Cenk Mutluyakalı

Başbakan Tufan Erhürman, krizi fırsata çevirmek isteyenleri uyardı, haksız pahalılık yaratanlara karşı kararlılıkla mücadele edeceklerini söyledi.
“Mal Denetim Yasası”nı işaret eden Başbakan Erhürman, Bakanlar Kurulu kararı ile kimi ürünlerin satış fiyatını belirleme yetkisine de sahip olduklarını anımsattı.
“Olağanüstü koşullarda devlet müdahale edebilir” diyen Erhürman, bunu arzu etmediklerini de ifade etti.
“Ekonomi Bakanlığı marketlerde denetime başlayacak” diyen Erhürman, bu sıkıntılı zamanlarda herkesin gerçek bir seferberlik içinde olması gerektiğini anımsattı, duyarlılık istedi.
Başbakan Tufan Erhürman, Başbakanlık’ta bir grup Genel Yayın Yönetmeni’ni misafir etti, gazeteci-yazar’la sohbet ederek, gelişmeleri değerlendirdi.

“Kimse krizi fırsata çevirmeye kalkışmasın. Piyasada haksız pahalılık yaratanlara yönelik yasal yetkiler kullanılacak ve gerekli etkin denetimler yapılacak. Serbest piyasa var ancak çok olağanüstü koşullarda devlet müdahale edebilir.”

Evkaf’da kur sabitleme

Başbakan Erhürman, Türk Lirası’nın döviz karşısında olağanüstü değer kaybıyla birlikte ekonomide sıkıntı yaşandığı, 23 maddelik önlemler paketini uygulamaya başlayacaklarını söyledi.
“Bakanlar Kurulu bugünden itibaren kanun hükmünde kararnameler ile gerekli düzenlemeleri yapacaktır” diyen Erhürman, 24’üncü bir tedbiri daha gündeme aldıklarını açıkladı.

“Kirada kur sabitlemesi yapacağız ve bundan yararlanmak için başvuruyu doğrudan kiracı yapacak, böylece kira sözleşmelerindeki kayıt dışılığı da önleyeceğiz.”

Erhürman şunları söyledi:
“Evkafın döviz üzerinden kiraladığı mekânlarda kur sabitlemesi için girişim yapılmıştır. Vakıflar İdaresi yönetimi bayramdan sonra bunun için toplanacak.”

“Bankalar eğer borç yapılandırması konusunda gerekli yardım ve esnekliği göstermiyorsa, Merkez Bankası’nın denetimi devreye girmelidir. Böylesi bir sorun varsa, lütfen yurttaşlar bize ya da Merkez Bankası’na bilgi versinler.”

“6 aylık performans geçen dönemin çok üzerinde”

Başbakan Tufan Erhürman döviz krizinin bütçeye etkisini şu sözlerle değerlendirdi:
“Dövizden doğrudan kaybımız yaklaşık 500 milyon TL’dir. Ön görülmeyen gelirimiz ise 245 milyon TL. Bu ikisi arasındaki fark bütçe açığımızı yansıtıyor. Bunun üstesinden gelmeliyiz ve bunun için çalışıyoruz.”
Hükümete yönelik muhalefetin eleştirilerini yanıtlayan Başbakan Erhürman, “Hem Türkiye kaynaklarına erişim, hem de yatırım ve istihdam rakamlarına baktığımız zaman 6 aylık hükümetimiz, geçmiş hükümetin performansının çok üzerindedir. Ayrıca izaz ikram kalemlerinde de geçmiş hükümetin yarısı oranında bir harcama yapılmıştır” dedi.
Hükümetin 6 aylık görev süresince ilave sermaye yatırımlarının 1 milyar 319 milyon TL olduğunu anlatan Başbakan Erhürman, bunun, geçtiğimiz hükümet döneminde 566 milyon TL’de kaldığını söyledi.
Erhürman “6 aylık süreçte yapılan ilave sermaye yatırımının istihdama yansıma rakamı 1.694’tür. Oysa bu rakam 2017’nin tümünde 890’dı” diye konuşu.
Türkiye kaynaklarına erişim anlamında da kimi eleştirileri hatırlatan Erhürman, “Belki istenen rakamlarda değiliz, ancak, altı ay önceki hükümete göre çok daha ilerideyiz” dedi.
Erhürman, 6 aylık süreçte “Reel Sektörü Destek Ödeneği”nin % 36.27’sini kullandıklarını, kendilerini eleştiren UBP’nin geçmiş dönemde bu ödenekten % 20 oranında yararlandığını anımsattı.

“Kredi kartı ile yapılan harcamalarda yurttaşlar hem vergi iadesi alacak, hem de ekonomiyi kayıt altına alacağız. Bu geri ödeme son derece pratik bir şekilde yurttaşın doğrudan banka hesabına yapılacak.”

Erhürman şöyle konuştu:
“İzaz ikramda da geçmiş hükümet döneminin çok gerisindeyiz, bunu dövizdeki sıkıntıdan dolayı da yapmıyoruz. Biz zaten bu yönde çok özenliyiz. Geçmiş hükümetin ilk 6 ayında 680 bin TL izaz ikram harcaması yapılmıştı, bizim 6 aylık dönemimizde bu rakam 308 bindir.”

“İhracatımızın yalnızca % 63’ü Türkiye’yedir. O nedenle, tek sorun izolasyon değildir. Planlı, kaliteli ve hesaplı üretim için bir seferberlik başlatmalıyız.”

“Seferberliği sürdürmeliyiz”

Başbakan Tufan Erhürman, dövizdeki süreç geriye dönse dahi ülkede bir seferberliğe ihtiyaç olduğunu belirterek, özellikle istihdam oranının artırılması yönünde çalışacaklarını belirtti.
Yurttaş istihdamı ve planlı üretim için önemli adımlar atacaklarını yineleyen Erhürman, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Planlı üretim hem kalite, hem de fiyat açısından rekabet edebilir bir üretimdir. Ayrıca üretimde arz güvenliği de önemlidir. Turistik tesislerde yaptırdığımız araştırmalar gösterdi ki, örneğin temizlikte % 98 ithal, % 1.20 yerli ürün kullanılıyor. Bunu değiştirmeliyiz. İstihdam da önemlidir. Gençlerimizin turizm ya da farklı hizmet alanlarında çalışmak istemediği yönündeki genel düşünce yapısını hep birlikte değiştirmeliyiz.”

İhracatta da “izolasyonlar” dışında engellerimiz olduğunu anlatan Erhürman, “İhracatımızın sadece % 63’ü Türkiye’yedir. O nedenle, tek sorun izolasyon değildir. Planlı, kaliteli ve hesaplı üretim için bir seferberlik başlatmalıyız.” diye konuştu.

Erhürman’dan satır başları

Başbakan Erhürman, farklı konularda şu değerlendirmeleri yaptı:

• “Eğitimde burslar yeniden gözden geçirildi. Burs verilmeyecek alanlar ilan edildi. Sadece ihtiyaç olan alanlarda burs verilecek, diğer alanlarda kredi imkanı sağlanacak.”
•  “Bankalar eğer borç yapılandırması konusunda yurttaşlara gerekli yardım ve esnekliği göstermiyorsa, bu yönde Merkez Bankası’nın denetimi devreye girmelidir. Böylesi bir sorun varsa, lütfen yurttaşlar ilgili banka isimleriyle birlikte bize ya da Merkez Bankası’na bilgi versinler.”
• “Lüks tüketimden kaçınmalıyız. Emlak vergilerinde bu yönde düzenleme olacak. Girne’de 400 metrekare, havuzlu bir villanın emlak vergisi 500 TL’dir. Bu değişecek.”
• “Teşvikler konusu hükümetin gündemindedir. Teşvikler özellikle turizm ve yükseköğrenimde yoğunlaşıyor. Şimdi tüm teşvikleri alt alta yazıyoruz. Kimileri iptal edilecek, kimi alanlarda yeni teşvikler verilecek. Teşvikler süreli olmalıdır.”
• “İskele dışında, bundan böyle yeni üniversite başvurularında arazi tahsisi yapılmayacak ve Kalkınma Bankası’ndan kredi kullandırılmayacak.”
• “Özel okullarla nisan ayından bugüne üç kez görüştük, ya Türk Lirası’na geçtiler ya da kur sabitlemesine gidildi. Bu bir dayatma değildir. Ama unutulmasın eğitim ve sağlık kamusal bir hizmettir.”

“Kirada kur sabitlemesi”

• “Kirada kur sabitlemesi yapacağız ve bundan yararlanmak için başvuruyu doğrudan kiracının kendisi yapacak, bu şekilde bu alandaki kayıt dışılığı da ortadan kaldırmak istiyoruz. Stopajı % 13’ten % 1’e düşürdük.” 
• “İçme sütünde 6 aydır devlet desteği var ve fiyatların artmasını bu şekilde önlüyoruz.”
• “Eğitimde ve sağlıkta özel ders ya da kayıt dışı gelirlerin farkındayız. Vergi iadesi kayıt dışı ekonomiyi önlemek için bir adımdır.”
• “Kredi kartı ile yapılan harcamalarda yurttaşlar hem vergi iadesi alacak, hem de ekonomiyi kayıt altına alacağız. Bu geri ödeme son derece pratik bir şekilde yurttaşın doğrudan banka hesabına yapılacak.”
• “Elbette kimileri kayıt dışında kalmak için nakit para isteyecek. Ama vatandaşlar da bu duruma karşı çıksınlar, ekonomiyi kayıt altına almamız için bu adımları desteklesinler.”
• “Ek mesai harcamalarının azaltılması yönünde Maliye Bakanlığı çalışmaya devam ediyor, sendikalarla da görüşülüyor.”
• “Türkiye’de muhatabımız kim? Şu anda tabii fiili olarak Başkan Yardımcısı görünüyor. Ama henüz o yönde net bir durum yok. Tabii biz Türkiye ziyaretimizde sayın Erdoğan’ın da yer alacağı bir görüşmeyle, geleceğe yönelik süreci detaylı konuşmak istiyoruz.”