Cumhuriyet Meclisi Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi Başkanı UBP Milletvekili Yasemi Öztürk ve Komite Başkan Vekili CTP Milletvekili Ongun Talat, geçtiğimiz Pazartesi günü Komite’den oy çokluğu ile geçerek Genel Kurul’a gönderilen “Kamu ve Özel Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları (Değişiklik) Yasa Tasarısı hakkında değerlendirmelerde bulundu.   

Cumhuriyet Meclisi’nden yapılan yazılı açıklamaya göre, Komite Başkanı Yasemi Öztürk ve Başkan Vekili Ongun Talat, “Kamu ve Özel Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları (Değişiklik) Yasa Tasarısı”nın nihai halini alana kadar Komite’de geçirdiği gelişim sürecini ve söz konusu Değişiklik Yasa Tasarısı’nın genel hatlarını anlattı.  

Bu bağlamda, muhalefet ile güzel bir süreç geçirdiklerini belirten Öztürk, yalnızca bir maddede mutabık kalamadıklarını; diğer maddelerde ise fikir birliğine varabildiklerini söyledi.  

Yayın ilkeleri anlamında günün koşullarının gerisinde kalındığına, söz konusu yasa ile de bunları güncellediklerini aktaran Öztürk şöyle konuştu:

“Mesela masumiyet karinesi; suçluluğu kanıtlanana kadar herkes yasa önünde suçsuzdur. Bunları yayınlamak, açıkça ismini beyan etmek veya sanıkların yakınlarını öne çıkartmak basın, televizyon ve radyolarda, bunları teşrif etmek suç sayıldı yeni konan madde ile birlikte. İntihar olayları hakkında çıkan haberlerin özendirici nitelikte olmaması gerektiği ile ilgili yine yayın ilkelerinde maddeler kondu. Çocuklarla ilgi suçlarda aynı şekilde çocuğun açık ismi ve soy ismi yer almayacak, fotoğrafı yayınlanmayacak. Bu da suç kapsamına dahil edildi.” 

Talat: “İlgili paydaşlarla birlikte çalıştık”

Komite Başkan Vekili Ongun Talat ise tasarının komiteye Yayın Yüksek Kurulu’nun bir çalışması olarak geldiğini, yayıncılıkla ilgili düzenlemeleri kapsayan bir tasarı olduğunu belirtti.  

Talat, komite çalışmaları sırasında ilgili paydaşlarla birlikte çalıştıklarını, Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği, Basın-Sen, Dış Basın Birliği, Haber Kameramanları Derneği gibi paydaşların komiteye davet edildiklerini ve ilgili paydaşların görüşleri ile ilgili tasarının ilk halinden çok daha iyi bir noktaya geldiğini belirtti. Talat, “Her meselede aslında o konunun paydaşlarıyla birlikte çalışmak çok önemli ve verimlidir” dedi.  

Talat, yayın ilkelerindeki düzenlemelere ilaveten “Kamu ve Özel Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları (Değişiklik) Yasa Tasarısı” ile “daha önce lisans kapsamında olmayan Yayın Yüksek Kurulu’nun lisanslandırıp, ilgili denetim ve düzenleme süreçlerinde bulunmadığı bir alanın da düzenlenmiş olduğunu söyledi.

Talat,  “Bu da Web TV olarak özetleyebileceğimiz internet yayıncılığı noktasıydı. Bu çerçevedeki düzenlemelerle ilgili tasarının ilk halinde belirsiz bir ifade vardı. Yine yurttaşların da yapmakta olduğu yayıncılığı kapsama riskini taşıyan bir madde şeklinde önümüze gelmişti. Biz orada, ilgili paydaşlarla ve bütün komite üyeleri hemfikir olarak yurttaşların bireysel yayıncılığı, herhangi bir kuruma bağlı olmadan, sosyal medya veya internet platformu üzerinde yaptıkları yayınları ilgili kapsamdan çıkartmış olduk. Ve böylelikle aslında o çok sesliliği koruyan bir çerçeveye oturtmuş olduk ilgili kısmı da...” diye konuştu.

Öztürk: “Sarı basın kartları ve kanal kurulum sermayeleri ile ilgili değişikliklere gidildi"

Komite Başkanı Yasemi Öztürk, bir diğer önemli değişikliğin ise sarı basın kartları ve kanal kurulum sermayeleri ile ilgili olduğunu aktardı. Öztürk, “Televizyon kurulması için en az iki tane sarı basın kartı taşıyan personeli olması gerekir. İki sarı basın kartı sahibi gazeteciyi çalıştırmayan bir kişi, televizyonculuk yapamaz, herhangi bir kanal işletemez” dedi. Kanal kurulum sermayesiyle ilgili olarak ise Öztürk, “Daha önce bir kanal kurmak için en az 1 milyon dolar sermaye gösterilmesi gerekirdi. Biz bunu 500 bin dolara kadar düşürdük. Çünkü artık eskiden olduğu gibi büyük bir sermaye gerekmiyor. Artık bir cep telefonu ile bile kayıt yapılabiliyor. Çok pahalı olmaktan çıktı televizyonculuk yapmak. Onun için sermayeleri de düşürdük” dedi.  

Uzlaşılamayan tek husus hisselerde yabancı sermayenin oranı

Komite Başkanı Yasemi Öztürk ve Başkan Vekili Ongun Talat, üzerinde nihai bir uzlaşıya varamadıkları tek hususun yabancı sermayenin hisse dağılımını ilgilendiren değişiklik olduğunu belirtti.  

Komite Başkan Vekili Ongun Talat, ilgili değişiklikten önce yabancı sermayenin esas yasada yüzde 20 ile sınırlandırılmış olduğunu belirterek, “Bizim önümüze gelen değişiklikte yabancı sermaye sınırının yüzde 20'den yüzde 75'e, yani yabancı bir ortağın yayıncı bir şirkette yüzde 75 sermaye tutabileceği ile ilgili bir düzenleme idi. Komitede yaptığımız çalışmalar sonucunda bu yüzde 49 olarak şekillendi” dedi.  

Konuşmasının devamında Ongun Talat, Tasarı’nın geriye kalan tüm maddelerine CTP grubu komite üyesi milletvekilleri olarak olumlu oy vermekle birlikte sadece bu maddeden dolayı olumsuz oy verdiklerini, dolayısıyla da bir maddeden dolayı tasarının bütününe olumsuz oy kullandıklarını belirtti.

Talat,  “Birlikte ürettiğimiz bir sonuç olduğunu tekrar etmek isterim diğer maddelerle ilgili olarak... Bu anlamda ciddi tartışmalar da yapıldı komitede... Diğer maddelerle ilgili ortak bir noktaya varabildik ama bu maddede varamadık. Dolayısıyla yapıcı bir süreç işledi, fakat bu maddedeki ayrılık bizim ret oyumuzun gerekçesidir” diye ekledi. 

Konuşmasının son bölümünü tasarı ile yabancı sermayede yapılacak değişikliklere ayıran Komite Başkanı Yasemi Öztürk, komiteye ilgili tüm paydaşları çağırdıklarını ve tüm görüşleri harmanladıklarını belirterek “Gelen misafirlerin çoğu, 'yerli kanallarımız çok fazla izlenmiyor' diyor. Nedeni de belki rekabet ortamının açık olmaması. Daha kaliteli yayınları ortaya çıkarmak için belki bir sebep olmaması. Ama şimdi dışarıya da açılacağı için, yüzde 49 yabancı sermaye de geleceği için daha kaliteli programlar çıkabileceğini düşünüyorum. Artık içimize kapanma zamanı değil. Dünyaya açılma zamanı. Dünya artık bir köy halini aldı. 'O yapmasın bu yapmasın, yalnız biz yapalım, kötü de olsa biz yapalım' zihniyetini artık bir kenara bırakmak lazım. Onun için de bu yasanın özellikle yüzde 49-51 olması, ama güç yerlide olma koşulu ile olması güzel bir değişiklik getirdi” diye konuştu. 

Komite Başkan Vekili CTP Milletvekili Ongun Talat ise Meclis’teki yasa yapma süreçlerine değinerek şunları ifade etti:

“Meclis’teki yasa yapma süreçlerinde mutfak, komitelerdir. Bu mutfakta herkes yapıcı bir biçimde katkı koymaya çalışıyor. Mutlaka siyasi bir takım ayrılıklar olabiliyor. Bu anlamda birçok yasa tasarısında hemfikir de olamayabiliyoruz. Ama günün sonunda iyi niyetle ve ortak aklın bulunması için çaba sarf edildiğini -en azından kendi komite çalışmalarımız açısından- belirtmek isterim. Bu anlamda da ilgili komiteden geçen yasa tasarısında böyle bir ortamın yakalandığını tespit etmek lazım. Hem iktidara hem de muhalefete mensup milletvekilleri ciddi katkılar koydu. Birçok yasayı da paydaşların görüşlerini de alarak ve o doğrultuda da düzenleyerek tam bir uzlaşı neticesinde geçirmiş olduk. Fakat ortaya koyduğumuz ortaklaşmanın değerini düşürdüğünü düşünmüyorum ilgili yasanın geneline ret verme gerekçemizin... Çünkü o noktada uzlaşamayabilirsiniz ama sonuç itibariyle halkın yararına olumlu bir aşamaya geldiğimizi de tekrar etmek lazım bu çerçevede..."