KKTC Cumhurbaşkanlığı için 11 adayın yarıştığı seçim, Anayasa değişikliği halkoylamasıyla birlikte Pazar günü yapılıyor.
198 bin 867 seçmenin 738 sandıkta oy kullanacağı seçim için adaylar propaganda çalışmalarını, Yüksek Seçim Kurulu da hazırlıklarını sürdürüyor.
7’si bağımsız toplam 11 adaydan biri, gelecek 5 yıldaki Cumhurbaşkanı olacak.
Cumhurbaşkanı seçilmek için geçerli oyların salt çoğunluğunu almak gerekiyor. Hiçbir adayın 11 Ekim’deki ilk turda bu oy oranına ulaşamaması halinde, seçim, en çok oy alacak iyi aday arasında 18 Ekim Pazar günü yapılacak ikinci tura kalacak.
Anayasa değişikliği halkoylamasıyla aynı günde yapılacak seçim, koronavirüs salgını nedeniyle önceki yıllara göre oldukça farklı bir atmosferde ve farklı önlemlerle gerçekleşecek.
Yüksek Seçim Kurulu, 11 Ekim Pazar akşamı önce Cumhurbaşkanlığı, ardından da Anayasa değişikliği halkoylaması sonuçlarını açıklayacak. Her iki sonucun da saat 22.00’ye kadar netleşmesi hedefleniyor.
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Narin Ferdi Şefik, halkın sağlığı için aldıkları önlemlerle seçmenlerin kendilerini daha emniyette hissetmesi gerektiğini belirterek seçmenleri vatandaşlık görevi olan oy kullanmaya çağırdı.
Şefik, “Bu dönemde canla başla çalışan sağlık çalışanlarının söyledikleri ışığında ve Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi’nin kararları doğrultusunda seçim günü halkımızın sağlığı için elimizden gelen her türlü tedbiri aldık. Bu tedbirlere halkın da görevlilerin de uyması gerekir. Benim tek çağrım vatandaşlık görevlerini yapsınlar” diye konuştu.
Pandemi önlemleri çerçevesinde bu seçimde, seçmen kartı dağıtılmadı. Seçmenler, nerede oy kullanabileceğini www.mahkemeler.net ve www.ysk.mahkemeler.net adreslerinden “nerede oy kullanacağım” uygulamasını kullanarak isim ve kimlik kartı numarası bilgilerini yazarak veya telefon ederek öğrenebiliyor. Açıklanan telefon numaraları şöyle:
Yüksek Seçim Kurulu: 227 72 77 - 228 92 59
Lefkoşa İlçe Seçim Kurulu: 227 50 86 - 227 30 47- 227 50 87
Gazimağusa İlçe Seçim Kurulu : 366 02 32 - 366 23 32 - 366 40 68 - 366 19 04
Girne İlçe Seçim Kurulu : 815 72 46 - 815 68 70 - 815 60 07
Güzelyurt İlçe Seçim Kurulu: 714 25 92 - 714 65 99
İskele İlçe Seçim Kurulu : 371 35 95 - 371 35 92- 371 35 80 - 371 35 81
Lefke İlçe Seçim Kurulu : 714 25 93 - 714 65 99
Seçime ilişkin birçok bilgiye de http://ysk.mahkemeler.net/ adresinde yayımlanan videolar ve duyurular aracılığıyla ulaşılabiliyor.
OY KULLANMA SAATLERİ 08.00-18.00
Cumhurbaşkanlığı seçimi ve halkoylaması için Pazar günü 08.00’de başlayacak oy verme işlemi, saat 18.00’de tamamlanacak. Ancak saat 18.00’e geldiğinde sandık başında oy vermek üzere bekleyen seçmeler, sandık kurulu başkanı tarafından sayıldıktan sonra sırayla oylarını kullanabilecek.
SEÇMEN MASKELİ VE ELDİVENLİ OY KULLANACAK
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Narin Ferdi Şefik, Cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda TAK muhabirinin sorularını yanıtladı.
Şefik’in verdiği bilgiye göre, oyunu kullanmak için sandık kurullarının odasına maskeyle girecek seçmenlere eldiven verilecek. Seçmen, oyunu kullanmadan önce kimliğini kanıtlayıcı kimlik kartı, ehliyet veya pasaportunu sunacak seçmene nasıl oy kullanacağı sandık görevlileri tarafından anlatılacak ve seçmen, iki oy pusulasını alarak oy kullanacağı paravanın arkasına geçecek.
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNDE PUSULANIN GEÇERLİ OLMASI İÇİN “EVET” MÜHRÜNÜN BİR KEZ VURULMASI ŞART
Cumhurbaşkanlığı seçimi oy pusulasında adayların adlarının isimlerinin yer aldığı bölümün altındaki boş kutulardan birine “evet” mührü vurularak tercih belirtilecek. Oyun geçerli sayılabilmesi için mührün sadece bir kez vurulması gerekiyor. Aksi halde oy geçersiz sayılacak.
Anayasa değişikliği halkoylaması oy pusulasındaki tercih ise kalemle belirtilecek. Oy pusulasındaki “evet” ve “hayır” yazan bölümün altındaki boş kutulardan sadece birinin içine, ne şekilde oy kullanmak isterse tik veya X işareti konulacak.
Her iki oy pusulasında İlçe Seçim Kurulu ve sandık kurulu mührü olması da, pusulanın geçerli sayılmasının koşulları arasında bulunuyor.
Seçmenler, paravanın arkasında oyunu kullandıktan sonra, pusulalarındaki iki mührü sandık kuruluna göstererek sandığa atacak.
Hem cumhurbaşkanlığı seçimi hem de halkoylaması oy pusulaları tek sandığa atılacak.
Sandık kurullarındaki görevliler, saat 18.00’de oy verme işlemlerinin tamamlanmasının ve sandıkların kapanmasının ardından sayıma geçecek. Önce oy pusulaları ayrılacak ve ardından ilk olarak Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları YSK formlarına işlenerek telefonla veya oluşturulan WhatsApp hattına bildirilecek.
Ardından da halkoylaması sonuçları için aynı işlemler yapılacak.
YSK Başkanı Narin Ferdi Şefik, tahminlerine göre, Cumhurbaşkanlığı ve halkoylamasının gayriresmi ve kesin olmayan sonuçlarını saat 22.00’ye kadar açıklayacaklarını söyledi.
SEÇİMLE İLGİLİ RAKAMLAR
YSK Başkanı Şefik’in verdiği bilgiye göre, Pazar günü kayıtlı 198 bin 867 seçmen 738 sandıkta oy kullanabilecek.
Seçmenlerin ve sandıkların ilçelere göre dağılımı şöyle:
“Lefkoşa'da 63 bin 842 seçmen 223 sandık; Gazimağusa'da 49 bin 958 seçmen 185 sandık; Girne’de 42 bin 773 seçmen 163 sandık; Güzelyurt’ta 15 bin 16 seçmen 54 sandık; İskele’de 20 bin 419 seçmen 83 sandık; Lefke’de 6 bin 858 seçmen 30 sandık.”
2 BİN 658 GÖREVLİ
Seçim sandıklarında YSK’nın görevlendirdiği 2 bin 214 sandık görevlisi görev yapacak. Ayrıca ilçe seçim kurulları ve YSK’da çalışacak 444 kişiyle birlikte toplam rakam 2 bin 658 olacak.
Sandıklarda ayrıca adayların ve siyasi partilerin temsilcileri de gözlemci olarak bulunabiliyor.
Bu yılki seçimde, coronavirüs pandemisi nedeniyle sandık görevlilerine toplu eğitim verilmedi, bunun yerine gerekli bilgileri içeren bir video hazırlandı.
YSK Başkanı Şefik, alışık olunmayan değişik bir dönem yaşandığına işaret ederek “Dikkatli olmak lazım. Bu dönemde birinin koronavirüs testinin pozitif çıkması hepimizi çok olumsuz etkiler o yüzden çok dikkatli davranıyoruz. Herkesin işinin başında olması gereken bir dönemdeyiz” dedi.
Şefik, Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi'nin getirdiği kısıtlamalar çerçevesinde bazı önlemler aldıklarını ve bu çerçevede adaylarla ilgili kuraları salonlarda değil mahkemeler avlusunda, açık alanda eldiven kullanarak yaptıklarını, zoom üzerinden haberleşme, telefon, e-mail gibi yöntemlerle gerekli işlemleri ve toplantıları yaptıklarını anlattı.
Miting ve kitle toplantılarının, elden matbuat dağıtımının seçim boyunca yasaklandığını hatırlatan Şefik, seçmen kartlarının da dağıtılmadığını, seçmenlerin mahkemeler.net web sitesinden veya telefonla nerede oy kullanacağını öğrenebileceğini söyledi.
YSK Başkanı Şefik, koronavirüs pandemisinin seçime katılımı olumsuz etkileyip etkilemeyeceği konusundaki görüşünün sorulması üzerine, “Seçime katılmak isteyen kişilerin aldığımız bu önlemlerle kendilerini daha emniyette hissetmeleri gerektiğini düşünüyorum” dedi. Şefik, özetle şöyle konuştu:
“Biz sağlığı boş verseydik, seçmen kartlarını dağıtırdık. Seçmen kartlarını halkı düşünerek dağıtmadık. O nedenle onlar da alınan tedbirlerin kendi güvenlikleri için alındığının daha bir idrakinde olurlar diye düşünmekteyim ve nerede oy kullanacaklarını öğrenmek dürtüsü artar. Zaten çoğu yerlerde tek sandık vardır.”
PROPAGANDA DÖNEMİNDE ŞİKAYETLER
Seçim propagandası süresince, ilçe seçim kurullarına geçtiğimiz hafta itibarıyla Lefkoşa’da 4, Gazimağusa’da 1, Girne’de 13, Güzelyurt’ta 9, Lefke’de 14 ve İskele’de de bir şikayet iletildi.
Şikayetlerin daha çok aday afişi/bayrağı asılması, miting, toplu yemek hazırlığı gibi konularda olduğunu belirten YSK Başkanı Şefik, bağımsız adaylardasn Alpan Uz ve Ahmet Boran’ın bazı televizyonlarla ilgili şikayetlerini de YSK’nın görüşerek karara bağladığını hatırlattı.
YSK Başkanı Narin Ferdi Şefik, yasaklara uymayan ve izinsiz olarak kitle toplantısı düzenleyenler olduğu konusundaki ihbar ve şikâyetler üzerine gerekli soruşturmaları yaparak hazırladıkları raporun geçen pazartesi Başsavcılık’a intikal ettiğini bildiğini de ekledi.
KKTC’de Cumhurbaşkanlığı seçimi 5 yılda bir yapılıyor. Bu yıl 26 Nisan’da yapılması gereken seçim, koronavirüs pandemisi nedeniyle Meclis kararıyla 11 Ekim’e ertelenmişti.
KİMLER YARIŞACAK?
Oy pusulasındaki sırayla Cumhurbaşkanı adayları şöyle:
1. Ersin Tatar (Ulusal Birlik Partisi), 2. Tufan Erhürman (Cumhuriyetçi Türk Partisi), 3. Erhan Arıklı (Yeniden Doğuş Partisi), 4. Fuat Çiner (Milliyetçi Demokrasi Partisi), 5. Arif Salih Kırdağ (Bağımsız), 6. Ahmet Boran (Bağımsız), 7. Mustafa Ulaş (Bağımsız), 8. Alpan Uz (Bağımsız), 9. Kudret Özersay (Bağımsız), 10. Mustafa Akıncı (Bağımsız), 11. Serdar Denktaş (Bağımsız).”
KKTC Anayasası’na göre, 18 yaşını dolduran kişiler seçmen hakkı kazanıyor.
Anayasaya göre, Cumhurbaşkanı seçilmek için milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak; yükseköğrenim yapmış olmak; 35 yaşını doldurmuş olmak, Türk ana ve babadan doğmuş olmak ve KKTC yurttaşı olmak ve en az 5 yıldan beri daimi ikametgâhı Kıbrıs'ta bulunmuş olması gerekiyor.