50 litre 95 oktan benzinle dolan standart bir salon aracın deposu geçtiğimiz yılın Mart ayında 289 TL, bu yıl aynı dönemde 866 TL’ye doluyor. Fark 577 TL. Euro Dizel ile çalışan bir araç için ise bu fark 637 TL. Geçtiğimiz yılın bu dönemi 266 TL’ye dolan bir depo için bu yıl 903 TL’yi gözden çıkarmak gerekiyor.
Akaryakıta zam üstüne zam yapılırken deposunu doldurmak için servet harcayan vatandaşlar isyan noktasına geldi, “cüzdanımız boş, bitmiş durumdayız” dedi.
Ekonomi ve Enerji Bakanı Kutlu Evren: “Yeni düzenleme ile güncel petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki günlük değerler baz alınarak fiyat belirlenmesine gidilecektir. Petrol ve döviz kurları düştüğünde benzin fiyatları da güncel olarak düzenlenecek ve denetlenecektir”
Autosat Petrol Direktörü Niyazi Harmandağlı: “Devlet gerekli zamanda gerekli zammı yapamadı. Birtakım politik süreçlerden dolayı artışlar aksadı… Buna izin vermemek için petrol fiyatları düzenlemesi devletten alınmalı, otomasyon sistemine geçilmeli”
Derya ULUBATLI
Akaryakıtta son bir yıllık artış yurttaşın alım gücünde ciddi gerilemeye neden oldu. Depolar geçen yılın Mart ayına göre üç katı fiyata dolmaya başlarken, bu durum vatandaşın bütçesinde ciddi bir yıkıma yol açtı.
Standart bir salon aracın deposunu doldurmak geçen yıl 289, bu yıl 866 TL…
50 litre 95 oktan benzinle dolan standart bir salon aracın deposu geçtiğimiz yılın Mart ayında 289 TL, bu yıl aynı dönemde 866 TL’ye doluyor. Fark 577 TL. Euro Dizel ile çalışan bir araç için ise bu fark 637 TL. Geçtiğimiz yılın bu dönemi 266 TL’ye dolan bir depo için bu yıl 903 TL’yi gözden çıkarmak gerekiyor.
Son 4 yılda en yüksek artış Euro Dizel’e yapıldı
2019’un Mart ayından bu yana son 4 yılın verileri incelendiğinde, rekor artışın Euro Dizel’e yapıldığı gözlemlendi. Mart 2019 ile Mart 2022 arasındaki rakamlara göre 95 Oktan benzin 613, 98 Oktan benzin 621, Gazyağı 609, Euro Dizel ise 658 TL zamlandı.
Vatandaş: “Uykularımız kaçıyor, bitmiş durumdayız”
YENİDÜZEN’e konuşan vatandaşlar hız kesmeyen zamlara isyan etti, maaşlar sabit kalırken hükümetin sürekli temel tüketim ürünlerine sürekli artış yapmasının yanlış olduğunu savundu. Ceplerinde para kalmadığını ve artık hiçbir şekilde geçinemediklerini dile getiren vatandaşlar, hükümetim ‘bu kötü gidişi’ bir an önce durdurması gerektiğini vurguladı. Ekonomi ve Enerji Bakanı Kutlu Evren’in ‘akaryakıt fiyatlarında günlük düzenleme’ açıklamasını da yorumlayan vatandaşlar, “artış yapıldığı gibi indirim de yapılacaksa olur ancak sadece artırılacaksa, bu çok yanlış bir karar” ifadelerini kullandı.
Autosat Petrol Direktörü Harmandağlı: “Petrol düzenlemesi devletten alınmalı, otomasyon sistemine geçilmeli”
Autosat Petrol Direktörü Niyazi Harmandağlı ise sorunun kaynağının ‘devletin gerekli zamanda gerekli zammı yapmaması’ olduğunu savundu. Birtakım politik kaygılardan dolayı zamanında yapılması gereken zamların bekletildiğini belirten Harmandağlı, petrol fiyatlarındaki düzenlemeyle ilgili kararların devletten alınması gerektiğini söyledi, “otomasyon sistemine geçilmelidir, en sağlıklısı bu olur” şeklinde konuştu.
Benzin kuyruğundaki tüketici ne dedi?
Mehmet Yağmur: “Bu yapılan, halkı sömürmektir”
“Bu yapılan halkı sömürmek demektir. Bir işçinin aldığı maaş sabit olarak duruyor ama ekmekten tutun her türlü temel tüketim ürününe zam geliyor. Türkiye’deki zam geri çekildi deniyor ama burada her geçen gün daha da artırılıyor. Eğer her gün benzin fiyatlarında düzenlemeye gidilecekse çalışan kesimin maaşına da her gün zam yapılsın, o zaman kabul ederiz. Ben tek başıma yaşıyorum ama aldığım maaş beni geçindirmiyor. Bu ciddi bir ekonomik sorundur ve günden güne daha da büyüyecek. Günün sonunda millet hükümete saldıracak. Eğer hükümet halkına destek olmak istiyorsa aldığı vergiyi almayabilir ya da zam yapmayabilir. Bu kadar zammı hiç tasvip etmiyoruz”.
Nur Samur: “Maaşlar dışında her şey artıyor, bitmiş durumdayız”
“Mahvolduk. Emekli maaşlarına artış yok ama diğer her şeye artış var. Bitmiş durumdayız. 200 TL’lik benzin aldık deponun çeyreği bile dolmadı. Artık arabamızı satıp daha küçük bir araba almaya çalışıyoruz, diğer türlü başa çıkamayacağız. Emekli maaşlarına senede bir artış yapılıyor, özel sektöre düzgün artış yapılmıyor ama harcamalar sürekli artıyor. Benzinde her gün fiyat değişikliğine gidilmesi planlanıyor. Biz artık ölüyoruz. Devlet vergilerde de bir düşürmeye gidebilir. En azından belli bir kesim için bu indirimler çok önemli. Hiçbir şeye para yetiştiremez duruma geldik”.
Atilla Yıldırımer: “Gece uykularımız kaçıyor… Sonumuzu iyi görmüyorum”
“Sonumuzu hiç iyi görmüyorum. Biz paket servis yapıyoruz, normalde günde 30 TL benzin koyarken şimdi 80 TL’lik benzin koyuyoruz. Dağıttığımız ürünlere zam yapamıyoruz, ürünlerimizin fiyatları değişmiyor, kazancımız aynı kalıyor ama giderimiz sürekli artıyor. Ben artık hükümetin fiyat düzenlemesi yapabileceğine de hiç güvenmiyorum. Her gün akaryakıtta fiyat değişimi olursa biz ne yapacağız? Biz de her gün sattığımız ürünlerin fiyatıyla mı oynayacağız? Ülkede artık istikrar kalmadı. Her şey karmakarışık oldu. Vatandaşım psikolojisi de bozuldu. Artık gece uykularımız kaçıyor”
Emine Kamkam: “Neredeyse tüm maaş akaryakıta gidiyor”
“Neredeyse tüm maaşımız artık akaryakıta gidiyor. Bu durumdan hiç memnun değiliz. 200 TL’lik benzin alıyorum ibre yarıya bile gelmiyor. 100 TL’lik benzini sadece bir gün kullanabiliyorum. Maaşımız kesinlikle yetmiyor. Akaryakıttı, mutfak masrafıydı derken kazandığımız her şey gidiyor. Biz ne yapalım, çocuklarımızın harçlıklarından, okul masraflarından mı kısalım? Artık fiyat düşürmeye gidilmesi lazım… Her şeyde azalmaya gittik. Mutfağımıza daha az yiyecek giriyor. Daha fazla artış yapılırsa vatandaşın hali çok zor olur. Alım gücümüz eridi…”
Serhat Temiz: “Gidişat hiç iyi değil…”
“Artık iki günde bir benzinciye geliyorum. En son Pazar 100 TL koymuştum, şimdi yine bir 100 TL koyuyorum. Bu durum hafta sonuna kadar devam edecek. Artık diyecek bir şey kalmadı. Gidişat hiç iyi değil. Herhalde şimdi koyduğum 100 TL’lik benzin de bugün içerisinde bitecek. Aldığımız maaş bize hiçbir şekilde yetmiyor. Çalıştığımız her şeyi veriyoruz, kendimize ayıracak paramız kalmadı”.
Hüseyin Turan: “Asgari ücret birkaç ayda açlık sınırının altında kaldı”
“Türkiye’de şu anda büyük oranda indirime gidiliyor, biz burada yakıtı nereden alıyoruz ki halen indirime gidemiyoruz? Bu vatandaş yakın zamanda sadece kontak kapatmakla kalmayacak, çocuğunu okula da götüremeyecek, işe de gidemeyecek. Toplu taşıma olmayan bir ülkede biz ne yapmaya çalışıyoruz? Toplu taşıma için var olan bir proje vardı ama hükümetlerimiz ne yazık ki sürekli olamadığı için hiçbir projeyi hayata geçiremiyor. Eğer her gün yapılacak fiyat düzenlemesine fiyat artışıyla birlikte indirimler de dahilse benim için sıkıntı olmaz ama eğer sadece onların kazançlarına kazanç ekleyecekse çok kötü bir hamle olur. Zaten maaşlar da yerinde sayıyor. Daha geçtiğimiz aylarda asgari ücrete zam yapıldı, insanlar daha buna sevinemeden, birkaç ay içerisinde o maaş da yetmez hale geldi. Asgari ücret yeniden açlık sınırının altında kaldı. Devlet ‘yapılandırma’ adı altında vergilerde indirime gitmeli. Bu sadece yakıtta değil, tüm tüketim ürünlerinde uygulanmalı…”
Yusuf Koparan: “Cüzdanımız boş, durumumuz çok zor”
“Cüzdanlarımız boş… Geçen yıl ile bu yıl arasında ciddi fiyat farkı var. Böyle giderse halimiz çok kötü. 5 litrelik bidonu 100 TL’ye doldurabildim ama bu yanan benzin ışığımızı bile söndürmüyor, ibre bile hareket etmiyor. Durumumuz çok zor”.
Cafer Seçgel: “Artık 100 TL benzin ışığını bile söndürmüyor”
“Artık zamlardan dolayı hiçbir yere gidemiyoruz. Maaşımız yetmiyor. Önceden 100 TL’lik aldığımızda bizi bir süre idare ediyordu, artık ışığı bile söndürmüyor. Maaşlarımızı harcamalara oranladığımız zaman hiçbir şekilde birbirini karşılamıyor. Hareket alanlarımız çok kısıtlandı. İşçi evinden çıkıp işine gidecek durumda bile değil. Kıbrıs’ta düzgün toplu taşıma da olmadığı için insanlar yakıt almaya mecbur. Yakıt alamayınca da insanlar ya boğazından ya da diğer temel ihtiyaçlarından kısmak zorunda kalıyor. Durumumuz çok kötü”.
Autosat Petrol Direktörü Niyazi Harmandağlı:
“Doğru zamanda yapılmayan zam, patlamaya yol açtı”
Standart bir salon aracın deposunun 40 ile 60 litre arası bir hacimde olduğunu söyleyen Autosat Petrol Direktörü Niyazi Harmandağlı, bu deponun geçtiğimiz yılın aynı dönemine oranla üç katı daha fazla paraya dolduğunu anlattı. Devletin seçim, kurultay vb. sebeplerle yaklaşık iki yıldır zam yapamamasının akaryakıt sektörünü bu noktaya getirdiğini savunan Harmandağlı sözlerine şöyle devam etti: “Şu anda yakıt Türkiye’de 25, güneyde 22 TL. Bizde ise 14 TL’ye satılıyordu. Herkes hammaddeyi aynı yerden alıyordu ama bizdekine zam yapılmıyordu. Bir süre zam yapmadıktan sonra bir anda yapınca bu şekilde bir patlama yaşanmış oldu. Dolum tesisleri son 6 aydır zarar ettikleri gerekçesiyle yakıt vermemeye başladı. Bu da bizi etkiledi ve yaşanan aksaklıklardan dolayı insanlar buraya gelip bize çatmaya başladı ancak bizim hiçbir suçumuz yok. Bunun tek sebebi yakıta gerekli zamanda zam yapılmaması ve işlerin bu noktaya gelmesi… Artık insanlar ‘yakıt bitecek’ korkusuyla gelip ellerindeki tüm parayı depoyu doldurmaya harcıyor. O gün ekmeğe vereceği parayı da yakıta veriyor çünkü ilerleyen günlerde ne olacağını kestiremiyor ve yakıtsız kalmaktan korkuyor. Bu da dengesiz bir tüketim doğuruyor”.
“İnsanlar bize çatıyor, biz dolum tesislerine…”
İnsanların bu kaosta benzin istasyonlarına saldırdığını ve buradaki yakıt bitince benzin istasyonu çalışanlarıyla tartıştığını söyleyen Harmandağlı, “onlar bize çıkışınca biz de dolum tesislerine çıkışıyoruz, bu da ciddi bir gerginliğe yol açıyor” ifadelerini kullandı. Harmandağlı sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu noktada biz de çok mağdur oluyoruz. Kapılarda uzun kuyruklar oluşuyor ve sürekli tartışma yaşanıyor. Yakıt olmasına rağmen vermemekle suçlanıyoruz. Bazı kişiler bunu yapıyor olabilir çünkü bitirdiği yakıtı yarın daha pahalıya almak zorunda kalacağı ve aradaki farkı cebinden vereceği için var olan yakıtı yüksek ücrete satarak zararını azaltmak isteyenler olabilir. Buna bir şey diyemem ama biz hiçbir zaman bunu yapmadık. Elimizde olanı hep sattık”.
“Bu düzenleme devletten alınmalı, otomasyon sistemine geçilmeli”
Bu düzenlemenin devlet elinden alınması ve ‘otomasyon sistemine’ bağlanması gerektiğini savunan Harmandağlı, zam durumunun politik gelişmelerden arındırılması gerektiğini belirtti. Harmandağlı şöyle devam etti:
“Hükümet değişiyor zam yapılamıyor, kurultay oluyor zam yapılamıyor. Böyle olunca döviz ve uluslar arası piyasadaki fiyatlar yükselmesine rağmen biz politik gelişmelerden dolayı zam yapmayı sürekli erteliyoruz. Zamanında zam yapmayınca normalde 10 kuruş olarak yapmanız gereken zammı birikmiş halde 1 TL olarak yapıyorsunuz. Bunun Türkiye’de olduğu gibi otomasyon sistemine bağlanması gerekiyor. Uluslar arası piyasada para arttıkça burada da otomatik olarak artıyor, azaldıkça da azalıyor. Petrol piyasası için en iyi çözüm bu sisteme geçilmesi ve konunun devletten bağımsız hale getirilmesi olacaktır”.
Ekonomi ve Enerji Bakanı Evren’den ‘akaryakıt’ açıklaması:
“Günlük döviz kurlarına göre fiyat belirlenecek”
Öte yandan Ekonomi ve Enerji Bakanı Kutlu Evren, akaryakıtta yüklü fiyat artışlarını dengelemek, halkın alım gücü ve piyasa dengelerini korumak amacıyla akaryakıt tüzüğünde değişikliğe gidildiğini ifade etti.
Ekonomi ve Enerji Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre akaryakıt tüzüğünde yapılan değişiklikle ilgili açıklama yapan Bakan Kutlu Evren, “Bu değişiklikle, 5 günde bir yapılmak zorunda kalınan fiyat düzenlemeleri yerine, yeni düzenleme ile güncel petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki günlük değerler alınarak fiyat belirlenmesine gidilecektir. Petrol ve döviz kurları düştüğünde benzin fiyatları da güncel olarak düzenlenecek ve denetlenecektir. Petrol ve dövizdeki artışla da güncel düzenleme yapılacak piyasa dengeleri korunacaktır” ifadelerini kullandı.
Bakan Kutlu Evren, “KKTC bir ada ülkesi olarak petrol ithal eden bir konumdadır. Küresel krizler nedeniyle petrol fiyatlarında yaşanan artışlar, döviz dalgalanmaları ekonomimize olumsuz yansımakta, üreticimizin maliyetlerini yükseltmekte ve halkımızın alım gücünü düşürmektedir. Elimizdeki imkanlar dahilinde halkın alım gücünü ve piyasa dengelerini korumak için çalışıyoruz” dedi.