Sabıkaların silinmesiyle ilgili 2012’de yürürlüğe giren yasanın sağlıklı işlemesini engelleyen teknik hataların giderilmesine yönelik hazırlanan “Sabıka Kaydının Silinmesi (Değişiklik) Yasa Önerisi” halkın bilgisine getirildi.

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Fazilet Özdenefe tarafından sunulan öneri 5 Haziran tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Öneriyle ilgili görüş ve önerilerin 7 gün içinde Meclis Başkanlığı’na yazılı olarak sunulması gerekiyor.

Fazilet Özdenefe, önerinin genel gerekçesiyle ilgili TAK’a yaptığı kısa açıklamada “Bu öneri, sabıkaların silinmesiyle ilgili 2012’de yürürlüğe giren yasanın kapsamını daraltan ya da genişleten bir düzenleme değil, süreç içerisinde ortaya çıkan ve yasanın sağlıklı işlemesini engelleyen teknik hataların giderilmesini içeriyor” dedi.

Para cezası ana hükmüne düzenleme...

Fazilet Özdenefe, yasada yer alan “bir mahkumiyetin silinebilmesi için verilen para cezasının ödenmesi şartı” ana hükmünü örnek göstererek, mahkeme tarafından bir şans verilen, şartsız serbest bırakılan veya teminata bağlanan sanıkların yasadan faydalanamazken, mahkemenin bir miktar para cezası ödemesine hükmettiği sanıkların yasadan yararlanabildiğini, bunun da adaletsiz bir sonuç yarattığımı belirtti.

Yasa önerisi genel gerekçesine göre, yapılan öneriyle para cezası kesilip kesilmediğine bakılmaksızın hapislik cezasıyla cezalandırılmadan mahkum edilenlerin öngörülen koşulları yerine getirmesiyle sabıkalarının mahkeme tarafından silinmesini öngörüyor.

Bir diğer düzenleme, suç veya ağır ceza kapsamında suç olmaktan çıkarılan fiilden dolayı kaydedilen sabıkaların silinebilmesiyle ilgili. 2013’teki yasal bir değişiklikle karşılıksız çek kesmek suç olmaktan çıkarıldı ancak ilgili tarihten önce bu ağır ceza gerektiren bir suç olarak tarif ediliyordu.

Mevcut yasa yeni yasal düzenlemeleri değil de fiilin işlendiği tarihi ve o dönemde bu fiille ilgili yasal tarifi baz alıp, kişilerin sabıkasını silmiyor. Yapılan öneri, suç olmaktan veya ağır ceza kapsamında bir suç olmaktan çıkarılan fiilden dolayı kaydedilen sabıkanın silinebilmesini öngörüyor.

Mevcut yasada, bir sabıkanın silinebilmesi, mahkum olunan suçtan sonra 5 yıl boyunca iyi ahlak gösterip, başka suçtan mahkum olmamayı getiriyor. Örneğin 2000 yılında küfür, 2001 yılında ise basit bir kavgaya karışan kişi 2018’e kadar iyi ahlak göstermiş ve hiçbir suçtan mahkumiyet almamış olmasına rağmen 2 suç arasında 5 yıl olmadığı için sabıkasını sildiremiyor.  Oysa 2000 yılında küfür eden, üzerinden 5 yıl geçip, 2006’da benzer kavga suçundan mahkum olan bir kişi 5 yıl kriteri nedeniyle sabıkasını sildirebiliyor.

Bu durumu adaletsizlik doğurduğu gerekçesiyle hazırlanan öneri, en son sabıkasından itibaren yasanın öngördüğü 5 yıl boyunca iyi ahlak gösteren, hatta bu sürenin kat ve kat fazlası içinde hiçbir suça karışmayan ve mahkumiyet almayan bir kişinin, yıllar önceki kaydı nedeniyle, sabıkasını sildirememe sorununu çözmeyi öngörüyor.

Öneri yasallaşırsa başvuruda izlenecek yol

Eğer öneri yasallaşırsa sabıka kaydının silinmesi için mahkemeye başvuru yapacaklarda aranan kriter şöyle:

“Para cezasına mahkum edilmiş ise en son para cezasının ödendiği tarihten itibaren en az beş yıllık bir sürenin geçmiş olması. Başvuru tarihinde en son mahkum olduğu ağır ceza kapsamında olmayan ve yüz kızartıcı suç sayılmayan veya ağır ceza kapsamında suç olmaktan çıkarılmış olan, bir suç üzerinden beş yıllık bir süre geçmiş olması ve bu süre içinde  Ceza Yasası ve yürürlükteki yasalar kapsamında herhangi bir suç dolayısıyla mahkeme tarafından mahkum edilmemiş olması.”

Yüz kızartıcı suçun tanımı...

Öte yandan öneride, yasada yüz kızartıcı suçların ne olduğu açıkça belirtilmediğinden uygulamada belirsizlikler ve bunlara bağlı sıkıntılar oluştuğundan yüz kızartıcı suç kavramına yorum getirilerek, tanımı yapılacak.