Özel sektörün 1 Mayıs’taki çalışma saatleri masaya yatırıldı, “tüm gün hizmet verilmemesi” konuşuluyor… Market temsilcileri, görüşmelerin ‘yasal zemine’ oturtulması gerektiğini savunarak çıkacak olan ortak karara uyulacağını belirtti.
SÜPERMARKET İŞLETMECİLERİ SÖZCÜSÜ TANSER NİZAM: Yasa veya tüzük hazırlayalım, toplanalım, sadece 1 Mayıs’ta değil, tüm özel günlerde çalışmalarımızı düzenleyelim, hepimiz birlik olup kapatalım diye konuştuk. Keşke bu yasal bir zemine bağlansa, diğer sektörlere de yayılsa...
Fehime ALASYA
1 Mayıs İşçi Bayramı’nda “özel işyerlerinin kapatılması ve emekçilerin izin haklarını kullanabilmesi” yeniden gündeme geldi. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da marketlerin ‘1 Mayıs’ya kapatılması’ gündeme geldi, marketçiler yasal düzenleme istedi.
Geçtiğimiz yıl ülkede ilk kez 1 Mayıs’ta saat 11.00’den sonra kapatma kararı alan market temsilcileri, bu yılki çalışma saatleriyle ilgili bakanlıkla masaya oturdu. 2018'de saat 11.00’den sonra kapalı olan marketlerin, bu yıl tüm gün kapalı olması gündeme geldi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bu yönde 17 Nisan tarihinde ilgili taraflarla toplantı yaptığı öğrenilirken, kesin sonuca 24 Nisan’da yapılacak ikinci toplantı sonrası varılacağı ifade edildi.
Süpermarket İşletmecileri Platformu Başkanı ve Sözcüsü Tanser Nizam, “Keşke bu yasal bir zemine bağlansa, diğer sektörlere de yayılsa” diyerek, platformda yasal boşluktan ötürü bazı görüş ayrılıkları yaşandığını kaydetti.
1 Mayıs tarihinde marketlerin kapalı olması gerektiğinden yana hemfikir olan market işletmecileri, bu uygulamanın yasal bir zemine oturtulması gerektiğini belirtti.
2018'deki uygulamada marketlerin saat 11.00’den sonra kapalı olması kararlaştırılmış, bakanlık ile istişareler neticesinde buna etik olarak mutabık kalınmıştı. Bu yıl yapılan görüşmede ise marketlerin tam gün kapalı olması masaya yatırıldı.
Geçtiğimiz yıl Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler’in çağrısı güçlü destek bulmuştu. Ülkede ilk kez özel sektör çalışanlarının büyük bir kısmı 1 Mayıs’ta tatil yapmıştı.
Geride kalan 1 Mayıs’ta yasa değişikliğinin mümkün olmamasından dolayı, yasakçı bir zihniyetle değil, toplumsal duyarlılık şeklinde kutlanacağını ifade eden Çeler, o gün çalışanları 1’e 1 buçuk veya 1’e 2 ödeme zorunluluğu bulunduğunu anlatmıştı.
Nizam: “Keşke bu yasal bir zemine bağlansa, diğer sektörlere de yayılsa”
Ekonomik krizi işaret eden bazı işletmeler, bu durumdan hoşnut olmasa da alınan ortak karara uyacağı görüşünü paylaşırken, Süpermarket İşletmecileri Platformu Başkanı ve Sözcüsü Tanser Nizam, “Keşke bu yasal bir zemine bağlansa, diğer sektörlere de yayılsa” diyerek, platformda yasal boşluktan ötürü bazı görüş ayrılıkları yaşandığını kaydetti.
Nizam, market sektöründe bulunan birçok sıkıntıyla birlikte özel günlerde çalışma saatlerinin de bakanlık ve işletmeler işbirliğinde masaya yatırılması, yasal bir zeminde görüşülüp karar bağlanması gerektiğini anlattı.
“Sorunlar üyeler arası uyumu bozuyor”
1 Mayıs’taki çalışma programından tutun da haksız rekabete kadar bazı konularda sıkıntıları bulunduğuna değinen Nizam, bunların üyeler arası uyumu bozduğundan dert yanarak, sorunların bir an önce ele alınması gerektiğini savundu.
Nizam, “Alt çalışma yapmakta geç kaldık. Bu durumun bir etik bir de yasal yanı var. Geçen seneki uygulama etik yanıyla yapılandı ama bu yıl yasal olsun istiyorduk. Örgütlenebilsek, derdimizi önceden anlatabilsek bu çok daha güzel olurdu. 24 Nisan tarihinde yeniden toplanacağız. Üyeler arasında uyum yok” dedi.
Geçen yıl neler yaşanmıştı?
Geçtiğimiz yıl Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler’in çağrısı güçlü destek bulmuştu. KKTC’de ilk kez özel sektör çalışanlarının büyük bir kısmı 1 Mayıs’ta tatil yapmıştı. Çeler,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler, geçen yıl halka çağrıda bulunarak, 1 Mayıs İşçi Bayramı’nda saat 11.00’den sonra hiçbir süpermarketten alışveriş yapılmaması ve hizmet sektöründen hizmet alınmamasını istemişti.
Çeler, 1 Mayıs’ın tüm çalışanların bayramı olduğunu belirterek, 1977’de çıkan yasa nedeniyle 1 Mayıs günü için bu konuda denetim yapılma şansı olmadığını fakat bu kez en büyük müfettiş ve denetçinin halkın kendisi olacağını söylemişti.
Çeler, düzenlediği basın toplantısında, tüm sektörlere bu çağrıya uymaları konusunda davette bulunarak, saat 11.00’den sonra çalışan, açık işletmelerin Bakanlığın internet ve sosyal medya sayfalarına fotoğrafı ve saatiyle bildirilmesi çağrısında bulunmuştu.
Geride kalan 1 Mayıs’ta yasa değişikliğinin mümkün olmamasından dolayı, yasakçı bir zihniyetle değil, toplumsal duyarlılık şeklinde kutlanacağını ifade eden Çeler, o gün çalışanları 1’e 1 buçuk veya 1’e 2 ödeme zorunluluğu bulunduğunu anlatmıştı.
MARKET TEMSİLCİLERİ NE DEDİ? MARKET TEMSİLCİLERİ NE DEDİ?
Süpermarket İşletmecileri Platformu Başkanı ve Sözcüsü Tanser Nizam:
“Keşke bu yasal bir zemine bağlansa, diğer sektörlere de yayılsa”
“17 Nisan’da bakanlık ile istişare içinde yaptığımız görüşme neticelenmedi, 24 Nisan’a yeni bir toplantı ayarladık. Orada karar alınacak. Geçen yıl toplandığımızda sürekli toplanıp sorunları görüşüp yasal zemine oturtalım diye konuşmuştuk ama gereken ilgiyi görmedik. Yasa veya tüzük hazırlayalım, toplanalım, sadece 1 Mayıs’ta değil, tüm özel günlerde çalışmalarımızı düzenleyelim, hepimiz birlik olup kapatalım diye. Ama olmadı maalesef.
17 Nisan’da toplantı yaptık, bunun dışında farklı diğer konularda var. Bazı üyelerimiz bakanlığa kırgın, görüştük, çoğunluğu ikna edip küçük büyük her yer kapansın diye talep ettik.
Geçen yıl iyi niyet gösterisi ile 11.00’den sonra kapatmıştık.”
“Kapatmayalım diyen üyelerimizi ikna etmekte zorlanıyoruz”
“Askeri kantinler konusunda destek istedik, haksız rekabet için çözüm arayışı istedik. Bunun yanında ağustostaki çalkantılı dönemde herkes marketçilerin üzerine yığılmıştı, bu konuda da çözüm ve destek istedik. Ara eleman ve yerli işgücünü destekleme konusunda çalışma yapılmasını istemiştik. Yerli iş gücü oranını arttırmak istedik, birçok konuyu bakanla istişare etmek istiyoruz. Kafalar karışık…
Haksız rekabet ortamından dolayı, marketlerin birbiriyle olan ilişkileri de bozuluyor, ondan dolayı bu dağınıklığın içinde tam gün kapatmak istemeyen oldu. Bu konuda yasal bir yaptırım, bir platform yapmak gerek. Bunlar için çağrıda bulunuyoruz. Her yarım kilometrede bir büyük market var. Bu ne kadar uygundur bilmiyoruz. Zaten sıkıntılar büyük, herkes zararda hal böyleyken nasıl kapatalım…
Geçen sene büyük marketler de küçük marketler de buna uymuştu. Bu yılki eksiklik ise kararın son dakikaya kalmış olmasıdır.
Alt çalışma yapmakta geç kaldık. Bakanlık bize geç geldi, bu yüzden kapatmayalım diyen üyelerimizi ikna etmekte zorlanıyoruz. 1’e 2 öderim yine de açarım diyen yerler var. Bu durumun bir etik bir de yasal yanı var. Geçen seneki uygulama etik yanıyla yapılandı ama bu yıl yasal olsun istiyorduk.
Örgütlenebilsek, derdimizi önceden anlatabilsek bu çok daha güzel olurdu. 24 Nisan tarihinde yeniden toplanacağız. Üyeler arasında uyum yok, kırgınlık oldu, çünkü her köşede bir market açıldı. 1 Mayıs, resmi tatillerde izin yapmamız gerçekten büyük bir ihtiyaçtır. Bırakın birer gün bile olsa tatil yapabilelim, herkes yapsın. Üyeler yasal boşluktan ötürü karara karşı çıkabiliyor.
Keşke bu yasal bir zemine bağlansa, diğer sektörlere de yayılsa, kimsenin kaybı olmasa.”
Mehmet Benli (Kiler Süpermarket):
“Bu devlet katında yapılacaksa yasal zeminde çözülmeli, ricayla değil”
“Bakanlık ne yapar bilemiyorum ama biz geçen yıl başlangıç yapmıştık, bu yıl yine uygulayacağız. Bunlar popülist yaklaşımla değil, gerçek anlamda insani değerler anlamında uygulaması gerektiğini düşünüyor. Bu konular yasal bir zemine oturulmalı. Lütfen kapatınız diyeceğine, yasaları yapıp, kapatınız demeli. Senede 12 bu konuya ricayla eğilmektense yasal düzenleme getirilmeli. Geçen yıl 11.00’den sonra kapanacağı konuşulmuştu öyle yaptık. Bu yıl da 11.00’den sonra yine kapatacağız. Geçen yıl alınan karara sadık kaldık. Bu devlet katında yapılacaksa yasal zeminde çözülmeli.”
Ogün Hamzaoğulları: (Köseoğlu Market)
“Bunun haksız rekabete dönüşmesi gerek”
“Ne karar alınırsa alınsın biz bu yıl yine kapatacağız. Bu durum yasal bir zemine oturtulmalı. Hep birlikte hareket edilmeli. Burada ortaya belirli bir irade konursa, birlikte hareket edilirse çok daha güzel olur. Bunun haksız rekabete dönüşmesi gerek. Tam kapanması bu ekonomik durumda çok da uygulanabilir olmaz. Bunların yanında Kıbrıs’ın güneyindeki market sektörü de var. Bunlar göz önünde bulundurulduğunda en azından yarım gün olsun çalışmak ve sonrasında kapatmak bence çok daha mantıklı. Biz elemanlarımıza bu hakkı tanıyacağız.”