon insan bekliyorlardı. Şimdi savaşın ne kadar süreceği bilinmiyor, ne zararlar vereceği bilinmiyor. Bu yüzden durumun ne olacağını kestiremiyoruz. Mart sonu itibariyle bir anlaşmaya varılırsa Türkiye’ye yine bu ülkelerden turist gideceğini düşünüyoruz ama daha uzun sürecekse Antalya otelleri başka kaynak arayacaktır ve bunun çoğunluğu iç piyasadan olacaktır. Avrupa’dan da o bölgeye turist teşvik edilebilir. Bu da KKTC turizmini etkiler. Türkiye’nin iç piyasası ve Avrupa Antalya’ya yönlendirilirse buradan gelecek turistleri önemli ölçüde kaybederiz”.

“Turizm Bakanlığı önlem almalı”

Ülke turizminin her şekilde olumsuz etkileneceğini ancak şiddetini şimdiden kestirmenin zor olduğunu dile getiren Kral, Turizm Bakanlığı’nın bununla ilgili önlemler alması gerektiğini savundu. Yüksek bilet fiyatlarının da piyasayı olumsuz etkileyebileceğine değinen Kral, “umarım ilerleyen zamanlarda uçak seferleri artacak ve fiyatlar daha makul bir seviyeye inecektir” şeklinde konuştu.

Dome Otel Genel Müdürü Tolga Demiral:

“Uçak biletlerinin pahalılığı da sayıyı düşürüyor”

“Bizim uçak biletlerimiz çok pahalı… Bir kişilik uçak bileti gidiş dönüş 2 bin 500 TL’ye dayandı. 4 kişilik bir aile buraya gelmek istese sadece bilet için 10 bin TL’yi gözden çıkarması gerekiyor. Antalya onlara daha iyi fırsatlar sunarsa, tabii ki buraya gelmeyi tercih etmeyecekler”.

Otellere gelmek için turistlerin çok yüksek bilet fiyatları ödediğini belirten Dome Otel Genel Müdürü Tolga Demiral, Rusya-Ukrayna krizinin esas olarak Türkiye’yi etkileyeceğini ve oradaki tatil yerlerinde daha uygun fırsatlar bulan kişilerin Kıbrıs’a gelmeyi tercih etmeyebileceğini söyledi.

Demiral şunları aktardı: “Bizim uçak biletlerimiz çok pahalı… Bir kişilik uçak bileti gidiş dönüş 2 bin 500 TL’ye dayandı. 4 kişilik bir aile buraya gelmek istese sadece bilet için 10 bin TL’yi gözden çıkarması gerekiyor. Antalya onlara daha iyi fırsatlar sunarsa, tabii ki buraya gelmeyi tercih etmeyecekler. Bu da adanın kuzeyindeki turizmi etkileyecek. Benim kendi misafir kitlem çok etkilenmeyebilir ama genel olarak bir düşüş görülecektir”.

Meryem’s Hotel Direktörü Meryem Güçeri:

“Şimdiden turist sayısında azalma başladı”

“Daha önceden Ukrayna ve Rusya’dan bayağı müşterimiz vardı. Normal şartlarda haftada birkaç oda oluyordu ama ne yazık ki şimdiden bir azalma görülmeye başladı. İleriki günlerde, yaz yaklaştıkça etkiler daha da belli olacaktır diye düşünüyorum”.

Savaşın turist gelişini etkileyeceğine inandığını söyleyen Meryem’s Hotel Direktörü Meryem Güçeri, şimdiden bir azalma gözlemlediklerini ve bunun ilerleyen günlerde artabileceğini belirtti. Güçeri şunları aktardı: “Daha önceden Ukrayna ve Rusya’dan bayağı müşterimiz vardı. Özellikle yaz döneminde ailece geliyorlardı. Normal şartlarda haftada birkaç oda oluyordu ama ne yazık ki şimdiden bir azalma görülmeye başladı. Biz bile küçük oteller olarak bu değişikliği fark ediyoruz. İleriki günlerde, yaz yaklaştıkça daha da belli olacaktır diye düşünüyorum”.

Avrupa’dan da misafir aldıklarını ve özellikle o bölgelerde reklam ve tanıtımlarına devam ettiklerini de kaydeden Güçeri, “esas etkileri zaman gösterecek ama illa ki olumsuz etkisi olacaktır… Keşke olmasaydı…” ifadelerini kullandı.

Palm Garden Misafir Evi Direktörü Gizem Adanır:

“Önceden Rus turist geliyordu, şu an yok…”

“Bu sıralar bu bölgelerden gelen müşterilerimiz yok. Önceden gelenler de adanın güneyine gelerek kuzeyde kalmayı tercih edenlerdi, bu yüzden turist sayısında bir düşüş yaşanabileceğini düşünüyorum ama esas etkiler zamanla görülecek.”

Savaş öncesine kadar kendilerine Ukrayna ve Rusya’dan müşteriler geldiğini söyleyen Palm Garden Misafir Evi Direktörü Gizem Adanır, bu sıralar bu bölgelerden gelen müşterileri olmadığını, önceden gelenlerin de adanın güneyine gelerek kuzeyde kalmayı tercih ettiğini, bu yüzden turist sayısında bir düşüş yaşanabileceğini dile getirdi. Adanır, genel etkinin zamanla görüleceğini, şu an için net bir şey söylemenin zor olduğunu da sözlerine ekledi.