Hüseyin ÖZBARIŞCI
Pandemide tamamen duran, 2022’de ise az da olsa bir hareket kazanan turizm için ayrılan bütçe, turizmcide umut vaat etmedi… Turizm örgütü temsilcileri 2023 Mali Yılı Bütçesi içerisinde turizm için sadece %1,43’lük bütçe ayrıldığına işaret etti, “Tanıtım konusunda yeterli bütçeye sahip değiliz” dedi…
Turizm Acentecileri Birliği Başkanı Orhan Tolun, 2019’a göre gece konaklama başına 1 milyon kişi eksiğimiz olduğuna vurgu yaptı, 2023 yılında turizme ayrılan bütçeyi eleştirdi, “Maalesef hükümetimiz bütçeyi sadece memur maaşları için kullanıyor” dedi.
Otelciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Fethi Özboğaç da, tanıtım konusunda yeterli bütçelere sahip olunmadığına işaret ederken, “ Bu kadar gelir ettiğimiz bir sektörde bütçeye toplamda %1 ayırmak üzücüdür. Bu kadar iyi gelir elde ettiğimiz sektöre daha çok zaman ve para ayırmalıyız” ifadelerini kullandı.
2022 doluluk oranı %43,9
Turizm Bakanlığı, 2022 yılının Ocak ile Kasım ayları arasındaki otellerdeki doluluk oranlarını yayınladı, 2022 yılının 11 aylık bölümünde otellerde doluluk oranının %43,9 olduğu gözlemlendi. Verilere göre, şu anda içinde bulunduğumuz ‘Kış’ turizminde ise yılın son aylarının hareketli geçtiği görülse de, yılın ilk aylarında tercih edilmemesi dikkat çekti.
Turizm Bakanlığı’nın Şubat-Haziran ayları arasında bir ‘Shopping’ turizmi yapması beklenirken, bu süreçte kış turizmine ilginin artacağı hedefleniyor.
Bakanlığın yayımladığı verilere göre, 2022 yılı içerisinde turizmde en yoğun Ağustos ayı olurken, en durgun ay da %15,2’lik doluluk oranıyla Şubat ayı oldu.
Kıbrıs Türk Otelciler Birliği ve Kıbrıs Türk Turizm Acentecileri Birliği yetkilileri ise verileri YENİDÜZEN’e değerlendirdi, hem iki birliğin yetkilisi de, ülke turizminin gelişmesi için daha çok çalışma yapılması gerektiğini belirtti.
Turizm Bakanlığı verilerine göre 2022 yılının Ocak ile Kasım ayları arasında, otellerde genel olarak doluluk oranının %43,9 olduğu hesaplandı. Bu rakam 2021 yıllarının aynı aylarında ise %27,6 olduğu gözlemlenmişti. İki yıl arasında kıyas yapıldığı zaman ise 2021 ile 2022 yılları arasında değişim oranında ortalama olarak %59,1 olarak artış gösterdi.
Yılın ilk aylarında ‘kış Turizmi’ yok!
Ekim ayı itibariyle başlayan ‘Kış Turizmi’nin geçen yılın son aylarında biraz hareketli olsa da, yılın başlarında o hareketliliğini yitirdiği gözlemlendi. Özellikle ‘Noel’ döneminde turistlerin Kıbrıs’ın kuzeyini tercih etmediği gözlemlendi. 2022 yılının Ocak ayında otellerdeki doluluk oranı %17,5, Şubat ayında %15,2, Mart ayında 30,0, Nisan ayında ise 29,9 olarak verilere yansıdı.
En yoğun Temmuz ve Ağustos ayları
2022 yılı içerisinde turizmde en hareketli dönem ise Temmuz ve Ağustos ayları oldu. Temmuz ayında % 62,7, Ağustos ayında ise %67,6 olması gözlemlendi. Bu oran Eylül ayından itibaren düşüş gösterirken, ‘Kış turizmine’ geçildiği Ekim ayı itibariyle doluluk oranı yaklaşık %45 civarında oldu.
En fazla misafir Türkiye’den
Turizm Bakanlığı verilerine göre 2022 yılının ilk 11 aylık bölümü içerisinde konaklama sayısının ortalama olarak toplamda 958 bin 446 olduğu bilgisi verildi. Bu sayısının 647 bin 148 kişinin Türkiye’den gelen misafirler, 245 bin 701 kişinin diğer ülkelerden gelen misafirler, 65 bin 597 kişinin ise yerli halk olduğu belirtildi.
Yerli halk otellere gidemiyor
Özellikle 2022 yılında ciddi derecede hissedilen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yerli turizme de yansıdı. 2022 yılının 333 günlük bölümünde (1 Aralık’a kadar) ülke genelindeki turistik tesislerde sadece 65 bin 597 kişi konaklayabildi. Bu sayı, salgının etkisini gösterdiği 2021 yılına göre az da olsa artsa da, sayının az olması, yerli halkın tatil yapmayı ikinci plana attığı görülüyor.
Turizme bütçe ayrılmıyor!
Özellikle UBP-DP-YDP hükümetlerinin Turizm Bakanı Fikri Ataoğlu, son yıllarda ülke turizminin geliştiği yönündeki açıklamaları olsa da, önceki günlerde Meclis’ten oyçokluğuyla geçen ve Resmi Gazete’de yayımlanan 2023 Mali Yılı Bütçesi’nde Turizm Bakanlığı bütçesinin sadece %1,43’lük bütçe ayrıldı.
İlgili kesimler ne dedi?
Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Fethi Özboğaç:
“Bütçeye toplamda %1 ayrılması üzücüdür”
Kıbrıs Türk Otelciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Fethi Özboğaç, 2022 yılında turizmde “Büyük bir enkaz kaldırdık” dedi, 2023 yılından umutlu olduğunu söyledi. Özboğaç, değerlendirmesinde turizme yeterli bütçe ayrılmadığını ve bunun diğer ülkelerle olan rekabeti etkilediğini kaydetti.
Özboğaç şu değerlendirmeyi yaptı:
“2022 yılında turizmde büyük bir enkaz kaldırdık. Turizm gerçek anlamda 2022’nin son döneminde toparlandı. Turizmde 2022’nin kış döneminde ‘Shopping turizmi’ açısından yoğunluk yaşadık.
Kongreler de iyi geçti. 2023 yılında beklentiler yüksek. Baktığımız zaman yaşanan hayat pahalılığı ve asgari ücretin yükselmesi, tesislerimiz için ciddi bir handikap olarak görülse de, turizm için yapacağımız hamleler, bunun önüne geçmeli.
Turizmi tanıtım, pazarlama ve ağırlama diye üç bacakta değerlendirmemiz lazım. Tanıtım konusunda yeterli bütçelere sahip değiliz. Bu kadar gelir ettiğimiz bir sektörde bütçeye toplamda %1 ayırmak üzücüdür. Güney Kıbrıs’ın bizden hem reklam açısından, hem de maddi açıdan daha iyi durumda olduğu bir gerçek. Bu kadar iyi gelir elde ettiğimiz sektöre daha çok zaman ve para ayırmalıyız.
Bugünlerde Türkiye’nin finanse ettiği bir tanıtım filmi var. Onlara teşekkür ediyoruz, bu film turizme iyi bir etki olacak. Bizim pazarlama ve ağırlama bacaklarında bir sorunumuz yok. Tesislerimizin kalitesi yüksektir. Bu kadar güzel bir malzemeyi iyi değerlendirmemiz lazım. Önümüzdeki süreçte kış turizmi için yine bir ‘Shopping’ operasyonu yapılacak. Bu süreç Şubat-Haziran ayları arasında olacak. Bunun da turizme katkı sağlayacağını düşünüyorum.”
Kıbrıs Türk Turizm Acentecileri Birliği Başkanı Orhan Tolun:
“Maalesef hükümetimiz bütçeyi sadece memur maaşları için kullanıyor”
Kıbrıs Türk Turizm Acentecileri Birliği (KITSAB) Başkanı Orhan Tolun, 2022 yılının pandeminin de olduğu 2020 ve 2021 yılına göre iyi olduğunu ancak pandemi öncesi 2019 yılına göre kötü olduğunu vurguladı. Tolun, 2023 yılından da beklentisi olmadığını açıkladı.
Tolun şunları söyledi:
“Kış turizmiyle ilgili 2019’a kadar turizmimizi 12 aya yaymıştık. Bize artık 12 ay turist gelebiliyor. Eskiden turizm mevsimi 1 Nisan’da açılıyordu, artık kışın kapanan otelimiz kalmadı. Ama maalesef ki yine de kapalı otellerimiz var. Özellikle turistle çalışan 3 veya 4 yıldızlı otelleriniz şu anda kapalıdır. Bunun sebebi uçak bilet fiyatlarının yüksek olması, tanıtım yapılmaması ve tur operatörünün güvenini kaybetmemizdir.
Turizmde 2020 yılı zaten kapalıydı, 2021 yılında az da olsa ilerledik, 2022’yi de ancak Türkiye’den gelen misafirlerle kurtarabildik. Onları da büyük bir bölümünü otellerimiz kendi gayretleriyle getirebildi. Reklamımızı Türkiye yapıyor. Bu bize verimli olmuyor. Çünkü buranın tarihini, buranın kültürünü ancak buranın yerli insanları çok iyi bilir.
Turizmde 2019’a göre büyük bir düşüş var. Bunu görmezden gelemeyiz. 2019’a göre gece konaklama başına 1 milyon kişi eksiğimiz var. 2022’yi 2019’a göre kıyaslamalıyız. Türkiye, Güney Kıbrıs ve Yunanistan 2019 yılındaki ivmeyi tekrar kazandı. Bizim bu ivmeyi yakalamamız çok zor. 2023 yılında turizme ayrılan bütçeyi gördük. 2023, istediğimiz gibi bir yıl olmayacak. 2022’den daha iyi olabilir ama istediğimiz bu değildir. Komşularımızın başarılarını gördükçe üzülüyoruz. Ama maalesef hükümetimiz bütçeyi sadece memur maaşları için kullanıyor.”