KIBRIS’TAN HATIRALAR...
“TALES OF CYPRUS” yani “Kıbrıs’ın Öyküleri” sosyal medya sayfasının yöneticisi, Avustralya’dan çok değerli arkadaşımız, akademisyen-grafik sanatçısı, araştırmacı yazar Konstantinos Emmanuelle, Yukarı Arodez’den bir öykü paylaştı... Konstantinos Emmanuelle’in bu öyküsünü derleyip özetle okurlarımız için Türkçeleştirdik. Konstantinos Emmanuelle, devamla şöyle yazıyor:
*** 1951 yılında Hristos Amerikan hükümetinden bir mektup alarak fiziksel bir incelemeye davet edildi, böylece askerlik hizmetine başlayabilecekti. “Seçici Hizmetler”e adını kaydetmiş olmasıydı bunun nedeni. Amerika’da bu göreve çağrılınca bundan kaçınmak, ciddi bir suçtu ve hapislikle cezalandırılıyordu. Kore Savaşı başlamıştı ve 1950’lerde savaş devam ediyordu, her iki taraftan da yüzbinlerce yaralı vardı. Hristos, bir diğer istatistik rakama dönüşmek istemiyordu ancak Bay Lukas Mathew gibi Kanada’ya kaçmak da istemiyordu. Amerikan Hava Kuvvetleri’ne dört seneliğine yazıldı, savaşa gidecek olanlardan iki katı süre hizmet verecekti ancak bu, savaşa gitmekten iyiydi...
*** “Amerikan Hava Kuvvetleri’ndeyken annemle babama para gönderebiliyordum, böylece küçük kızkardeşimin cehizine yardım edebiliyordum. Ayrıca Amerikan vatandaşı da olmuştum, böylece erkek kardeşlerim Sofoklis ve Andreas’ı da Amerika’ya getirebilecektim. Ayrıca öteki kardeşim Agabios’a da Atina Üniversitesi’ne devam ederek öğretmen olarak mezun olmasına da yardım edebiliyordum...”
*** Askeri hizmette olmanın Hristos için bir diğer önemli yararı, “Operasyon Çizme Askısı” adlı bir eğitim programıydı – yerel bir koleje gitmek isteyenler için hava kuvvetleri kurslar sağlıyordu. Eğer öğrenciler notları C ve üzerindeyse, o öğrencinin kolej parasını ordu ödüyordu. Dört yıl içerisinde Hristos, İngilizce’den, Matematik’ten, Tarih ve Ekonomi’den “A” almıştı...
*** “1956 Temmuzu’nda Hava Kuvvetleri’nden onurlu biçimde ayrıldım, Birinci Sınıf Havacı rütbesiyle... Savunma Bakanlığı koleje gitmek isteyenlerin kolej parasını karşılıyordu. Detroit’teki Wayne Devlet Üniversitesi Mühendislik Koleji’ne yazıldım. Sömestr sona erinceye kadar karşılanmayan (geri ödenmeyen) okul parası, kitap parası ve laboratuvar paralarını toparlamakta çok büyük zorluklar çekmiştim...” Pek az uyuyarak, çok az yemek yiyerek Hristos 1959 yılında Elektrik Mühendisi olarak üniversiteden mezun olmuştu.
*** Wayne Devlet Üniversitesi’nde Fotini Burnias adlı genç bir Yunan kızına aşık olmuştu Hristos. Fotini, 1939 yılında Sakız Adası’ndan Yunan göçmenlerin kızı olarak Detroit’te dünyaya gelmişti. Hristos üniversiteden mezun olurken, o da üniversiteye başlamıştı. O sene Hristos, okuldaki Yunan/Rum öğrencilerin sosyal bir kulübü olan “Sigma Epsilon Fi”nin başkanıydı ve Yunan ve Amerikan Yunan ğrencileri kulübe katmaya çalışıyordu, buna Fotini de dahildi.
*** “Fotini’yle birkaç sene önce bir düğünde tanışmıştım. Henüz 14 yaşlarındaydı o zaman, bense 25 yaşımdaydım. Ancak üniversitedeyken çıkmaya başlamıştık. Başlangıçta ailesi bizim birlikte olmamıza onay vermemişti çünkü ben ondan 11 yaş büyüktüm ve farklı bir adadandım. Ancak ona aşıktım ve her ne olursa olsun onunla evlenmeye karar vermiştim. Fotini bir dükkanda çalışıyordu ve 500 dolar kadar biriktirebilmişti. Benim de koyduğum parayla, düğün masraflarımızı ödeyebilmiştik.”
*** Hristos ve Fotini, 16 Ağustos 1959’da evlenmişlerdi. Roma Hall denen İtalyanlara ait bir resepsiyon merkezinde düğünlerini yapmışlardı. Hristos bir kez üniversiteden uzman bir mühendis olarak mezun olunca, Chrysler Şirketi’nde “Teknik Yazar” olarak iş bulmuştu. Yıllık geliri 5 bin dolardı.
*** Fotini’yle evlendikten sonra Hristos, Milwaukee’de General Motors’un Titan füze programında çalışmaya gitti. Yıllık maaşı 7 bin dolara yükselmişti. 1961 yılında Hristos ve Fotini, ilk çocukları olan Marko’nun doğumuyla sevindiler. 1962 yılında kızları Denise dünyaya gelmişti. Bu dönem Akron, Ohio’da Goodyear Uzay Şirketi’nde çalışmaya gitmişti Hristos ve maaşı da yılda 10 bin dolara çıkmıştı.
*** Goodyear’da çalışırken Hristos akşamları Akron Üniversitesi’nde devam ederek mühendislik masterini tamamldı. Yerel kolejde de akşamları “mühendisler ve bilim insanları için matematik” dersleri veriyordu. Bir dizi teknik makale yayımladı ve çeşitli teknik konferanslarda sunuşlar yaptı. Çeşitli patentler de aldı.
*** Hristos öğrenmeye ve başarılı olmaya büyük bir açlık duyuyordu... Baf’ın yoksul bir taş işçisinin hırslı oğlu olarak düzgün bir eğitimin düşünü kurmuştu ancak Amerika’da vardığı nokta, düşleyemeyeceği bir noktaydı... Hristos ve Fotini’nin üçüncü çocukları Christine, 1965 yılında dünyaya gelmişti, Ann Marie ise 1971 yılında doğdu.
*** Christine doğduktan sonra Hristos Goodyear tarafından Arizona’da çalışmaya gönderilmişti – radar sinyalleri kullanarak bir savaş uçağıona yerden emirler gönderen bir sistem geliştirmelerine yardım etti. Bunu izleyen yıllarda uçak simulasyonları ve çeşitli Hava Kuvvetleri savaş uçaklarının pilotlarının eğitiminde çalıştı...
*** Tüm kişisel başarılarına karşın Hristos, en büyük başarısının evlatlarını eğitmek olduğunu düşünüyor... “Her zaman çocuklarımın öğrenmeyi kucaklamasını ve kendilerini tatmin edecek kariyerler peşinde koşmalarını teşvik ettim. Eğitimle ilgili kişisel görüşlerimi onlara küçük yaşlardan aktarmaya çalıştım. O nedenle her zaman koleje ve üniversiteye gitmek istediler. Marko cerrah oldu, Denise eczacı oldu, Christine fizyoterapist oldu ve Ann Marie ise kimse mühendisi oldu. Dört çocuğum da güvenli birer istihdama sahip oldular ve kariyerlerinde ilerlemeye devam ediyorlar. Tümü birden bizlere 11 torun verdiler, bunlardan 4’ü hekim olmaya çalışıyor. İkisi tıp okuyor, birisi hkuk okuyor, birisi eğitimdedir, diğerleri ise henüz karar vermediler ne yapacaklarına...”
*** Hristos, ABD’de beş yeğeninin eğitimini fasilite etmekten de gurur duyuyor. Şimdi onlar Kıbrıs’ta yaşayıp çalışıyorlar... Ailesinden yedi kişi doktora yapmış, beşi master yapmış, altısı üniversite mezunu olmuş... Gerçekten de maya tutmuş...
*** Hayatta başarılı olmak için kararlılığı ve devamlılığına hayranım, aynı şekilde bilgiye yönelik açlığına da hayranım... Annesi ve babası yoksul ve okuma yazma bilmedikleri halde, Hristos’u ve kardeşlerini düzgün bir eğitim almaya teşvik etmeyi başarmışlardır... Kendileri okuldan yoksun oldukları halde, okula gitmenin yararlarını bilecek kadar bilgeydiler... O kuşaktan onca çok Kıbrıslı gibi, sürekli çalıştılar ve çocukları kendilerinden çok daha iyi bir hayata sahip olsun diye çok büyük fedakarlıklar yaptılar.
*** Mühendislikte ve araştırmada öncü rolü ve pek çok bilimsel makalesinin yanısıra Hristos iki de roman yazdı, bir dizi kısa öykü ve iki de tiyatro oyunu yazdı ki bunlardan biri sahneye de kondu. Bir düzine de İngilizce ve Rumca şiiri bulunuyor...
*** Bugünlerde Hristos tahta oymacılığı yapıyor, sebze bahçesinde sebze yetiştiriyor ve haftasonlarının çoğunu ailesi ve arkadaşlarıyla geçiriyor... Ohio’daki evinin yanındaki gölde balık tutmayı ve tekneyle gezmeyi de çok seviyor... Gelecek ay 91nci yaşgünüdür (2019’da yazılmıştı bu – S.U.)
Umarım bilgeliğini yaymaya ve uzun ve mutlu bir hayat sürdürmeye devam eder...
(Bu metin, Hristos Horattas tarafından yazılmış orijinal metinden yazarın izniyle düzenlenmiştir...)
(TALES OF CYPRUS’ta Konstantinos Emmanuelle’in yazısını derleyip Türkçeleştiren: Sevgül Uludağ/YENİDÜZEN).