Dila ŞİMŞEK

Covid-19 salgını nedeniyle Mart ortasında çalışmayı durduran sektörlerin çoğu, bugün yeniden başlıyor. Açılacak bazı sektörlerin temsilcileri YENİDÜZEN’e konuşarak endişelerini paylaştı.

Sektör temsilcileri üyelerine kurallara uyma çağrısında bulunurken, ekonomik kaygılarını da belirtiyor.

Geçim sıkıntısı nedeniyle açılmanın heyecanla karşılandığını belirten Başkanlar, bir iki hafta içinde her şeyin tekrar kapanabileceğini de hatırlattı.

Salgın sürecinde tamamen zarara düştüklerini anlatan temsilciler, yılsonuna kadar ekonomik sıkıntıların sürmesinin beklendiğini dile getirdi.

Piyasada nakit para olmamasının en büyük sorunlardan biri olduğuna değinen Başkanlar, bunun yanı sıra ülkenin en çok rağbet gören eğitim ve turizm sektörünün darbe aldığını ifade ederek, binlerce yabancının da ülkeden ayrıldığını söyledi.

Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer:

“Kurallara uyarsak, az hasarla atlatabiliriz”

Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer, 17 Nisan’da açılmaya karşı çıktıklarını hatırlatarak, şimdiki girişimin sağlık altyapısına daha uygun olduğunu belirtti.

Bilim Kurulu, Sağlık Bakanlığı ve Tabipler Birliği’nin uyarılarına dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Gürcafer, ilaç ve kitlerin arttığını da ekledi. Dünyada birçok ülkede adım adım açılmalar olduğunu kaydeden Gürcafer, “Geçim sıkıntısı çok kötü, gönül isterdi ki çok daha farklı olsun koşullar. Ancak işletmelerde bir zafiyet olacağını düşünmüyorum, markete kasaba zaten gidiyorduk, halkımızın genelinin tedbirlere uyduğunu düşünüyorum. Tabii ki bir iki hafta sonra her şey tamamen değişebilir, ancak kurallara uyarsak, az hasarla atlatabiliriz.” şeklinde konuştu.

İŞAD Başkanı Enver Mamülcü:

“Sektörlerde %40 kapanma olacaktır”

İş İnsanları Derneği Başkanı Enver Mamülcü, ‘çok bilinmeyenli bir denklemde’ olduğumuzu söyledi. Mamülcü, alacak-verecek sıkıntısı yaşandığını, piyasada nakit akışının olmadığını, ülkede turist ve öğrenci kalmadığını kaydetti. Açılmaya bir yerden başlamanın önemli olduğunu ifade eden Mamülcü, yılsonuna kadar zarar yaşanacağını düşündüğünü ekledi. “En büyük sorunumuz iç piyasada nakit olmamasıdır. Sektörlerde %40 kapanma olacaktır. Bildiğiniz gibi çoğu sektör eğitim ve turizme bağlı. Ben gıda sektöründeyim, 11 Mayıs’ta dükkan açacağız, ama kime satış yapacağım? Sadece dükkanı açmam bana aylık 20 Bin TL’ye mal oluyor. Bu şartlarda mücadele etmek çok zor... İşletmelerimizi dijitalleştirmeye çalışıyoruz” dedi.

Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur:

“Yarı zamanlı çalışılmalı”

Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur, ‘biraz erken açıldığımızı’ söyledi. Şu anda karantina merkezindeki durumun kötü olmadığını, ancak açıldığımızda bizi neyin beklediğinin bilinmediğini kaydetti. Özellikle bazı alanlarda eksiklikler olduğunu belirten Sungur, şöyle konuştu: “Emlakçılar, müteahhitler, inşaatlar açılıyor, ancak toplu taşıma yok. Özellikle köylerden gelecek olan personeller büyük sıkıntı yaşayacaklar. Bazı inşaatlarda 300 kişi çalışıyor, bunların çoğunluğu yabancı ve koğuşlarda kalıyor. Bir kişiye bulaşma olsa, bir anda kriz yaşanır. Özellikle inşaat sektörü henüz açılmamalıydı. Bunun yanı sıra, buradan hükümete çağrımdır, açılan işletmeler çalışanlarını yarı zamanlı çalıştırmalıdır. Bir işletme, çalışmaya başlayıp ödeyemeyeceği elemanlarını durduracağına, kimseyi durdurmadan, ama yarı yarıya çalıştırarak hepsinin evine ekmek götürmesini sağlayabilir. Bu süreçte işten duran bir kişi, tekrar iş bulmakta çok zorluk yaşayacaktır. Bunu da devlet organize etmelidir. Bu sene belli ki Avrupa ve Türkiye’den turist gelmeyecek, biz de oralara seyahat edemeyeceğiz. Teşviklerle yerel turizm desteklenmeli, yerli halkımız kendi ülkesini tanımalı, kendi ülkesindeki eğlence merkezlerinde konaklamalıdır. Bazı kişiler Karpaz’ı, Bellapais’i bile görmemiş… Bu yaz da kendi kültürümüzü tanıyalım. Ama yurtdışındaki hizmeti burada da alabilelim.”

Restorancılar Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Alpay Orhan Güvenlier:

“Sağlığımız için kurallara uyalım”

Restorancılar Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Alpay Orhan Güvenlier, sektörlerin yeterince darbe gördüğünü söyleyerek, yavaş yavaş açılmanın ekonomik anlamda olumlu olacağını söyledi. Güvenlier, ilk etapta paket servislerin başlayacağını, meyhane gibi toplu oturulan mekanların daha sonra açılacağını hatırlattı. Hijyen ve sağlık kurallarına uyulması gerektiğine vurgu yapan Güvenlier, ancak bu şekilde kendimizi koruyabileceğimizi söyledi. Restoranların bu süreçte ekonomik anlamda %100 zarar gördüğünü ifade etti.

Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmut Kanber:

“İnsanlar heyecanlı, ekonomi küçüldü…”

Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmut Kanber, zamanlamanın doğru olup olmadığından endişe duyduğunu belirtti. Kanber, net bilgilerin olmadığını ve tedirgin bir hava olduğunu kaydederek, dünyada kademeli açılmaların olduğunu da ekledi. Siyasetin bu dönemde salgından daha çok konuşulduğunu belirten Kanber, şu şekilde konuştu: “İnsanlar heyecanlı, ekonomi küçüldü, birçok yabancı ülkeden ayrıldı. İşlerimiz de elbette düşecektir. Tamamen gelir kaybı yaşayan sektörler olarak nasıl ayakta duracağımıza dair somut bir şey görmüyoruz. Mücadeleye devam edeceğiz…”