Ayşe GÜLER
Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında Kıbrıs’ın kuzeyinden güneyine yapılan ticaret hacminde 2008’den itibaren düzenli bir şekilde gerileme yaşanıyor.
2008 yılında 7 milyon 170 bin Euro olarak belirlenen ticaret 2015’te yarı yarıya düşerek, 3 milyon 933 bin Euro’ya geriledi…
2005-2015 tarihleri arasında 10 yıllık dönemde en fazla ticaret 2008, en az ticaret ise 2005 yılında yapıldı.
Özellikle 2011 ile 2012 tarihlerinde önemli oranda Kıbrıs’ın kuzeyinden güneyine elektrik ticareti yapılması, ticaret rakamlarını yükseltmeye yetmedi…
Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği Kalkınma ve İşbirliği Ofisi imzası ile yayınlanan 2015 Ekonomi Durum Raporu’nda Kıbrıs’ın güneyine yapılan ticaret ile ilgili Kıbrıs Türk Ticaret Odası tarafından derlenen bilgiler yer aldı.
Yıllara göre ticaret…
Yıllara göre detaylı ticaret dağılımı ise şöyle: 2005: 1.673,5 milyon Euro, 2006:3.228,3 milyon Euro, 2007:4.125,5 milyon Euro, 2008: 7.170,8 milyon Euro, 2009: 6.006,3 milyon Euro, 2010: 5.909,2 milyon Euro, 2011: 5.304,4 milyon Euro, 2012: 4.195,3 milyon Euro, 2013: 3.928,6 milyon Euro, 2014:3.911,2 milyon Euro, 2015: 3.933,9 milyon Euro
En az 2005 en çok 2008’de!
Verilere göre Kıbrıs’ın kuzeyinden güneyine en fazla ticaretin 2008 yılında, en az ticaretin de 2005 yılında yapıldığı görülüyor.
2005 yılı sonrasında artışa geçen ticaretin 2008’de ‘zirveye’ ulaştığı, 2008 sonrasında ise her yıl düşüşe geçtiği de dikkat çekiyor.
Balık da var, hurda ve mobilya da…
2014’te ihraç edilen başlıca ürünlerin taze balık, plastik ürünler, sebze, demir ve çelik ürünler, hurda demir, mermer ve mobilya olduğu da rapordaki verilere yansıdı.
Bu duruma ‘bir yandan Kıbrıs’ın güneyinde devam eden ekonomik kriz nedeniyle düşük seyreden yurtiçi talebin’ neden olduğu, diğer yandan da ‘Türk mallarına resmi otoritelerce uygulanan psikolojik baskının’ devam ettiği öne sürüldü…
2011-2012’de Elektrik ticareti…
Öte yandan Kıbrıs’ın güneyinden gelen elektrik talebi nedeniyle ticaret hacminde 2011 ve 2012 yıllarında ‘sıra dışı’ bir artış gerçekleştiği belirtildi.
Elektrik ticareti dışarıda tutulduğunda ise 2008 yılından bu yana ticaret hacmi düzenli olarak gerilediği rapora yansıdı.
Yeşil Hat Tüzüğü nedir?
Kıbrıs’ın kuzeyinden güneyinde ticari mal akışını düzenlemeye yönelik olarak hazırlanan Yeşil Hat Tüzüğü, 23 Ağustos 2004 tarihinde yürürlüğe girdi.
AB tarafından hazırlanan tüzük, mal, hizmet ve kişilerin Kıbrıs’ın kuzeyi ve güneyi arasında geçişini düzenliyor.
Tüzüğe göre, Kıbrıs’ın güneyine veya Kıbrıs’ın güneyi üzerinden diğer ülkelere gönderilecek ürünlerin tümüyle Kıbrıs’ın kuzeyinde üretilmiş veya yeterli katma değer ilavesiyle üretilmiş ürünler olması gerekiyor.