1974’te savaş esnasında Kıbrıslırum askerlerin Doğruyol’a düzenlemiş olduğu saldırı esnasında öldürülen Mustafa Hüseyin ve Erdoğan Derviş’ten geride kalanlar, Tekke Bahçesi’nde yürütülmüş olan kazılarda yedi kişinin birlikte gömülmüş olduğu tek bir mezarda bulunarak kimliklendirildiler. Tekke Bahçesi’nde yedi kişinin defnedilmiş olduğu tek bir mezarda bulunan Mustafa Hüseyin ve Erdoğan Derviş için 13 ve 15 Aralık 2023 tarihlerinde Ambeligu ve Tekke Bahçesi’nde düzenlenecek cenaze törenleri ardından askeri törenle toprağa verilecekler. Doğruyol’da öldürülüp Tekke Bahçesi’ne 1974’te birlikte gömülmüşlerdi... Şimdi Mustafa Hüseyin doğduğu yere, Ambeligu’ya (Bağlıköy) defnedilecek, Erdoğan Derviş ise Tekke Bahçesi’ne defnedilecek yeniden...
ALİ MEHMET’İN MEZARINDA BULUNDULAR...
Şubat 2020’de yürütülen kazılarda, üstünde “Ali Mehmet” yazan mezardan yedi kişiden geride kalanlar çıkarılmıştı. Aynı mezara gömülmüş olan yedi kişiden dördü kimliklendirildi. Bunlar Selim Mustafa Mavili, Mustafa Behiç, Mustafa Hüseyin ve Erdoğan Derviş. Yedi kişinin defnedilmiş olduğu bu mezardan çıkarılan üç kişi henüz kimliklenmedi ve kimliklendirme çalışmaları devam ediyor... 1974’te Doğruyol’dan ve başka yerlerden getirilerek Tekke Bahçesi’ne defnedilenlerle ilgili kazıları, antropolojik ve kimlikliklendirme çalışmalarını Kayıp Şahıslar Komitesi değil, KKTC Cumhurbaşkanlığı bünyesinde Kayıp Şahıslar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi’nden gönüllü bilim insanları ekibi yürüttü.
İLK CENAZE 13 ARALIK 2023 ÇARŞAMBA...
Mustafa Hüseyin için cenaze töreni, 13 Aralık 2023 Çarşamba günü saat 10.00’da Ambeligu’da (Bağlıköy) düzenlenecek. Camide kılınacak cenaze namazı ardından Mustafa Hüseyin’den geride kalanlar, Bağlıköy Camisi avlusundaki şehitliğe askeri törenle defnedilecek. Bağlıköy Şehitliği’nde halen üç Kıbrıslıtürk şehit yatıyor... Mustafa Hüseyin buraya defnedilecek olan dördüncü şehit olacak.
Şehit Aileleri ve Malul Gaziler Derneği’nin yayımladığı “Şehitler Albümü”ndeki bilgilere göre Mustafa Hüseyin 1954 Bağlıköy (Ambeligu) doğumlu idi. Annesinin adı Hasine Hüseyin (Kalkan), babasının adı Hüseyin Raif (Kalkan) idi. Kardeşleri ise Mehmet, Özgül, İzzet, Melek, Raif, Şükran ve Bahriye... Mustafa Hüseyin henüz bekar bir gençti... Aynı mevzide görev yapan bir kardeşi, onun vurulup öldürüldüğünü görmüş ancak devam eden çatışmalar nedeniyle naaşını alamamıştı... Mustafa Hüseyin’in kendi adına Lefkoşa Mezarlığı içerisindeki Ortaköy Şehitliği’nde bir mezarı bulunuyor ancak bu mezarda kimin bulunduğu veya mezarın boş olup olmadığı bilinmiyor. Cenaze töreninde Mustafa Hüseyin’in kardeşinin kızı Profesör Dr. Rasime Kalkan bir konuşma yapacak. Ailesinin derin acısını paylaşıyoruz...
İKİNCİ CENAZE 15 ARALIK’TA, TEKKE BAHÇESİ’NDE...
Tekke Bahçesi’ndeki kazılarda yedi kişinin bulunduğu bir mezarda ondan geride kalanların bulunduğu Erdoğan Derviş için cenaze töreni ise 15 Aralık 2023 Cuma günü saat 10’da, Tekke Bahçesi’nde gerçekleştirilecek. Erdoğan Derviş için cenaze namazı da Tekke Bahçesi’nde kılınacak ve buraya askeri törenle defnedilecek. Cenaze töreninde Erdoğan Derviş’in kardeşi Kemal Öztürk konuşacak.
Erdoğan Derviş de, Doğruyol’da 1974’te savaş esnasında Kıbrıslırum askerlerin saldırısı esnasında öldürülmüştü. 1956 yılında Alifodez’de (Agioi Iliofodi ya da Eliofodes) dünyaya gelen Erdoğan Derviş’le ilgili olarak Şehit Aileleri ve Malul Gaziler Derneği’nin yayımladığı Şehitler Albümü’ndeki bilgilere göre, mesleği dülgerlikti... Ayrıca Yaman taburunda, Doğruyol’da mükellef mücahit olarak görev yapmaktaydı. Annesinin adı Cemaliye Derviş, babasının adı Derviş Osman idi... Erdoğan Derviş’in üç de kardeşi var: Kemal, Ayşe ve Asiye... Erdoğan Derviş’in annesiyle babası ardı ardına vefat edince, onu ablası Asiye Hanım besleyip büyütmüştü... Asiye Hanım, 1974’te kardeşi Erdoğan Derviş’in öldürüldüğünü duyunca gidip naaşını teşhis etmeye çalışmış ancak üzülmesin diye buna izin verilmemişti...
Erdoğan Derviş’in kendi adına Boğaz Şehitliği’nde bir mezarı var. Ancak bu mezarın boş olup olmadığı ya da başka, bilinmeyen bir kişinin mi bu mezarda gömülü olup olmadığı bilinmiyor...
15 Aralık 2023 Cuma günü saat 10’da Tekke Bahçesi’nde düzenlenecek cenaze töreninde, Erdoğan Derviş’in kardeşi Kemal Öztürk bir konuşma yapacak.
Erdoğan Derviş’in ailesinin de derin acısını paylaşıyoruz...
Hem Erdoğan Derviş, hem Mustafa Hüseyin nur içinde yatsınlar... Yurdumuz bir daha savaşlar, çatışmalar görmesin... Gencecik insanlar öldürülmesin, toplu mezarlara gömülmesin... Sorunlar çarpışarak değil diyalog yoluyla, diplomasiyle çözümlensin, evlatlarımız barışı görsün bu topraklarda, barış içinde büyüsünler...
TEKKE BAHÇESİ’NDEKİ MEZARLAR...
Gerek 1963’te, gerek 1974’te çatışmalar ve savaş esnasında Tekke Bahçesi’ne defnedilenlerle ilgili çok büyük bir karmaşa olduğunu yıllar önce bu sayfalarda kaleme almıştık... 1974’te savaşta öldürülen Kıbrıslıtürkler’in naaşları kimisi üçer, kimisi beşer, yedişer veya sekizer kişi olarak aynı mezara defnedilmişlerdi. Bu mezarlarda kimler bulunduğu başlangıçta mezarın üzerine yazılmış isimlerle belliydi. Ancak bir süre sonra bu isimler kaldırılarak Tekke Bahçesi Şehitliği’nde düzenlemelere gidildi ve tek tek isimlerin bulunduğu mezarlar yapıldı. Ancak beşer, yedişer, sekizer kişilik mezarlarda yatanlar hala aynı yerdeydi... Yapılan ve üstüne isim yazılan mezarların ise bazıları boştu...
Tekke Bahçesi dışında 2019'da yürütülen kazılardan görünüm... Burada 1963 kaybı bazı Kıbrıslırumlar'dan geride kalanlar bulundu...
Tekke Bahçesi’ne 1964’te Ayvasıl’dan getirilen Kıbrıslıtürkler’in naaşları da defnedilmiş ancak bunlar da kimliklendirme yapılmadan ve ailelere haber verilmeden defnedilmişler ve çoğu mezarın üstüne de “Ayvasıl 1, Ayvasıl 2” gibi ibareler konmuştu.
Böylece Tekke Bahçesi tam bir bulmacaya dönüşmüştü...
Kayıplar Komitesi’nin burada kazı yapmak istemesine bir süre yetkili makamlar direnmiş ancak nihayetinde 2016’da ancak belli mezarlarda olmak kaydıyla (Ayvasıl’dan getirilerek buraya defnedilenlerin mezarlarında ve 1974’te “Önder İbrahim” yazılı mezarda) Bakanlar Kurulu tarafından kazı izni verilmişti... Sonuçta pek çok 1963 “kaybı” Kıbrıslıtürk’ten geride kalanlar Tekke Bahçesi’nde bulunmuş, karmaşa bir ölçüde giderilmiş ancak 1974’te buraya defnedilenlerin mezarları kazıldığında da kimi mezarda beş kişiden geride kalanlar, kimi mezarda yedi kişiden ya da sekiz kişiden geride kalanlar bulunmuş ve bunlar kimliklendirilmeye gönderilmişti... Tekke Bahçesi’nin bir bölümüne 1963 “kaybı” Kıbrıslırumlar da gömülmüştü... Bunların bir kısmının kalıntıları da yürütülen kazılarda, Tekke Bahçesi’nin hemen dışında bulundu...
Tekke Bahçesi'nde 2017'de yürütülen kazılardan görünüm...
1974’te Doğruyol’dan ve başka yerlerden getirilerek Tekke Bahçesi’ne defnedilenlerle ilgili kazıları, antropolojik ve kimlikliklendirme çalışmalarını Kayıp Şahıslar Komitesi değil, KKTC Cumhurbaşkanlığı bünyesinde Kayıp Şahıslar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi’nden gönüllü bilim insanları ekibi yürüttü. Tekke Bahçesi’nde ve çevresinde de, başka şehitliklerde de hala kazılmayı ve araştırılmayı bekleyen yerler ve mezarlar bulunuyor... Defnedilecek olan Mustafa Hüseyin ve Erdoğan Derviş’in isimlerinin yazılı olduğu mezarların da açılarak bu mezarlarda birinin gömülü olup olmadığına bakılması, gömü yapılmışsa bunların kimler olduğuna bakılması gerekiyor.