"PAT DENEYİ" ...

 Dr. David L. Rosenhan, 1973'te Science dergisinde "On Being Sane in Insane Places" (Akıl hastanelerinde akıllı olmak üzerine) adlı makalesinde, psikolojinin en çok okunan makaleleri arasına girmiş deneylerini yayınlar:

"Üç psikolog, bir psikiyatr, bir öğrenci, bir pedagog, bir ev kadını ve bir ressamdan oluşan sekiz kişi, ayrı ayrı, halüsinasyon gördüklerini ve sesler işittiklerini söyleyerek, bir kliniğe müracaat ederler. 

Aslında bu sekiz kişiden hiçbirinin böyle bir rahatsızlıkları yoktur. Kendilerine, kliniğe kabul edildikten kısa bir süre sonra, bir rahatsızlıkları kalmadığını söylemeleri ve normal davranmaları tembihlenmiştir. 

Öyle de yaparlar. 

Ancak, kliniğe başvurup kabul edildikten sonra, klinikten en erken çıkan bile, klinikte yedi gün kalıp tedavi görmek zorunda kalır.

Klinikten çıkanlar, aynı iddia ve farklı isimlerle başka bir kliniğe başvururlar. Rosenhan ve ekibi, bu şekilde, tam bir düzine kliniği ziyaret ederler. 

Sözde hasta olarak yattıkları kliniklerdeki hekimleri iyileştiklerine inandırmaları ve artık halüsinasyon görmeyip sesler duymadıklarına ikna etmeleri, ortalama olarak on dokuz gün sürer. Bir keresinde, bu sekiz kişilik denek grubundan biri, hekimleri iyileştiğine inandırana kadar tam 52 gün klinikte yatmak durumunda kalır...

... Rosenhan'ın bu deney tuzağına düşmeyeceğini iddia eden bir kliniğe, üç ay içinde bazı sahte hastalar yollanacağı söylenir. 
Bu iddialaşmanın ardından geçen üç ayda, bu kliniğe hasta olduğunu söyleyerek müracaat eden 193 kişinin kırktan fazlasına, en az bir uzman tarafından, sahte hasta olarak teşhis konulur. 

Ancak, mesele şu ki, Dr. Rosenhan ve ekibi tarafından bu kliniğe bir tek sahte hasta yollanmamıştır" ( Dr. David L. Rosenhan, Journal of Science "On Being Sane in Insane Places", 1973).

SİYASET PSİKOLOJİSİ

Siyaset psikolojisi, psikiyatrinin birikimlerini siyaset alanına taşıyan, disiplinlerarası bir alandır...

Siyaset psikolojisinin ilgi ve çalışma alanlarına, örnek olarak aşağıdaki bazı konular gösterilebilir:

-Parti aidiyetleri nasıl biçimlenir?

-Seçmen davranışı üzerinde çeşitli değişkenlerin rolü.

-Seçmen davranışı ile tutumlar ve duygular arasındaki ilişki.

-Oy verme ile çocukluğun, ailenin, çevresinin, kitle iletişim araçlarının, deneyimlerin duygusal etkileri.

-Seçmenleri olumlu ya da olumsuz etkileyen siyasetçilerin davranışları, tutumları, söylemleri.

Siyaset psikolojisinde yukarıda bazı örnekler verilen alanlarda ve benzeri konularda yapılan araştırmalar siyasete ve siyasetçilere oldukça önemli referanslar sağlıyor...

ANKETLER

Siyaset psikolojisi ve psikoloji alanında yapılan, yukarıda değinilen bazı araştırmalar ve bunların siyasete yansımaları ortadayken, 

son dönemlerde yapılan kamuoyu araştırmalarının sonuçlarının, gerçekleşen sonuçlardan oldukça farklı çıkması, 

Siyaset psikolojisinde, siyasi tutum ve seçmen davranışı araştırmaları üzerine damgasını vurmuştur...

Örneğin,

Türkiye'de AKP'nin tek başına iktidar olması,

İngiltere'de Brexit,son olarak da Amerika'da Trump'ın başkan seçilmesi, akıllara, anketlerin, yani kamuoyu yoklamalarının neden yanıldığı sorusunu getiriyor.

Bu çelişkili sonuçlar ortaya çıkaran durum, 

'Rodin’in düşünen adamı' gibi, insanı kara kara düşündürüyor.

Bu insanlar, oy vermeyecekleri halde, neden kendilerine her sorulduğunda, "Oyum size" diyorlar!?

Daha geçtiğimiz gün de, 

kahvelerde ülke kurtaran insan misali, UBP'nin %36 oy oranına sahip olduğunu gösteren bir anket açıklandı...!

Ankette, UBP "kurtarıcı" gibi algılanmış... 

Oysa UBP olarak bugün zaten hükümet etmiyorlar mı?!

Kimi kimden kurtaracaklar ki?!

Görünen o ki, ortada bazı anket şirketlerinin, toplumun nabzını ölçmek yerine, kamuoyuna yön verme çalışması var.

Görünen bir diğer önemli faktör ise, Seçmenin, anketörlere eskisine göre daha çok "yalan" söylemesi, veya çeşitli endişelerden dolayı doğruyu söylememesi...

Toplumdaki insan davranışının ekonomik saiklerle açıklanmaya başlandığı günümüzde,

Siyaset biliminin nesnesi "siyaset" ile, Psikoloji disiplininin nesnesi olan "psikoloji" arasında, farklı bir istatistiğin durduğu noktaya, farklı bir analiz düzeyine ihtiyaç yok mu?