Reformlara sağlıkta başlayalım…
Sağlıkta yıllardır bitmeyen sorunlar, sistemsizlik, sağlıksızlık hastanın hekime ve hastanelere olan güvenini her gün biraz daha sarsarken, özel hastanelere gerek devletin, gerekse bireysel anlamda kişilerin ödediği para da sürekli artmaktadır. Özel hastanelerin ağır faturalarını ödeyemeyenlerin, ya da ödemekte zorlananların durumu ise bir başka acı gerçeğimizdir…
Sağlıkta reform arayışları aslında çok da yeni değil. 1990’da ben henüz gencecik bir hekimken ve adaya yeni gelmişken Güzelyurt Sağlık Merkezi’nde artık emekliliği gelmiş hekim arkadaşlarımın sistem tartışmalarına sürekli tanık olmuşumdur. Yaşlı bir doktorun o günlerde “biz geldik gidiyoruz sistemi düzeltemedik” dediğini bugün gibi hatırlıyorum. Yani aslında Kıbrıslıtürkler devlet olmaya çalıştıkları ilk günlerden beridir, sağlıkta bir sistem arayışı içindedirler.
Her yerde yaşadığımız yasa dışılık, dağınıklık ve günü kurtarma çabaları sağlıkta da maalesef en büyük sorunumuz. Oysa ki, yaşam demek sağlık demektir. Aslında bütün çaba sağlıkla geçecek bir ömür için değil midir?
SAĞLIK HER ŞEYİN BAŞIDIR, ÖNCELİKTİR…
Öyle ise ben “reform hükümeti” olarak geldiğini savunan bu hükümeti ilk olarak sağlık sistemini düzenlemeye çağırıyorum. Teşhis yıllardır konmuştur. Birçok ülkelerde uygulanmaktadır. Obama sağlıkta yapacağı reformlar sayesinde seçim kazanmadı mı? Hem de dünyanın en zengin ve sağlığın en ileri olduğu ülkesinde… AKP hükümeti geçen seçimlerde sağlıkta yaptığı büyük reformla, hem de 70 milyona uyguladığı bir reform paketiyle, seçimlerde büyük fark atmadı mı? 50 milyon kusur insanı sağlık şemsiyesi altında toplamadı mı? En yakın komşumuz Güney Kıbrıs, yıllar önce sağlık sistemini düzenleyerek devlet olmanın gereğini yerine getirmedi mi?
Öyle ise daha neyi bekliyoruz? Bir devletin halkına vereceği olmazsa olmaz hizmetlerin başında sağlık gelir. 2011’de Yüksek Mahkeme’den dönen Kamu Sağlık Çalışanları yasası ile bugün devlet hastanelerinde görevli hekimlerimiz, muayenehanelerinde yasal olmayan bir statüde çalışır pozisyona düşmüşlerdir. Hükümetin bu bağlamdaki öncelikli görevi, acilen bu yasayı ele alıp gerekli düzenlemeleri yapmak ve hekimi düştüğü bu gayri yasal çalışma ortamından kurtarmaktır. Yoksa devlet şu anda denetleme görevini yapamaz durumdadır.
Kamuda görevli sağlık çalışanını motive etmek için, tıpkı başka ülkelerde olduğu gibi performans değerlendirmeleri, ya da döner sermaye sistemi getirilebilir. Ödül ve ceza mutlaka olmalıdır.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI…
Genel Sağlık Sigortası bu ülke vatandaşlarının sağlıktaki en büyük eksiklerinden ve sorunlarından biridir. Özel bir hastaneyi ya da muayenehaneyi seçen bir hasta maalesef hastalığının tüm maddi yükünü kendisi karşılamak zorundadır. Oysa ki, gerek kamu görevlilerinin, gerekse sigortalıların maaşlarından sağlık için belli bir miktar para “sağlık primi” olarak hep kesilmektedir. Ancak bu kesilen para genellikle sağlık için kullanılmadığından, hastalar özelden sağlık hizmeti alırken devletten hiçbir katkı alamamakta, ya da almak için özel sevke gerek duymakta ve sürekli sağlık kurullarının ve bakanın kapısını aşındırmaktadırlar.
Elbette ki sağlık kurullarıyla da bazı hastalıklarda sevk yapılabilmelidir. Ancak hasta isterse özel hastanelerden ya da kliniklerden hizmet alabilmeli ve maddi desteği torpil arayışlarına girmeden kendi sağlık sigortasından bulabilmelidir. Denetimi sağlam kriterlere dayalı bir sağlık fonu oluşturulabilirse, bu çağdaş kurum; hem hastayı, hem de devleti çok büyük sağlık harcamalarından kurtarabilir. Hasta her ortamda kendini daha güvende hissedebilir.
VE HASTA HAKLARI…
İşte böyle bir sistemde sağlığın diğer bacağı da Hasta Hakları’dır. Hastanın hakkını arayabilmesi ve kaliteli sağlık hizmeti almayı talep edebilmesi gerekmektedir. Yasa hem hastayı hem de mesleğini layıkıyla yapan sağlık çalışanını korur nitelikte olmalıdır.
Yukarda belirttiğim konu başlıkları daha önce çok konuşulmuş ve yasa taslakları hazırlanmıştır. Yeni hükümet ve sağlık bakanı, sağlıktaki tüm örgütlerin de katılacağı acil bir sağlık şurası toplayarak konu başlıklarının altlarını doldurabilir ve sağlıkta yepyeni bir sayfa açabilir. Reformların öncülüğüne sağlıkla başlamak topluma umut verecektir.