Bir zamanlar bir sigara markasının sloganı böyleydi: 'Paranın satın alabildiği en iyi tütün.'
Ne yalan söyleyeyim, son derece etkili, hedefine ulaşan, yaratıcı bir reklam mottosuydu. Öyle ki, aradan çok uzun yıllar geçmesine rağmen o slogan -en azından benim- aklımda kalmış.
Tabii sigara 'en iyi tütün'den yapılmıyordu.
Tabii içinde onlarca kimyasal madde vardı.
Tabii sigara akciğer başta olmak üzere birçok kanser türünün baş sanığıydı.
Tabii 'paranın satın alabildiği' çok daha kaliteli tütünler mutlaka vardı.
Tabii 'hedef kitle' orta ve alt gelir grupları, yani dünya nüfusunun yüzde 90'ıydı.
Öte yandan slogan 'paranın satın alamayacağı tütünler de var' alt mesajını da içeriyordu.

*  *  *

Sigarayla yollarımızı ayıralı 13-14 yıl oluyor. 
O reklam belki 10, belki daha fazladır kullanılmıyor. En azından ben farkında değilim.
Ve fakat şu meşhur sloganın 'insan versiyonu' hala sık sık karşıma çıkıyor.
Sadece benim değil, sizin de...
Etrafta çok var. 
Fark ediyorsunuz, değil mi?
Edin edin!
Farkında olmazsanız pişman olursunuz.
Sigaradan daha fazla zarar verebilirler çünkü...
Belki kanser, astım, alerji yapmazlar.
Ama çok fena mide bulandırırlar.
Gıda zehirlenmesi geçirmeden kusmak istersiniz.
İnsanlığınızdan utanırsınız.
Sigarayı bile 'masum' görmeye başlayabilirsiniz.
Çünkü türünün 'en zavallı' örneğidir karşınızdaki...
'Paranın satın alabildiği en iyi insan.'
(Buradaki 'insan' sözcüğü lafın gelişi, mecburen ve istenmeden kullanılmıştır.)

*  *  *

Para, mal, mevki, şöhret, muktedir olma hırsı gibi insanın zayıf tarafları hep vardı.
İnsanı diğer hayvanlardan ayıran 'düşünebilme' yetisi gibi temel özellikler arasında sayılır mı bilmem ama 'menfaati için en yakınındakileri satma, yalnız bırakma' gibi bir huyun hayvanlar aleminde zor bulunduğu kesin...
Muhtemeldir ki 'dünyanın en eski mesleği' fahişelik değildi. İnsan evladı bedeninden önce kişiliğini, onurunu satıyor olmalıydı.
Fahişelik hala var.
Ama 'paranın satın alabildiği' sadece vücutlar değil.
Asıl tehlikelisi ruhunu satanlar...
'Paranın satın alabildiği' piyasası pek hareketli yine bugünlerde...
Ondan yazdım.