Ayşe GÜLER

Kamuoyunda sebze-meyve fiyatları ile ilgili yaşanan tartışma, gözleri tarladan sofraya adım adım uzanan maliyet bedeline çevirdi.
Topraktan üreticiye gelen sebze ve meyveler, önce tüccarlara ardından da marketlere ulaşıyor. Toptan fiyatı belirlenen ürün bedelinin yüzde 20’sini tüccarlar, ‘komisyon’ olarak alıyor.
Marketler de kendi ‘kar marjlarını’ belirleyerek, bu ürünleri vatandaşlara satıyor.
Öte yandan ithal ürünlerde de şirketler yüzde 20-25 oranında kar marjı uygulanarak, marketlere satılıyor.

Patates: Üreticiye 4.80 TL, toptan fiyatı 6 TL, market fiyatı 7.45 TL…

Örneğin, sofraların olmazsa olmazı patates, üreticiye kilo başına 4.80 TL’ye kazandırıyor. Yüzde 20 komisyonla, tüccar patatesi markete 6 TL’ye satıyor.
Aynı ürün marketlerdeki raflarda 7.45 TL’ye yerini alıyor.
Üreticiden 4.80 TL’ye çıkan patates, sofraya 7.45 TL’ye ulaşıyor…

Domates: Toprakta 4, markette 5.95 TL…

Zaman zaman ithal edilen de edilen domates, üreticiye kilo başına 4 TL kazandırıyor. Yüzde 20 komisyon bedeli ile tüccar domatesi 5 TL’ye marketlere satıyor.
Marketlerdeki domates fiyatı şu anda 5.95 TL…

9.60 TL’den 14.95 TL’ye…

Topraktan, sofraya gidene kadar ürün bedellerinde en dikkat çeken farklılıklardan biri de börülce fiyatında yaşandı.
Üreticiye kilo başına 9.60 TL kazandıran börülce, toptancıya yüzde 20 komisyonla 12 TL’ye ulaşıyor. Marketlerde de 14.95 TL’den satılıyor…

İthal ürünlerde de yüzde 20-25 kâr… Dövizdeki kur artışı sonrasında yükselen ithal ürün bedellerindeki kar marjı da tüccarların ‘komisyon’ bedeli ile hemen hemen aynı oranda… YENİDÜZEN’e bilgi veren ORC Food Ltd Direktörü Orçun Nalbant, gümrükten çıkardıkları malı yüzde 20-25 oranında kârla sattıklarını belirtti.

Üreticiden toptancıya…. %20 komisyon…

Yerli üretimde, topraktan ürün bekleyen üreticiler kazandıkları paranın yüzde 20’sini toptancılara ‘komisyon’ olarak ödüyor.
Örneğin toptan fiyatı 5 TL olarak belirlenen yerli üretim sebze ya da meyveden yüzde 20’lik komisyon ücreti düşüldüğünde, üreticiye 4 TL kalıyor.
Toptancının aldığı komisyon bedeli ise 1 TL oluyor.
Ürün bedelleri, söz konusu piyasadaki arz-talep dengesine göre de değişkenlik gösteriyor. miktarına göre değişiyor.
Talebin karşılanmadığı durumlarda, fiyatları daha da yukarıya çekiyor.

İthalde de yüzde 20-25 arasında değişen kar marjı…

Türkiye’den ya da Avrupa ülkelerinden ithal edilen sebze ve meyvelerden de toptancılar yüzde 20-25 oranında değişen kar marjı elde ediyor.
Örneğin, Türkiye’den ithal edilerek, gümrükten 4 TL’ye çıkarılan elma, toptancılardan marketlere 5 TL’ye satılıyor.

TÜCCARLARA YÜZDE 20 KOMİSYON… Topraktan üreticiye gelen sebze ve meyveler, önce tüccarlara ardından da marketlere ulaşıyor. Toptan fiyatı belirlenen ürün bedelinin yüzde 20’sini tüccarlar ‘komisyon’ olarak alıyor. Marketler de kendi ‘kar marjlarını’ belirleyerek, bu ürünleri vatandaşlara satıyor.

İLGİLİ KESİMLER NE DÜŞÜNÜYOR?

Seracılar Birliği Başkanı Mithat Kargı:
“Hal Yasası çıkmalı, üretici ve tüketiciye disiplin getirilmeli”

Seracılar Birliği Başkanı Mithat Kargı, fiyatlardaki dengesizliklerin önüne geçilebilmesi için en kısa sürede Hal Yasası’nın yürürlüğe girmesi gerektiğini söyledi.
Hal Yasası ile birlikte hem üreticiye hem de tüketiciye disiplin getirileceğini ifade eden Kargı, üreticinin zor durumda olduğunu kaydetti.
Kargı, tarladan çıkan ürün fiyatlarının yüzde 20’sinin toptancıya kesildiğini, bedellerin bu şekilde belirlendiğini aktardı.

İTHAL ÜRÜNLERİN FİYATI/ GÜMRÜKTEN ÇIKIŞ FİYATI, MARKETLERE SATIŞ FİYATI NE?

ORC Food Ltd Direktörü Orçun Nalbant:
“Gümrükten çıkardığımız malı yüzde 20-25 karla satıyoruz”

ORC Food Ltd Direktörü Orçun Nalbant, bölgesine göre değişmekle ithal ürünlerde tır başına 8 bin TL ile 10 bin TL maliyet düştüğünü söyleyerek, gümrükten çıkardıkları malı yüzde 20-25 oranında karla sattıklarını belirtti.
İç piyasanın oldukça sıkışık olduğunu, ithal ürünleri peşin para ile satın aldıklarını, 3 ay vadeli çeklerle sattıklarını ifade eden Nalbant, “Vadelerin uzun olması nedeniyle marjı yükselmek gerekiyor.” dedi.

Ürünler, kaça alınır, kaça satılır?

Nalbant, ithal ürün fiyatlarına yönelik bilgi de paylaştı.
Belirli dönemlerde izni verilen ithal domatesi 4 TL’ye gümrükten çıkardıklarını, marketlere de 5 TL’ye sattıklarını aktaran Nalbant, 7 TL’ye ithal edilen ürünün 8 TL’ye satışa sunulduğunu kaydetti.
Nalbant, şöyle konuştu: Gümrükten 4 TL’ye çıkardığımız elmayı 5 TL’ye, 5 TL’den aldığımız nektarini 6 TL’ye, 4 TL’ye aldığımız şeftaliyi 5 TL’ye satıyoruz.