Ertuğrul SENOVA

UBP – YDP – DP Hükümeti, 2023 yılının ilk 10 ayında, toplamda 4 bin 569 yabancıya taşınmaz mal edinme hakkı verdi.

YENİDÜZEN’in resmi veriler üzerinden yaptığı araştırmaya göre Kıbrıs’ın kuzeyinde, Ocak 2019’dan, Kasım 2023’e kadar taşınmaz mal satın alma hakkı verilen yabancı sayısı toplamda 9 bin 699’a yükselmiş durumda.

Hükümet sadece Çarşamba gün, tek bir kararla 283 yabancıya daha söz konusu hakkı tanıyan yeni bir karar üretti.

2019 yılından 2022 yılı sonuna kadar geçen 3 yılda 5 bin 130 yabancıya bu iznin verilmesine karşın, 2023 yılının sadece 10 ayında 4 bin 569 yabancıya taşınmaz mal edinme hakkı verilmesi dikkat çekiyor…

CTP Milletvekili Doğuş Derya’nın, YENİDÜZEN araştırmasına dayanarak Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda sorduğu soru üzerine İçişleri Bakanı Dursun Oğuz,  “Bakanlar Kurulu’ndan taşınmaz mal izni alan ve ardından bu izinle koçana gidenlerin oranı yüzde 35 civarı” açıklamasını yapmıştı.

Ancak bu açıklamaya karşın, taşınmaz satın alma izni olan yabancıların aldığı arazilerin dönüm miktarı ya da ev sayısı bilinmiyor.

Bu konudaki bir diğer bilinmez ise “gizli ortaklı” yerel şirketler tarafından, yabancılar için satın alınan taşınmazların rakamları…

Rakamlarla izinler…

Resmi Gazete’de yer alan güncel verilere göre Bakanlar Kurulu, 2019 yılında 1141 yabancıya Kıbrıs’ın kuzeyinden taşınmaz mal satın alma hakkı verirken, izin sayısı 2021 yılında 1179’a, 2022’de ise 2 bin 810’a yükseldi.

2023 yılına gelindiğinde ise henüz Ekim ayının sonunda verilen izin sayısı 4 bin 569 yükseldi.

Bu kapsamda, 2019’dan, Kasım 2023’e kadar toplamda 9 bin 699 yabancıya taşınmaz mal edinme hakkı tanınmış oldu.

Resmi verileri inceleyen YENİDÜZEN, özellikle Kasım 2021’den itibaren Bakanlar Kurulu’nun taşınmaz mal edinme hakkı tanıdığı yabancı sayısının gözle görülür biçimde arttığını gözlemledi.

Kasım 2021’e kadar üretilen kararlarda, izin verilen kişi sayısı iki haneli rakamlarda seyrederken, ilk kez Kasım 2021’de üç haneli rakamlarda yabancı şahsa izin verildiği gözlemlendi.

Söz konusu tarihin, ABD dâhil bazı ülkelerin Ukrayna ile devam eden savaş nedeniyle Rus yatırımcılara yaptırım uygulamaya başladığı tarihlere denk gelmesi ise dikkat çekti.

Güneydeki medyaya yansıyan haberlerde, yaptırımların ardından Kıbrıs’ın güneyinden kuzeyine kaçan Rus yatırımcılara, Türkiye ile iyi ilişkiler içinde olan İranlı yatırımcıların ve büyük oranda İsrail merkezli yatırımcıların, taşınmazları satın alan yabancıları oluşturduğu iddia edilmişti.

İçişleri Bakanı Dursun Oğuz:

“Koçana gidenlerin oranı yüzde 35”

CTP Milletvekili Doğuş Derya’nın, YENİDÜZEN araştırmasına dayanarak Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda sorduğu soru üzerine İçişleri Bakanı Dursun Oğuz,  “Bakanlar Kurulu’ndan taşınmaz mal izni alan ve ardından bu izinle koçana gidenlerin oranı yüzde 35 civarı” açıklamasını yapmıştı.

Oğuz, bu hakkın tanındığı yabancıların yüzde 60’ının tapuya gidip işlem yapmadığını iddia etmişti.

Oğuz, “Tarım arazileriyle ilgili endişelerimiz var. Gerekli tedbiri alacağız. Tarım toprakları mutlaka korunmalı. Emirnameler, bunlara çare değil” demişti.

“Türkiye oranı düşüyor, Rus ve İranlı artıyor”

Öte yandan İçişleri Bakanlığı’ndaki kaynaklardan elde edilen bilgilere göre, önceleri daha fazla Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan yabancılar, 2022 itibariyle Rus ve İran çoğunluğuna döndü. Emlak piyasasındaki güncel verilerde ise 2022’ye kadar taşınmaz mal edinme hakkı verilen yabancıların yüzde 90’a yakını TC vatandaşıyken, bu oranın son 1 yılda yüzde 70’lere düştüğü iddia ediliyor. 

Yine emlak sektöründen yayılan bir başka iddiaya göre ise, resmi kayıtlara yansıyandan çok daha fazla sayıda taşınmaz mal, “gizli yabancı ortaklı” yerel şirketler tarafından satın alınıyor.

Güneyde yayınlanan Phileleftheros gazetesinde yer alan habere göre, bazı çok uluslu şirketler, Bakanlar Kurulu’nun sınırlandırılmış izinlerine takılmamak için, Kıbrıs’ın kuzeyinde “göstermelik” şirketler kurarak veya KKTC vatandaşı bir ortak bulup sözleşme yaparak, “sınırsız” taşınmaz mal alma hakkına sahip oluyor.

Kıbrıs’ın kuzeyindeki mevzuata göre, taşınmaz mal satın almak isteyen yabancıların, Bakanlar Kurulu’ndan onay alması; taşınmazlar üzerine yatırım yapacak şirketlerinse yüzde 51’inin KKTC yurttaşı bir şahsa ait olması gerekiyor. Müteahhitlikle ilgili yasada ise, müteahhitlik yapacak şirketin yüzde 100’ünün KKTC vatandaşı bir şahsın adına olması zorunlu kılınıyor…

283 yabancıya daha taşınmaz mal satın alma izni