Barakalarda, prefabrik odalarda, derme çatma yatı evlerinde veya fabrikaların bir köşesinde konaklayan sanayi işçileri, sağlıktan yoksun bir yaşam sürüyor, çalıştığı yerde yatıp kalkıyor…

Fehime ALASYA

Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi'nde çeşitli sokaklarda yapılan gözlemde, korkunç gerçek fotoğraflarla gün yüzüne çıkıyor. Kimisi makinist, kimisi hurdacı, kimisi beyaz eşya, kimisi dülger, kimisi alüminyum sektöründe çalışan işçilerin meslekleri farklı olsa da kaderleri aynı…

Sağlıktan yoksun, barakalarda, prefabrik odalarda veya derme çatma işçi yatı evlerinde yaşam süren sanayi işçileri, ‘nasıl daha fazla para kazanabilirim’ düşüncesiyle gelişigüzel yerlerde yaşam sürerken, ilgililerin konuya duyarsız kaldığı gözlemleniyor.

Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi’nde çalışan birçok işçi, iş alanı yakınında veya içerisinde yaşam sürüyor, orada barınıyor…

Derme çatma yerlerde barınan işçilerin büyük bir kısmının kayıtdışı veya kaçak olduğu tahmin edilirken, sosyal güvenlikten de yoksun oldukları gözlemleniyor.

Sağlıksız, insanlık dışı şartlarda yaşam süren işçiler, mutfak, yatak odası ve oturma alanı olarak tek göz baraka içerisinde konaklarken, tuvalet ihtiyacını da ya iş yeri içerisinden ya da özel olarak dıştan hizmet alınan ve barındıkları alanın yanına monte edilen seyyar tuvaletlerden karşılıyor.

Birçok işçinin yaşam sürdüğü derme çatma barakalarda kışın soğuk gecelerde ısınmak için lastik ve bunun gibi sağlığa zararlı pek çok madde yaktığı ileri sürülürken, tüm bunların nasıl görmezden gelindiği merak konusu oldu.

“Birçok işçi ailesiyle birlikte yaşam sürüyor”

Tüm bu sağlıktan yoksun yaşam şartlarının yanında sanayi bölgesinde gün be gün artan yapılaşma da bölgenin iş alanı değil, giderek yaşam alanına dönüştüğünün bir kanıtı gibi…

Marketler, sulu ev yemeklerinin bulunduğu küçük restoranlar, börek satış alanlarının sıkça görüldüğü sanayi bölgesinde, birçok işçi ailesiyle birlikte yaşam sürüyor…

İş yerlerine yapılan ek beton binalar önünde görülen uydu antenler, çamaşır tellerine serilen kıyafetler veya bahçede kurulan derme çatma sofralara sanayi bölgesinin hemen hemen her sokağında rastlamak mümkün.   

 Kıbrıs Türk Sanayi Odası Eski Başkanı Ali Çıralı “Çok kötü şartlarda yaşam sürüp, çalışmayı göze alıyorlar, bu gidişata dur denilmeli”

“İşçiler, çok yüksek kira ücreti ödemeden barınabilirse bu yola da başvurmaz diye tahmin ediyorum”

Konuya ilişkin YENİDÜZEN’e konuşan Kıbrıs Türk Sanayi Odası Eski Başkanı Ali Çıralı, Daha fazla para kazanabilmek pahasına çok kötü şartlarda yaşam sürüp, çalışmayı göze alan işçilerin olduğu ve kira ödememek için bu yola başvurduklarını ifade ederken, ilgili devlet kurumlarının bu gidişata dur diyebilmesi gerektiğine değindi.

“Sanayi bölgeleri tasarlanırken yurt gibi mekânların da sanayi alanlarında yer alması için imkan sağlanmalı görüşünü savunan Çıralı, “İşçiler, çok yüksek kira ücreti ödemeden barınabilirse bu yola da başvurmaz diye tahmin ediyorum” dedi.

Sağlıksız şartlarda yaşam süren işçilerin çok kötü şartlarda yaşam sürüp, çalışmayı göze aldıklarına değinen Çıralı, kişilerin bile isteye, kira ödememek için bu yola başvurduklarını savundu.

Mustafa Kaymak’a ulaşmak mümkün olmadı

Öte yandan Kıbrıs Türk Sanayi Odası’ndan ulaşamadığımız Oda Başkanı Mustafa Kaymak’a bina dışında olduğu saatlerde iletişim kurulamayacağı yönünde bilgi verildi. Kaymak’ın verdiği özel direktif doğrultusunda cep telefonuna ulaşmak, kendisinden görüş almak mümkün olmadı.      

Bazı yapılarda bulunan uydular, yaşam alanını işaret ediyor.

Yıkanan çamaşırlar, kuruması için dışarıya asılıyor

Seyyar tuvaletlerin olduğu işletmeler göze çarpıyor

Kıbrıs Türk Sanayi Odası Eski Başkanı Ali Çıralı:
“Çok kötü şartlarda yaşam sürüp, çalışmayı göze alıyorlar, bu gidişata dur denilmeli”

Bu konuyla ilgili bir çalışma yapılmamıştı. Çok eski dönemlerde, Kutlay Erk’in belediye başkanlığı dönemlerinde yaşam koşulları iyi yatı evlerinin yapılmasına müsaade edebiliriz demişti.
Kimi iş yerlerinde düzgün şartlarda yaşam merkezleri vardır.
Atölyelerde, iş yerlerinde yatıp kalkma tabi ki doğru değil fakat fabrikanın ayrı bir yatı merkezi varsa ve bu merkez yaşanabilir iyi durumdadır neden olmasın…
Bu aslında bir ihtiyaçtır, sanayi evleri olmalı ama maalesef bu imkân da yok…
Gece vardiyasında çalışanlar da var, evlerin yakın olması daha iyi olur ama bu insani şartlarda olmalı.

“İşçiler, çok yüksek kira ücreti ödemeden barınabilirse bu yola da başvurmaz”

Sanayi bölgeleri tasarlanırken yurt gibi mekânlara da yer verilse yatırım yapan şirketler elbet çıkar çünkü bu önemli bir ihtiyaçtır. İşçiler, çok yüksek kira ücreti ödemeden barınabilirse bu yola da başvurmaz diye tahmin ediyorum. 

“Kira ödememek için bu yola başvuruyorlar”

Belediyenin denetlemesi gerek ama bunu yaparlar mı bilmiyorum. Bana kalırsa yapılması gerek...
Bu durumun oluşumunda, ekonomik olmak isteyen patronların yanı sıra daha fazla para kazanmak isteyen işçiler de çok önemli rol oynuyor.
Çok kötü şartlarda yaşam sürüp, çalışmayı göze alıyorlar. Kira ödememek için bu yola başvuruyorlar.
İlgili devlet kurumları bu gidişata dur diyebilmeli.