Zekai Altan

Damla sakızlı kahveye bayılırım. Her İzmir’e gidişimde veya İzmir’den eş dost geleceğinde tek siparişim damla sakızlı kahve. İnanılmaz bir aroması vardır. Ağzınızda adeta şenlik yaşarsınız. Damak tadı ve aroması içimini kolaylaştırmaktadır. Özellikle Yunan Adaları’ndan biri olan Sakız Adası’nda üretilmektedir. Sakız Adası Yunan Adaları arasında ilk beşe girmektedir. Adanın toplamında 64-65 köy vardır. Adanın önemli bir kısmını dostlarımız ile gezme şansını yakaladık. Sakız Adası çok temiz, uygar ve gelişmiş bir Ada. Özellikle ülkenin kuzey kısmı tamamen sakız ağaçları ile örtülmüştür. Özel bakımı yapılan ağaçlar Sakız Adası’nın en önemli gelir kaynağı. Bu sakız ağaçlarından elde edilen sakız ile inanılmaz ürünler üretmektedirler. Tümü de damak tadında. Çok etkilendiğim bir Ada oldu. İnsanları da sıcakkanlı ve tipik Ege kültürüne sahip.

DAMLA SAKIZI ÜRETİMİ

Damla sakızı hoş bir tada sahip. Ve de şifa verici özelliği vardır. Baf sakızımız gibi. Küçüklüğümden beri Baf Sakızına bayılırım her Kıbrıslı gibi… İnce ve uzun hazırlanıp beyaz  kağıda sarılan sakız biraz sert. Ağzınızda kısa sürede yumuşar ve içerisinde hiçbir katkı olmayan bu nefis sakızı çiğnemeye başlarsınız. Sakızı çiğnedikten sonra ağzınızdaki sakızı bir kağıda sarıp bir kenara koyduktan sonra bir süre sonra yeniden çiğneme şansınız vardır. Sertleşmiş sakız ağzınızda çözülerek yumuşar ve çiğnemeye devam edersiniz. Habire çiğne. Ancak bizde çitlembit familyası ağaçlarında elde edilen sakız Baf Sakızı olarak bilinmektedir. Her Kıbrıslı bunu çok iyi bilir. Çok iyi tanır. İçerisinde şeker dahi yoktur. Ülkemizde Baf kasabasından başka aynı isim ile üretenler de vardır. Ancak  Sakız Adasındaki Damla Sakızı üretimi de oldukça etkileyicidir. Damla Sakızı Sakız Adası ,ile özdeşleşmiştir. Yaz ayının başında sakız ağacının köklerinin etrafındaki toprak temizlenir ve geniş dairesi çizilerek düzeltilir. Ana dallar ve gövde temizlenir. Bu temizliği takiben ağacın etrafını beyazlatma işlemi başlatılır. Beyazlatma işlemi de bölgeden toplanan beyaz killi toprak ile olur. Ve ağacın gövdesine ve büyük dallarına nakışlama denilen çizikler atılır. Ve on- yirmi gün sonra bu çiziklerden akan sakız veya reçine beyaz killi toprağa damla olarak düşerken donar. Bu donma olayından sonra ilk toplama işlemi 15 Ağustos’a kadar devam eder. Yani geleneksel Meryem Ana Yortusuna kadar. Bu gelenek halen devam etmektedir. Damla sakızının toplanmasında ve işlenmesinde kullanılan aletler özeldir. Damla sakızının yapışmaması için ahşap ve hasır kutular kullanılmaktadır. Ve toplanan donuş Damla sakızları artık işlenmeye başlar. Ve bugün Sakız Adasında geleneksel yöntemlerle Damla Sakızından birçok ürünler  üretilmektedir. Şarabı, rakısı (Uzo), sabunu, kahvesi , kremi ve lokumu gibi birçok ürün olarak üretilmektedir. Biz Kıbrıslılar buna “mezdeki” de deriz. 

TARİHİ

Damla Sakızı M.S 10. yüzyılda Avrupalı gezginler sayesinde dünyaca bir üne kavuşmuştur. Damla Sakızı 145. yüzyılda Cenovalılardan sonra  16. yüzyılda da Osmanlılar tarafından Sakız Adası’na ekonomik ve kültürel açıdan ciddi katkı sağlamıştır.  Bugün Sakız Adası’nda örgütlenen üreticiler kendi istekleri ile bağışladıkları bir araziye inanılmaz bir Damla Sakızı Müzesini kurmuşlardır. Bu müze gezilmeye ve görülmeye değer. Damla Sakızının tüm öyküsü anlatılmaktadır. Sakız ağacının nakışlanaşından, beyaz kiliğ toprağın yayılıp sakızın toplanmasına ve işlenmesine kadar tüm detaylar sergilenip anlatılmaktadır.  Tabii bu arada Sakız Adası’nda tattığımız lezzetleri geçmeden edemeyeceğim. Özellikle girdamalı ahtapot ve sipya karışımı, zeytin domates, biber üzerine serpiştirilen doğal şifalı otlu salatanın da damak tadı olduğunu söylemeden edemeyeceğim. Evet bizim de Baf Sakızımız vardır.