King bu sene rağbette…

• Geçen sene 25-30 ton olan Limon ve Greyfurt, bu sene de aynı oranda bekleniyor.
• 35 Bin ton olan King ürünü, bu sene 50 Bin ton rekolteye ulaşacak.
• Valencia ürünü, 55 Bin tondan 65 Bin tona yükseliyor.
• Ürünlerde, geçen seneye kıyasla %10’un üzerinde artış bekleniyor.

Dila ŞİMŞEK

Narenciye, geçen senenin bol yağışları ile bu sene bereketli geldi. YENİDÜZEN, narenciyenin kalbi Güzelyurt’a giderek üreticilerle görüştü.

Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın, geçen seneye göre %10’un üzerinde artış beklendiğini ifade ederek, rekoltenin en yüksek olduğu ürünün King olduğunu söyledi.

Akçın, geçen sene 35 Bin ton olan King ürününün, bu sene en az 50 Bin ton rekolteye ulaşacağını ifade etti.

Valencia ürününün ise, 55 Bin tondan 65 Bin tona ulaşacağını kaydetti.

Limon ve greyfurtun bir önceki senenin rekoltesine benzer olduğunu belirten Akçın, yine 25-30 Bin ton civarı hasat beklendiğini dile getirdi.

Narenciyede en büyük sorunun elektrik olduğunu ifade eden Akçın, “Gaziveren’de üretici bahçesini 50 kuruşa sularken,  Güzelyurt’ta 2.50 TL… Bu büyük bir farktır. Bu dengesizlik üreticiyi huzursuz ediyor. Lefke üreticileri fiyatları daha düşük tutabiliyor ancak biz aynısını yapamıyoruz” dedi.

Cypfruvex’in yönetim kurulu altı ayda istifa ve atamalarla üreticiyi perişan etti

Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu, ülkenin ihracat bacağı olan narenciyeye yeterli değerin verilmediğini savundu. Hükümet değiştiğinde CTP’li yönetim kurulunun görevden ayrıldığını, sonrasında yeni hükümet tarafından Cypfruvex’e atamalar olduğu ifade edildi. Başkan Akçın, “Bir süre sonra yaşanan istifalarla, yönetim kurulu boş kaldı. Sonrasında aynı kişiler istifasını geri çekerek, tekrar görevi başına geçti. Daha sonra müdürle anlaşamayıp istifalarını sununca, bu kez yeni atama yapılması için beklendi. Duyduğuma göre Perşembe günü yeni atamalar yapıldı. Ancak altı aydır yönetimde istikrar olmaması, hem bir ayıptır, hem de üreticiyi perişan etmiştir. Çünkü fiyatlandırma ve üretim ile ihracat çalışmalarını yeterince yerine getiremediler” şeklinde açıklamada bulundu.

Başkan Alioğlu da Cypfruvex’in yaşattığı sorunun üreticiyi zora soktuğunu ifade etti.

Alioğlu, altı aydır yönetim kurulunun istikrarlı bir şekilde atanamamasının üreticileri mağdur ettiğini, tüccarların keyfi fiyat biçmesine olanak tanıdığını kaydetti.

YENİDÜZEN’e konuşan üreticiler, elektrik ve su maliyetlerinin yarattığı maddi zorluktan şikayet ederek, altı aylık gecikmeden dolayı yaşadığı zorlukları anlattı.

Üreticiler, tüccarların ürünleri ‘neredeyse bedavaya’ istediğini söyleyerek, bir an önce narenciyeye verilen önemin artmasını istedi.

Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın:

“Gaziveren’de üretici bahçesini 50 kuruşa sularken, Güzelyurt’ta 2.50 TL”

Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın en büyük sıkıntının elektrikte olduğuna işaret etti, “Gaziveren’de üretici bahçesini 50 kuruşa sularken, Güzelyurt’ta 2.50 TL ödeniyor” dedi

“Geçen sene yağışların iyi olması ürünün kalitesini etkiledi, verimlilik arttı. Üretimde %10’un üzerinde bir artış bekliyoruz. En büyük artış, King ürününde yaşandı. Üreticiler ağaçlarını King olarak aşılamaya başladı. Geçen sene 35-36 Bin ton üretilen King, bu sene 50 Bin ton olarak bekleniyor. Bu çok büyük yükseliştir. Ancak meyve için zaman kaybı yaşamamak adına, daha süratli kesim ve paketleme yapılması gerekiyor. Bu nedenle Kingden ziyade diğer ürünlerin de üretilmesi gerektiğini düşünüyorum. Yeni çeşitlere ilgi her zaman aranmaktadır. Ağız tadına uyar, kaliteli de olursa yeni ürünler de rağbet görecektir. Bizim endişemiz, narenciyenin toptancıya fiyatının geçen seneye göre daha fazla verilmesi gerektiğidir. Ben narenciyede talebin artacağına inanıyorum. Diğer üreticilerin de dikkatli olması ve ürününü ucuza vermemesi gerekiyor. Bence 1 TL’nin altına satış kabul edilmemelidir. Çünkü su fiyatlarımız oldukça maliyetli. Gaziveren’de üretici bahçesini 50 kuruşa sularken, burada Güzelyurt’ta 2.50 TL… Bu büyük bir farktır. Bu dengesizlik üreticiyi huzursuz ediyor. Lefke üreticileri fiyatları daha düşük tutabiliyor ancak biz aynısını yapamıyoruz. Bizim suyu kuyudan çıkarma maliyetimiz de elektriğe bağlı olduğu için elektrik ücretinden de kötü etkileniyoruz. Zaten en büyük maliyetimiz elektriktedir. Cypfruvex’te altı aydır bir türlü yönetim kurulu atanamadı. Bu tüccara ürün fiyatını istediği gibi aşağıya çekme fırsatı verdi. Oysa bizim beklentimiz, Cypfruvex’in fiyat belirlemesidir. Narenciye ülkenin en büyük gelir kaynağıdır ancak ne yazık ki değer verilmiyor. Bu bölgenin insanına ve üretime hak edilen önem verilmiyor.”

Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu:

“Altı aylık gecikme üreticiyi perişan etti”

Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu, ülkenin en önemli ihracat ürünü olan narenciyeye yeterli değerin verilmediğini söyledi, Cypfruvex yönetim kurulunda 6 ay boyunca yaşanan atama ve istifaların zaman kaybı yarattığını ve üreticileri mağdur ettiğini, tüccarların keyfi fiyat biçmesine olanak tanıdığını kaydetti.

“Yağan yağışların rekolteyi etkileyeceği bir gerçekti. Toprağın suya doyması, narenciye bahçelerinin yeterli sulanması hem ürünün kalitesine, hem de rekolteye doğrudan faydalı oldu. Her sene dönemsel bir öngörümüz var ürünlere bağlı olarak… Ancak narenciyeyi diğer ürünlerden ayıran en önemli özellik, ihracatın en önemli kaynağı olmasıdır. Ülkemizde maalesef hükümet edenlerin, tarım sektörünü bilmediği için rekolte fazla olduğunda ‘fazlalık’ olarak görüp bu şekilde konuşmasıdır. Halbuki narenciye bir üretim fazlalığı değildir. Ülkemizin en önemli ihracat ürünüdür. Narenciye bahçesinin gelişimi için en önemli şey verimli sulardır. Ancak suların azalması ve tuzlu su kullanmak ürünümüzün kalitesini ve miktarını etkiliyor. Sulu tarımda, suyun olmadığı yerde diğer faktörler yetersiz kalır. Elektrik enerjisiyle çektiğimiz sularla, dünyada belki de en pahalı elektriğe sahip üreticiler bizleriz. Bu konuda devleti idare edenlerin çözüm üretememesi, komşu ülkelerle rekabet edemememize neden oluyor. Cypfruvex, her ne kadar devlete bağlı olsa da bir işletmedir, ticaret yapılır. Ancak buraya da gereken özenin gösterilmemesi hem üreticinin hem bölge halkının belini büktü. Cypfruvex piyasada aktif rol oynayamadığı için, tüccarlar da üreticinin ürününü ucuza kapatmaya başladı. Yeni hükümetin kurulmasıyla tüm atamalar yapıldı ancak Cypfruvex yine göz ardı edildi. Bugün bu atamalar gerçekleşse de, altı aylık gecikme üreticiyi perişan etti.”

Üreticiler ne dedi?

Üretici Hüseyin Olgun: “Fiyat belirleyemediğimiz için, tüccarlar da istediği gibi fiyat biçti”

Narenciye üreticisi, rekoltede geçen yıla oranla %10’un üzerinde artış beklentisini belirtilirken, ülke ihracatının başında gelen sektöre ‘gereken önemin verilmemesi’nden dert yandı… Cypfruvex yönetiminde 6 aydır yaşanan sıkıntılar, üreticiyi mağdur etti…

“1975’ten beri bu işi yapıyorum. Bu sene rekoltemizin iyi olduğu doğru. Geçen seneki yağışların olumlu bir etkisi oldu. Ancak çok ciddi sıkıntılarımız da var. Yeni hükümet kurulduğunda, Cypfruvex yönetim kurulu değişti ancak istifa yaşandı. Altı ay boyunca, bizim sektörümüzün önemli temsilcisi olan Cypfruvex’te yönetim yoktu. Fiyat belirleyemediğimiz için, tüccarlar da istediği gibi fiyat biçti. Bizi kurtarmayacak fiyatlar ortaya atıldı. Ürünü neredeyse bedavaya almaya çalıştılar. Geçen sene 1.20’ye verdiğimiz mandalinayı, 1’e veya daha aşağısına almaya çalışıyorlar. Gelir ve gider dengesizliği doğuyor”

Üretici Hasan Cellatoğlu: “Her sene mutlaka bir konuda mağduriyet yaşıyoruz”

“Senelerdir narenciye ile uğraşıyorum. Her sene mutlaka bir konuda mağduriyet yaşıyoruz. Bu sene rekoltemiz iyi derken, aylarca Cypfruvex’te yönetim olmaması bizi zora soktu. Fiyat çıkaramadığımız için tüccarın iki dudağına bakmak zorunda kaldık. Herkes kendi cebinden borçlana borçlana bu işi sürdürüyoruz.”

Üretici Gökhan Saraç: “En büyük sorun elektrik fiyatlarının yüksek olması”

“Bu sene daha iyi bir rekolte bekliyoruz. Geçen senenin yağışları ağaçlarımıza çok iyi geldi. Narenciyeyi ne kadar sularsanız kalitesi o kadar iyi olur. Cypfruvex yönetiminin aylarca boş olması, bölgedeki üreticileri etkiledi. Ancak bugün yönetim kurulu atandığını duydum. Ürün kalitesi bu sene daha iyi... Yağmurun erken gelmesi, ara ara yağması bile iyi geldi. İhracatta narenciyenin yeri çok önemli… Narenciyede bence en büyük sorun elektrik fiyatlarının yüksek olmasıdır. Döviz gerilemesine rağmen fiyatlarda düşüş yaşanmadı. Bu sorun sadece narenciyeyi değil, zeytinyağını da etkileniyor. Geçen sene iki kere ithal edilmişti. Ülkede yerli üretime verilen değer çok az.”