Fehime ALASYA

Yıllardır ‘ATIL’ durumda olan, görüntüleri itibarıyla da ‘çöplüğü’ andıran Organize Sanayi Bölgeleri’nde yetki karmaşasına son verecek yasa Meclis’ten geçti, gözler uygulamaya çevrildi.

Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’na bağlı Sanayi Dairesi’ne ‘yaptırım’ gücü sağlayacak yasayı memnuniyetle karşıladıklarını ifade eden Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın bölgeyi sahiplenerek, yetki karmaşasına son verdiğini, suç ve cezaların düzenlenmesini öngören Organize Sanayi Bölgesi (Değişiklik) Yasası’nın da bölgede etkili olacağını ifade etti.

KKTC Cumhuriyet Meclisi’nin yaz tatiline girmeden önce onayladığı ve Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra yürürlüğe girecek olan Organize Sanayi Bölgeleri (Değişiklik) Yasa Tasarısı, “alt yapı”, “ortak hizmetler” ve “ortak kullanım alanları” tanımlanarak, bu alanlara yapılan gayri yasal müdahaleleri engellemek ve ortadan kaldırmak amacıyla yeniden düzenlendi.

Düzenlenen yasayla, sanayilerdeki zarar tespitinin, uyarının ve/veya cezalandırmanın kim veya hangi otorite tarafından yapılacağı da netlik kazandı.

Avunduk, yasada yapılan bu değişikliklere değinerek, yasanın uygulamaya alınmasıyla Organize Sanayi Bölgeleri’nde pek çok sorunun çözüleceğine dikkat çekti.  

Organize Sanayi Bölgelerinde denetim ve uygulamaların arttırılacağını, etkin cezaların uygulanacağını belirten Avunduk, bu sayede sanayilerin hurda ve çöp yığını olmaktan kurtulacağını ifade etti. 

Yasa ile işletmelere yapılacak uyarıların ardından, sonuç alınmadığı takdirde iki asgari ücretten başlayıp, işletmenin kapatılmasına kadar giden cezalar uygulanabilecek.

Yasada neler var?

Başta Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi(OSB) olmak üzere, ülkedeki birçok sanayi bölgesinin temizlik ve ıslahı için Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın bölgeyi sahiplenmesinin ardından OSB yasasında değişikliğe gitmesiyle sanayiler denetim altına alınıyor.

Yasada yer alan etkin cezalar sayesinde ilk etapta hurda araçların kaldırılmasının sağlanması, günlük atıkların ise düzenli ve sürekli olarak toplanması planlanıyor.

Yeni yasa tasarısının uygulanmaya başlamasıyla, Sanayi Dairesi, yasaya aykırılıktan idari para cezası alan ve 3 ay içerisinde yasaya aykırılıklarını gidermeyen tesislerin, 3 gün süreyle; 6 ay içerisinde giderilememesi halinde ise 15 gün süreyle faaliyetlerini durdurma yetkisine sahip oldu.

Uygun olmayan yere terk edilmiş hurda araçlar için ise işletme sahibi her geçen gün için 100 TL ödeyecek.

Yasada yapılan bir diğer önemli değişiklik ise yer tahsisi ve kira kriterleri konusunda Bakanlar Kurulu’na tüzük düzenleme yetkisinin verilmesi oldu.

Uygun olmayan yere terk edilmiş hurda araçlar için işletme sahipleri her geçen güne karşılık 100 TL ceza ödeyecek.

Yeni yasa tasarısı ile hem devlet hem de belediyeler elini taşın altına koyacak

Yasa tasarısındaki uygulamaları ve güncel durumu YENİDÜZEN’e değerlendiren Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk organize sanayi bölgelerinde iki tane büyük yapısal sorun olduğuna dikkat çekerek, birinin sanayi arazilerinin tahsisi diğerinin ise bu bölgelerin yönetimindeki karmaşanın olduğunu ifade etti.

Lefkoşa Organize Sanayi bölgesindeki hurdaların temizlenmesiyle sorunun yarısının ortadan kalkacağına değinen Avunduk, akabinde sanayideki işletmelerin günlük atıklarının düzenli olarak toplanacağına dikkat çekti.

Sanayi bölgelerinin bunca zamandır atıl vaziyette kalmasının en büyük nedeni olarak yetki karmaşası ve yasalar nezrindeki faaliyetlerin sınırlı oluşuna bağlayan Avunduk, yeni yasa tasarısı ile hem devlet hem de belediyelerin elini taşın altına koyacağını kaydetti. 

Sanayi bölgelerinde kangrenleşen diğer sorunlar arasında yer alan sıkıntılara değinen Avunduk, imar planına uygun yapılaşma olmadığından dolayı kira sözleşmelerinin yenilenmemesinin dahi söz konusu olduğuna değindi.

Avunduk, kiracıların, denetimsizlikten dolayı sanayideki kullanım alanlarını yasa sınırlarının dışına taşıdığını kaydetti. 

Sanayi bölgesinin yüzde 98 bu şekilde yapılaştığını anlatan Avunduk, bu konuya da eğileceklerini belirtti.

  Sanayi Odası Başkanı Avunduk: “Sanayi, hurda ve çöp yığını olmaktan kurtulacak”

Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk:
“Ana sorunların ortadan kalkacağına, diğer sorunların da çözüleceğine inanıyorum”

Yasa tasarısındaki uygulamaları ve güncel durumu YENİDÜZEN’e değerlendiren Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk organize sanayi bölgelerindeki sorunların çözümüne ilişkin planlanan uygulamaları ve yasa tasarısının detaylarını paylaştı.

Avunduk açıklamasında şunlara değindi:

“Sanayi bölgelerinde iki tane büyük yapısal sorun var, birincisi bölgedeki arazilerin sanayicilere verilip verilmemesi konusu, ikincisi de bölgenin kimin tarafından denetleneceği, kimin yetkisi altında olup olmadığıdır.

Bu güne dek sanayi konusunda kimse elini sıcak sudan soğuk suya sokmadı. Birçok kurumun yetkisi var ama sınırlı, yetkimiz var ama buraya kadar diye diye bu günlere geldik… Herkes yetkili ama iş yapan yok…

Özellikle Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi çok büyük bir kaosun içerisinde. Bölge adeta çöp yığını ve hurdalık mezarlığı halinde…

Bu kaosa neden olan ise birinci sanayideki kiracılar, ikinci ise bu kiracılara ‘siz ne yapıyorsunuz?’ demeyen yönetimlerdir…

Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi içerisinde Lefkoşa Türk Belediyesi’ne ait üç tane park var fakat bu parklar işkâl edilmiş durumda, hurda mezarlığına, barınağa dönmüş durumda.

Bölgede kiracılar üzerine düşeni yapmadı, yönetim ise denetlemedi ve sorun bir yumak haline döndü.

Biz de ilk başta hurda yığınları ve temizlik konusuna eğildik çünkü inanıyoruz ki bu iki sorun ortadan kalkınca gerisinde olan ve kangrenleşen farklı sorunlar da zamanla çözülecektir.

Öncelikle sanayi bölgelerinin tek bir yönetimi ve himaye altına girmesi için çaba gösterdik.”

Avunduk: “Bu yasa çalışmasıyla ana sorunların ortadan kalkacağına ve bu bölgelerdeki diğer sorunların da peşi sıra çözüleceğine inanıyorum”

“Aynı iradeyle ve istekle devam edileceğinden eminim…”

“Hem Sanayi Dairesi Müdürü hem Ekonomi Bakanlığı’nı bu konuda takdir etmek gerek. Bu konuları onlara uzun uzun anlattık ve gösterdik.  Çok dirayetli bir irade ortaya koydular.

Bize bu süreçte çok destek oldular. Anladık ki yetki karmaşasından dolayı sorunlar bir türlü çözülemiyor, önce bunu çözdük. Yetkinin tek elde kamu kuvvetini hissettirecek şekilde olması kararına vardık. Bu anlamda sorun çözme yönünde Ekonomi Bakanı ve bürokratlarıyla yetkinin Sanayi Dairesi’ne verilmesinde görüş birliğine varıldı.

Yılların birikimi olan bu sorunun bakanlığımızın da yardımıyla bürokrasiye takılmadan kısa sürede ele alınmasından oldukça memnunuz. Aynı iradeyle ve istekle devam edileceğinden ve tüm bu sorunların yeniden ortadan kaldırılacağından da eminim… 

Bu yasa Cumhurbaşkanı imzasından sonra yürürlüğe girecek ve Sanayi Odası olarak bizler, Ekonomi Bakanlığı ve Sanayi Dairesi’ne bu yetkileri kullanmaları için takipçileri olacağımızı söyledik.”

“Bu yasa çalışmasında hurdalar ve işletme atıkları başlıca çalışma alanıdır”

“Bu yasa çalışması yürürlüğe girdiği zaman ana sorunların ortadan kalkacağına ve bu bölgelerdeki diğer sorunların da peşi sıra çözüleceğine inanıyorum. Bu yasa çalışmasında hurdalar ve işletme atıkları başlıca çalışma alanıdır.

Bu yasa ile öncelikle sanayi bölgelerindeki hurdalar toplanacak, ardından işletme atıklarının günlük düzenli olarak alınmasıdır.

Örneğin sanayideki kiracılar görevlerini yerine getirmezlerse önce uyarı ve ikaz, daha sonra da ceza yöntemi ile bölge ıslah edilecek.

Bu yasa tasarısında cezalar kısmında asgari ücretin iki katından başlayıp, beş katına kadar çıkacak olan para cezaları var. Bunların akabinde ise işletmelerin kapatılmasına dek götürülecek kesin ve köklü yaptırımlar olacak.

Uyarıların işe yaraması, aynı faaliyetlerin devam etmesi durumunda işletmenin kapatılmasına dek gidilecek. Sahipsiz hurda araçlar için ise işletme sahibi her geçen gün için 100 TL ödeyecek, alınmayan ve sahiplenilmeyen hurda araçlar ise belirli bir süre sonra devlete kalacak ve açık arttırma usulü ile satışa çıkacak.

Sadece sahibi olan hurdaları değil, sahipsiz hurdaları da kapsayacak cezalar yer alacak.

Bu yolla hurda yığınlarından kurtulacağız.

Akabinde bölgeye çöp konteynırları yerleştireceğiz ve düzenli olarak bunları toplayacağız. Bu atık yönetimini de Sanayi Dairesi, Sanayi Odası ve Lefkoşa Türk Belediyesi ile gündeme alacağız. Tüm kurumların bu bağlamda bize desteği tam, bu bağlamda onlara da teşekkür ediyoruz.”

“Belediye de atık yönetimi konusuna dâhil olacak”

“Bunca zamandır Belediye de buraya sahip çıkmadı çünkü çıkamadı, yasalar nezdinde yaptırım ve müdahale gücü çok sınırlıydı, ama artık yasalar, yaptırım devlet yetkisinde olacak, belediyenin de önü açılacak ve el atması gereken konulara eğilecek. Belediye de atık yönetimi konusuna dâhil olacak ve üzerine düşen görevi yapacak. Bizler bu konunun da takipçisi olacağız. Belediye de bu güne dek bölgeye el atmak istedi ama yasal sıkıntılarından dolayı atamadı.”

“Kangrenleşen sorunlar…”

“Altyapı, kaldırım, elektrik, su kanalizasyon, yol sorunu yanında çok büyük bir sıkıntı olan imar planı dışına çıkılması da kangrenleşen bir diğer sorun.

Bu bağlamda imar planına uygun yapılaşma olmadığından dolayı artık kira sözleşmelerinin yenilenmemesi söz konusu. Bu da ciddi sorunlara neden olacak. 

Kiracılar, belediyeye yasal sınırların dışına çıkılmış haliyle vergiler ödüyor, yani gayri yasal olan bir durum, ödenen vergilerle yasallaşıyor. Bu sorunun da üstesinden gelmek zor olacak ama başlarsak gerisi gelecek…

Sanayi bölgesinin yüzde 98’i bu şekildedir. Bu mağduriyetin giderilmesi gerek. Bu konuda da görüşmelerimiz var, konuya çok olumlu ve yapıcı yaklaştılar, bu sorun da kısa süre içinde aynı irade ile çözülecek diye inanıyorum.

Bunlar çözüme ulaştığı zaman zaten altyapı gibi sıkıntılar da ortadan kalkacaktır.”

“Umutluyuz, tüm bu sorunların önüne geçebileceğiz”

“Girişi çıkışı olmayan, kapısı duvarı olmayan bir sanayi bölgemiz var, bizler durmadan temizlik hurda sorunu ile uğraşıyoruz, bu çok üzücü… Fakat umutluyuz, tüm bu sorunların önüne geçebileceğiz, el birliği ile sanayi bölgelerimizi daha yaşanır hale getireceğiz.

Alayköy Sanayi de yeni yapılanan fakat buna rağmen bozulmaya henüz başlamış bir bölge, bu yasa tasarısı gündeme girince tüm kurallar orası için de geçerli olacak ve orası düzgün bir şekilde yapılaşacak.”