Otopark sorunu her zaman gelişen kentlerin en büyük sorunlarından biri olmuştur. Şehir büyüdükçe bu sorun şehirle birlikte büyümeye devam eder. Ve hiçbir zaman tam olarak çözülemeyen bu sorun, göz ardı edilirse vatandaşın hayatını zindan eder.

Bu sorunu araştırırken İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne hizmet veren İspark şirketinin otopark sorunu ve çözümleri ile ilgili hazırladığı rapora denk geldim. Bu rapor analitik değerlerle SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM konusunu ele alıyordu.

Raporun başında İstanbul’da her bin kişiye 214 aracın düştüğü dile getiriliyordu. Bu rakamın içinde toplu taşıma araçları ve şehre gündelik giren yük araçları da dâhildi. Bizler Lefkoşa’daki son nüfus sayımına ve kayıtlı araçlara baktığımızda bu rakamın her bin kişiye 527 adet araca denk geldiğini görüyoruz.

Bu verilere göre Lefkoşa’da kişi başına düşen araç sayısı İstanbul’dakinin iki buçuk katı. Doğal olarak da bu kadar yoğun araç kullanımı olan Lefkoşa’mızda otopark bulmak ciddi bir sorun haline geliyor.

Dahası, şehir planlama uzmanlarına göre bir şehrin şehir olabilmesi için 100 bin nüfusa ihtiyacı var. Bizler ise Lefkoşa ilçesinin tümünde yeni yeni 94 bin 800 nüfusuna ulaşmış ve şehir olma konusunda ilk adımlarımızı atmış bir yerleşkeyiz. Durum böyle olunca da otopark sorununun daha ilk semptomlarını gördüğümüzü söylemek yanlış olmayacaktır.

Özellikle büyüme ivmemizin bir anlaşma durumunda hızla artacağını varsayarsak, bu sorun için bugünden çözümler üretmeye başlamamız yüksek önem taşıyor.

İspark Raporu bu çözümlere ulaşmamız konusunda bizlere ciddi ipuçları veriyor. Bu ipuçları ve çözümler ise raporda aşağıdaki gibi sıralanıyor.

--------------------------

KENTTE OTOMOBİL PLANLAMASI

Şehirdeki otopark ihtiyacını karşılamanın önünde iki büyük engel var: Arazi yetersizliği ve kentsel sıkışıklık. Gelişen şehirlerde otoparklara ayrılacak arazilerin değeri çok yüksek oluyor ve bu araziler arzu edilen otopark ihtiyacını karşılayamıyor. Bu sebepten ötürü rapor şehirlerde otopark çözümlemeleri için farklı öneriler sunuyor.

1. Raporda toplu taşıma sistemlerinin önemi ve bu sistemlerin otomobil kullanımındaki etkisi üzerinde özellikle durulmuş. İstanbul’da bütünlüklü toplu taşıma sistemi olduğundan dolayı bu sistemlerin kurulması öneriler arasında yer almıyor. Fakat toplu taşıma sistemlerinin yok kadar az olduğu ülkemizde bu maddeyi öneriler arasına almak yanlış olmayacaktır.
2. Park Et Devam Et sistemleri raporun ilk önerilerinden biri. Sistem, şehir dışından gelen insanların araçlarını şehir çeperinde büyük otoparklara park etmesi ve toplu taşıma ile yolculuklarına devam etmesi üzerine kurgulanmış. Bunun için teşvikler öneriliyor. Özellikle Avrupa’da da pek çok örneği olan bu uygulamanın trafiğe ciddi rahatlama getireceği belirtiliyor.

Bizim ülkemizde ise böyle bir sistemi daha geniş ölçekte uygulamak mümkün. Doğrudan köylerin ana yola bağlandığı noktalardan raylı sistem ile Lefkoşa’ya ve Mağusa’ya bağlanması, ülkesel trafik sıkışıklığına ve otopark sorununa ciddi soluk getirebilir.

3. Mekanik, yarı otomatik ve tam otomatik otoparklar araçları lift vasıtası ile düşey biçimde taşınarak park edildiği sistemler olarak öneriliyor. Yapılaşmanın imkânsız olduğu arsalarda bu sistemler kompakt alanlara birçok araç sığdırabildiğinden dolayı ciddi rahatlık sağlıyor. Kullanıcı kolaylığı ise sistemi cazip kılıyor.
4. Kamuya ait yer altı otoparkları ise bir diğer çözüm olarak sunuluyor. Maliyeti biraz daha yüksek olan bu çözüm özellikle meydanlarda ve diğer kamusal alanlarda yerin altında yapılacak büyük otoparklar öneriyor.
5. Raporda en fazla üzerinde durulan çözüm ise, yol kenarı cep park ceplerinin ciddi bir çözüm potansiyeli taşıdığı yönündedir. Özellikle bu ceplere gün boyu park edilmesine izin verilmemesi ve kısa süreli çok araca hizmet sunması gerektiğinin üzerinde durulmuş.

New York’taki cep parklarında üç saatten fazla park izni olmaması ise buna bir örnek. İlk saatin 1$, ikinci saatin 3$, üçüncü saat ise 6$ olduğu ve üç saat park eden bir kişinin 10$ ödeme yaptığı belirtiliyor.

Bizler de Lefkoşa’da yol cep otoparklarımızı daha efektif kullanabilir, yeni yol üzeri cepler yaratabilir ve Parkmetre Sistemi ile otopark sorununu ciddi oranda hafifletebiliriz.

Sonuç olarak dünyanın her yerinde olduğu gibi, Lefkoşa’da da otopark sorunu hiçbir zaman tamamıyla çözülemeyecek. Gündüz nüfusu 100 binlere yeni yeni ulaşan Lefkoşa’mız, şehir olma yolunda henüz ilk adımlarını atıyor. Ve bu ilk adımlarımızı atarken otopark sorununu ele almamız ve planlamamız ise ciddi bir önem taşıyor.

Akılcı çözümler eksikliğinde otopark sorunumuzun günbegün artma ve çözülemez hale gelme ihtimali var. Olası bir çözümde kat kat artacak bu soruna karşı hazırlıklı olmak için toplu taşıma sistemlerini oluşturmalı, alternatif park sistemlerini uygulamalı ve cep parklarını güçlendirmeliyiz. Bunun içinse tek ihtiyacımız sorun tespiti, planlama ve bolca VİZYON.