'Pandemi ve döviz fena vurdu': 'Gidişat kötü'
Pandemi ve TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesi sanayide sektörleri zorluyor. İthal ham maddelerin yükselen fiyatı, sanayiciyi ‘ürün fiyatı yükseltmeye’ itiyor, müşteri kaybetme lüksü olmadığını söyleyen sanayici, ‘en düşün kârla’ çalıştığını söylüyor
Hüseyin ÖZBARIŞCI
Pandemi, TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesi sanayide sektörleri zorluyor... İthal ham maddelerin yükselen fiyatı, sanayiciyi ‘fiyat yükseltmeye’ itiyor, müşteri kaybetme lüksü olmadığını söyleyen sanayici, ‘en düşün kârla’ çalıştığını söylüyor.
Sanayi esnafı özellikle yurt dışından gelen malzemelerin hammadde fiyatlarına “yüzde yüzün üzerinde” bir zam olduğunu vurgularken, bu artış nedeniyle adaya gelen malzeme fiyatlarının da ciddi oranda arttığını dile getiriyor.
Bu durumda fiyat yükseltmeleri gerektiğini aktaran bazı esnaflar, müşterilerinin azalacağını düşünerek fiyat yükseltmeye gidemediğini, yaptıkları çoğu işten de kâr elde edemediklerini ifade etti.
Sanayi esnafı ne dedi?
Mustafa Togay (Kablo üreticisi-Elektrikçi): “Sanayiciye, üreticiye ve üretime önem verilmediği sürece bu ülkede sanayi yok olacak”
“Biz Haspolat Sanayi bölgesinde 47 yıldır kablo üretimi yapıyoruz. 47 yıl zarfında hükümetlerin tümü de sanayicinin ülkeyi kurtarabileceğine inanmadı. İnanmamakla birlikte de elinden gelen yardımı ve desteği yapmadı. Bu tüm hükümetler için geçerlidir. Buna rağmen kötü de olsa sanayi sektörümüz kendi yağı ile kendi işini çevirmek için elinden gelen tüm mücadeleyi verdi. Fakat pandemiden dolayı azalan talep ve arz gün geçtikçe daha da çok azalmaya devam etmektedir. Hükümetlerin sanayiciye, üreticiye ve üretime önem vermediği sürece bu ülkede sanayi yok olacak, bitecek. Bu sektörde yapılan istihdamlar bitecek. İşsizlik artacak ve göç başlayacak. Bu, ülkenin sanayi politikasındaki izlediği yolun neticesidir.”
Özgür Çıralı (Plastik üreticisi): “Önümüzü görmekte zorlanıyoruz çünkü bir belirsizlik var”
“Biz sektör olarak pandemi döneminde de yüzde 15-20 kapasiteyle de olsa çalıştık. Ancak ekonomik açıdan ekonomik açıdan büyük sıkıntılar var. İnsanlar ödemekte zorlanıyor. Bu da bize büyük bir sorun yaratıyor çünkü personelimizi de ödemek zorundayız, gerekli yatırımları yapmak zorundayız günün sonunda. Bunları aksatmadık, aksatmaya da çalışıyoruz.
Bizim en büyük girdimiz hammaddedir. Hammaddeler de bilindiği üzere döviz üzerinedir. TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesi maliyetlere büyük ölçüde etkiliyor. Müşterilerimize durumu izah etmeye çalışsak da fiyat yükseltemiyoruz. Günün sonunda mağdur olan da bizler oluyoruz.
Ben açıkçası önümüzü görmekte de zorlanıyoruz çünkü bir belirsizlik var ve günübirlik yaşıyoruz. Bu dönemde ileriye yönelik planlama yapmak zor.”
Emrah Gönen (Mobilyacı): “İşlerimiz geriye gitti”
“Pandemi süreci işlerimizi iyi etkilemedi, işlerimiz daha da geriye gitti. Pandemi öncesiyle şu anda burasının nüfusu aynı değil. Bu süreçte kalifiye eleman sıkıntısı da çektik. Bununla birlikte de ekonomik sıkıntılar da yaşanıyor. Hammadde yükseliyor, bizim giderimiz çok daha fazla oluyor ama baktığımız zaman gelirimiz hep aynı. Bugün bizim aldığımız malzemeler yüzde yüzden fazla zamlandı. Geçmişte bir inşaat işi almışızdır, o işi şu anda yaptığımız zaman o fiyata biz zarar etmiş oluyoruz. Yaraları sarmaya çalışıyoruz. Bunda ne kadar başarılı oluruz onu da bilemem ama mücadele ediyoruz.”
Ferhat Akçam (Makinist): “Ekonomik anlamda sanayi esnafını rahatlatacak adımlar alınmadı”
“Otomotiv sektöründeyiz ve bizim sektörümüz durması mümkün olmayan bir sektör. Bu nedenle ayakta durabilmek için mücadelemizi vermek durumundayız. Biz de bunu yapıyoruz. Ekonomik anlamda biz sanayi esnafını rahatlatacak adımlar maalesef alınmadı. Ben bundan sonra alınacağını da açıkçası düşünmüyorum. TL’nin değer kaybetmesi, araba parçası getirirken bizlere büyük sıkıntı yaratıyor. Eskiden 10 TL’ye getirttiğimiz en küçük bir parça bile şu anda 100-120 TL’ye geliyor. Bu da günün sonunda fiyatları yükseltmemize neden olabiliyor.”
Naif Yumuşak (Oto kaportacı): “Fiyatı yükseltirsek müşterimiz kalmayacak”
“Pandemi öncesi pek bir sıkıntımız yoktu, şu anda çok sıkıntılar var. Ama yine de otomotiv sektörü bu enkazdan çıkmaya çalışıyor. Sadece devam eden sıkıntı hammadde sıkıntısıdır. Bundan dolayı fiyatlar uçmuş durumda. Bu da bizim işimize etki ediyor açıkçası. Biz mesela pandemiden önceki fiyatlarla iş yapıyoruz. Bu süreçte baktığımız zaman insanlarımızın alım gücü neredeyse sıfırlandı, malzemeler de yüzde 60, yüzde 70 civarında zamlandı. Piyasanın durumunu bildiğimiz için fiyatı yükseltemiyoruz. Eğer fiyatı yükseltirsek müşterimiz kalmayacak. Bu şekilde mücadele ediyoruz.
Mustafa Bayraktar (Alüminyumcu): “Kimi işe kârımızı koyamıyoruz bile”
“Hem pandemiden dolayı, hem de ülke ekonomisinin küçülmesi bizleri zor duruma doğru götürüyor ama elimizden geldiğince mücadelemizi veriyoruz. Eski piyasa ile şimdiki piyasa arasında dağlar kadar fark var. Baktığımız zaman kimi işe kârımızı koyamıyoruz bile. Bu dönemde herkes ekmek peşinde koşuyor. Allah herkesin yardımcısı olsun. Alüminyum işinde hammaddeler oldukça yüksek. Bu zamlarla birlikte aldığımız malzeme daha pahalı. Piyasanın zor durumda olduğunu da göz önünde bulundurursak, hem biz esnafın, hem de vatandaşlarımızın işi zor diyebilirim.”