Fehime ALASYA

İspanya, Avrupa, Dubai, Türkiye gibi dünyanın çeşitli ülkelerinden, döviz ile ham madde ithal eden sanayici, dövizin seyrinden dolayı dert küpü…

Dövizin yükselişinden şikâyetçi olan esnaf, üretim maliyetlerinin katlanarak arttığını ifade etti, bu artışın tüketicinin cebini de yakacağını belirtti.

Yedek parçacıdan, çelik üretimine, mobilya sektöründen, tekstile, pek çok işletme dövizin seyrinden korkar oldu; “Döviz kâbusumuz oldu”

Dövizin artışına engel olunması konusunda çözüm umutları yitirilmiş durumda…

Esnafın rahat yüzü göremeyeceğini belirten kimi işletme, gelecek için karamsar bir tablo çizerken, birçok işletmenin kepenkleri indireceği öngörüsünde bulundu.

Devletin vergi indirimi veya çeşitli vergilerdeki indirimleri düşürerek piyasayı rahatlatacağını savunan esnafın aksine bu indirimlerin hiçbir şekilde etkili olmayacağını belirtenler de olurken, dövizin artışına engel olunması konusunda çözüm umutları yitirilmiş durumda. Kimi esnaf ise kuru sabitlemenin en verimli yol olacağını savundu.

Esnaf kendi önlem alıyor

Türk Lirası’na güvenmediği için kendi önemlini alan esnaf, müşterilerine Euro üzerinden fiyat verdiğini ve döviz ile vade yapıp kendini korumaya çalıştığını anlattı. Bu şekilde kayıp yaşamadığını belirten esnaf, kısmen avantajlı bile olduğunu anlattı. 

“Dövizin en ufak hareketi bizim çabalarımızı sıfırla çarpıyor” diyen esnaf, elindeki kiri göstererek dövizin seyrinden hem dolaylı hem de doğrudan etkilendiğini belirtti.  

Esnaf ne dedi? Esnaf ne dedi? Esnaf ne dedi?

Mesut Kılıç: (Kıbrıs Çukurova Pergole Tente Sanayi)
“Ham maddemiz İspanya’dan Euro üzerinden geliyor. Ben bu zararımı alıcıya yansıtmaya mecburum”

Biz dövizin yükselmesine alışkınız. Tentelik akrilik kumaş, teksti l ürünleri getiriyoruz. Ham maddemiz İspanya’dan geliyor. Bunları Euro ile alıyorduk. On Euro dört TL iken dört buçuk TL oldu. Ben bu zararımı alıcıya yansıtmaya mecburum. Alıcının on TL ye aldığı mal 15 TL olacak. Dövizin yükselişi işimize, piyasaya çok kötü yansıyor. Esnafın birikimi olmuş olsa bu yükseliş karına olabilir. Örneğin elimde olan kumaşları tutarım, yeni kumaş almadan satış yaparım ama birikim yapacak gücüm yok, mecbur dövizle yeni alış yapmak zorundayım.

Cemal Uçan: (Steelsan Endüstriyel Mutfak İmalatı Çelik Üretimi)
“Çok zararımız oluyor, bunu da müşteriye yansıtıyoruz, esnafı bu dertten kimse kurtaramaz. Esnaf da hiçbir zaman rahatlamayacak…”

Malzemelerimiz dövize endekslidir. Euro arttıkça malzeme fiyatlarımız da artar. Önüne geçemeyiz. Çelik malzeme kullanıyoruz, adadaki en pahalı ham maddedir. Çok zararımız oluyor, bunu da müşteriye yansıtıyoruz, ürünlerimiz pahalı oluyor. Alıcılar ikinci el ürünlere yöneliyor. Esnafı bu dertten kimse kurtaramaz. Dövizin artışını kimse durdurmaz. Esnaf da hiçbir zaman rahatlamayacak…

Erdal Oğurlu: (Gürsel Koçak Linde Gaz Ticaret)
“Akşam bin TL ile yatıyor, sabah altı yüz TL ile uyanıyoruz, bu halde iken ne söylenebilir...”

Burada gördüğünüz her şey Euro ile gelmiştir. Akşam bin TL ile yatıyor, sabah altı yüz TL ile uyanıyoruz, bu halde iken ne söylenebilir... Avrupalıysak ödemelerimizi de alımı da satımı da Euro yapalım o zaman... Bizim devletimiz önlem almaz, Türkiye’nin alması gerek. Devlet vergi indirimi yapsa bile nafile...

Ural Baltacı: (Baltacı Asansör)
“Biz tekliflerimizi Euro olarak veriyoruz çünkü Türk parasına hiç güvenmiyoruz”

1981 yılından beridir bu meslekteyiz, ilk zamanlar TL ile çalışıyorduk ama son yıllarda vazgeçtik. Biz tekliflerimizi Euro olarak veriyoruz çünkü Türk parasına hiç güvenmiyoruz. Vadeli bir iş yapıyoruz, ithal ettiğimiz malzeme ya Euro dur ya da Euro’ya endeksli malzemedir, o yüzden bu yolu seçtik. Yaptığımız işin ödemesini alana dek paramız eriyordu, zaten çok düşük karlarda çalışıyorduk... Son yıllarda bizim büyük kayıplarımız olmadı, kısmen avantaj bile var.

Basri Köse: (Avrupa Yedek Parça)
“Kuru sabitlesinler, ancak bu şekilde önlem olur... Ellerimiz yağ kir içinde tüm gün çabalıyoruz, dövizin en ufak hareketi bizim çabalarımızı sıfırla çarpıyor…”

Döviz giderek yükseliyor, bu bizim zararımıza... Böyle giderse herkes elinde kalan parçayı satar, yurt dışından da başka parça getiremez. Tır yükleyip yedek parça almaya Dubai’ye gittik, yükledik de dövizin fırladığını öğrendik. Çok büyük zararımız oldu. Devlet burada hiçbir şey yapamaz. Bunu Türkiye Cumhuriyeti çözebilir. Kuru sabitlesinler, ancak bu şekilde önlem olur... Ellerimiz yağ kir içinde tüm gün çabalıyoruz, dövizin en ufak hareketi bizim çabalarımızı sıfırla çarpıyor…

Murat Yılmaz: (Yılmazlar Möble)
“Döviz esnafın korkulu rüyası oldu... Devlet vergi indirimine giderek, gereksiz olan vergiler için indirime gidebilir, farklı kollardan esnafı rahatlatabilir”

Dövizin fırlaması bizi çok korkutuyor. Yatırımlarımız olacak, adım atmaktan korkuyoruz. Döviz esnafın korkulu rüyası oldu... Devlet vergi indirimine giderek, gereksiz olan vergiler için indirime gidebilir, farklı kollardan esnafı rahatlatabilir. Ham maddelerimizi Türkiye’den getiriyoruz, TL’ye endeksli alıyoruz ama bir yılda üç kez zam geldi, bir şekilde ya dolayı ya doğrudan mutlaka bir şekilde etkiliyor…