29 Haziran 2014'te Lefkoşa’da yapılan seçimden ilginç rakamlar çıkmıştı.
TDP-BKP-Baraka ittifak adayı Mehmet Harmancı’nın bariz üstünlüğüyle sonuçlanan seçimde ilk dikkat çeken rakam, katılım oranının yüzde 51 civarında olmasıydı…
Bir başka deyişle Lefkoşalı seçmenin yarısı sandığa gitmemişti.
O günlerde sandığa gitmeyen seçmen profilinin UBP ve DP’ye oy verme olasılığı yüksek kesimden olduğu söyleniyordu.
Bir önceki seçime, yani Nisan 2013’te yapılan LTB erken seçimine bakarak bu sonuca varmak mümkündü…
Zira o seçimde (2013'te) UBP’nin adayı Hasan Sertoğlu ve DP’nin adayı Mustafa Arabacıoğlu’na sandıktan yaklaşık 10 bin oy çıkmıştı.
2014'te ise DP’nin de destek beyan ettiği UBP adayı Kemal Deniz Dana’ya çıka çıka 4 bin 300 küsur oy çıkmıştı!
Yani Dana, UBP ile DP’nin bir yıl önceki (2013'teki) oy toplamından 5 bin 273 daha az oy almıştı.
Bu veriler ışığında 2014'te sandığa gitmeyen seçmenin ciddi kısmının sağ partilere oy veren kesimden olduğunu söyleyebiliriz.
29 Haziran 2014'te Belediye meclis üyeliği seçiminden çıkan oy dağılımına bakıldığında CTP’li adayların aldığı oy oranı ile Belediye Başkan adayı Kadri Fellahoğlu’nun aldığı oy oranının birbirine çok yakın olduğu görülüyordu. Aradaki fark sadece yüzde 1 civarındaydı…
Yani; CTP’li meclis üyelerine oy verenlerin tamamına yakını CTP’li başkan adayına da oy vermişti.
Özetle CTP’li seçmen başkan adayına da, meclis üyesi adayına da oyunu vermişti.
Ancak bu veriler şu gerçeği de gün yüzüne çıkarıyordu; Fellahoğlu CTP’liler dışında kalan kesimlerden oy alamamıştı.
DP destekli UBP adayı Kemal Deniz Dana açısından ise durum çok farklıydı… Dana UBP meclis üyelerine oy veren UBP’lilerin oyunu almayı başarıyordu, ancak meclis üyeliğinde DP’ye oy veren yüzde 7’lik kesim kayıptı! Yani DP Dana'ya oy vermemişti!
Seçime iki gün kala DP’nin Lefkoşa ilçesinden toplu istifaların etkisi midir, yoksa başka nedenler de mi var bilinmez, ama tablo şunu gösteriyordu ki DP tabanı Dana’ya oy vermemişti!
Ya da tersten okursak; DP’liler Dana’ya oy verdi belki de, bir kesim UBP’li vermedi. (Çok da inandırıcı değil ama arada kayıp bir oy olduğu kesin- Kimileri bunu UBP’deki Eroğlu cephesi oyları Harmancı’ya kaydırdı diye yorumlamıştı)
Her iki durumda da Lefkoşa’da ‘sağ ittifak’ın işe yaramadığı rakamlara çok net yansımıştı.
2014'teki seçimin galibi Mehmet Harmancı’yla ilgili rakamlar ise çok çarpıcıydı…
2013 Nisan seçiminde TDP’nin adayı Suphi Hüdaoğlu 2 bin 852 oy almıştı. Bu rakam yüzdelik olarak 14 küsura denk geliyordu.
Bir yıl sonra yapılan seçimde Mehmet Harmancı, Hüdaoğlu’na göre oylarını 3 bin 712 artırmıştı. Yani Suphi Hüdaoğlu’nun aldığı oyun bir mislinden fazlasını hanesine eklemiş ve yüzde 38’i aşmıştı.
Bu yükseliş sadece rakamlarla izah edilemez belki, ancak bu oylar ne TDP-BKP-Baraka’nın oylarıydı, ne de salt solun oyları…
Harmancı’nın sağdan da ciddi miktarda oy aldığı kesindi, zira CTP de adayıyla yarıştaydı.
Bununla birlikte, CTP adayı Kadri Fellahoğlu bir yıl önce (2013'te) aldığı 7 bin 33 oyu muhafaza edebilseydi seçimi yine önde tamamlayacaktı.
Ancak bir yıl önce Fellahoğlu’na oy veren bin 325 kişi bu sefer ya sandığa gitmemişti, ya da başka bir adaya (yüksek ihtimal Harmancı’ya) oy vermişti. Fellahoğlu 2014’te 5 bin 708 civarı oy almıştı.
Aynı şekilde, geçen seçimde (2013'te) UBP ve DP’nin adaylarına oy veren 5 bin 273 seçmen bu sefer ‘ortak aday’a oy vermiş olsaydı, Kemal Deniz Dana yaklaşık 10 bin oyla, rakiplerini ikiye katlayabilirdi.
2018 SEÇİMİNDE NE OLDU?
Gelelim 2018’e…
2018’de başkentte 38 bin 462 seçmenden 21 bin 240’ı sandığa gitti.
Sandığa gidenlerin 10 bin 784’ü Harmancı’ya oy verdi.
17 bin 222 kişi ise sandığa gitmedi!
Sandığa gitmeyenlerin sayısı, başkanın aldığı oyun neredeyse iki katı!
2018'i 2014’ten ayıran en belirgin özellik bu seçimde CTP’nin adayının olmamasıdır.
2014’te CTP adayı 5 bin 708 oy almıştı. 2013’ün yerel seçiminde ise CTP oyları 7 bin 33’tü. 2014’te CTP’den Harmancı’ya (ya da diğer adaylara) bin 325 oy kaymıştı. Yani daha yalın ifadeyle 2013-2014’teki CTP oyu 6-7 bin civarındaydı.
Peki bu 6-7 bin oy 2018’de nereye gitti?
Söylenenler gibi Harmancı’ya mı gitti yoksa sandığa gitmeyenler oldu mu?
Her ikisi de!
2014’te sandığa gitmeyenlerin sağ seçmen olduğunu varsaydığımıza göre, hemen hemen aynı oranda 2018’de de sandığa gitmeyen seçmen olduğunu da ortaya koyarsak, bu kez sandığa gitmeyenler kimlerdir?
Zira sağ seçmenin bu kez oyunu kullanma yoluna gittiği çok açık!
2014’de toplam 4 bin 391 olan sağın oyları (UBP-DP), 2018’de 7 bin 406 (UBP) + bin 563 (DP) = 8 bin 969’du. Yani 2014’e göre sağ, oylarını 4 bin 578 artırdı.
2014’te bir kısmı sandığa gitmeyen, bir kısmı da Harmancı’ya yönelen bu oyun 2018’de bu kez hem sağ hanesine hem de Harmancı’ya geçtiğini çok rahat görüyoruz.
Demek ki 2018’deki sandığa gitmeyen seçmen sağdan değil, soldan!
2014’te 6 bin 564 olan ve 2018’de 10 bin 784’e yükselen, yani 4 bin 220 artan Harmancı’nın aldığı ekstra (4220) oyun bir kısmı CTP oyu olsa da bir kısmı CTP’li değil…
Harmancı’nın aldığı ekstra 4220 oyun yarısının sağdan yarısının da CTP’den geldiğini düşünüyorum. Çünkü 2018’de sağ oylar 2014’e göre 2 bin eksiktir, ve gittiği adres Harmancı’dır, geriye kalan 2 bin de CTP’lidir…
Çok ciddi bir iddia gelebilir size ama rakamlar bunu gösteriyor.
2018’de sandığa gitmeyen 17 bin küsur seçmenin ciddi bir kısmının 2014’te CTP adayına oy veren kitle olduğunu düşünüyorum.
Bunun sebebi CTP’li bir kesimin “Biz neden aday göstermedik? Biz kendi partimizden başkasına oy vermeyiz” diyen partililer olabilir mi?
Sağ oyların bir kısmı Harmancı’dan kopup 2018’de sağın kendi hanesine geçerken; yine o oranda bir seçmen kitlesinin sandığa gitmemesi nasıl açıklanır?
İddialı mı? Olabilir ama rakamların dili, en iyimser tahminle 3 bin civarındaki CTP seçmeninin 2018’de sandığa gitmediğini gösteriyor.
3 bini nereden mi çıkardım?
2018’de CTP’li meclis üyelerine giden mühür oylar 1837’dir!
2014’e ise CTP’nin meclis üyelikleri mühürleri 5 bin civarındaydı. Bu rakam Fellahoğlu’nun aldığı 5 bin civarı oyla da örtüşüyordu!
Yani CTP açısından kayıp oy 2-3 bin civarıdır!
Kısacası rakamları yuvarlarsak; Lefkoşa’da ortalama 6-7 bin civarında oyu olan CTP Lefkoşa’da ‘blok’ olarak hareket edememiştir. 2-3 bin civarı seçmen Harmancı’ya kaymış, 2-3 bin civarı seçmen de sandığa gitmemiştir.
Mehmet Harmancı’nın 2014’teki sonucun üzerine 2018’de aldığı ek 4 bin oyun yarısı CTP’li, yarısı UBP’li, hatta DP’lidir!
Çünkü 6-7 bin CTP seçmeni sandığa gitse bu sonuç meclis üyeliği mühürlerinde görülecekti… Tekrar edeyim; 2018’de CTP’li meclis üyelerine giden mühür oylar 1837’dir!
Geriye kalanı sandık dışındadır…
Rakamlar yuvarlanabilir, yaklaşık hesaplanabilir.
Analiz uzmanı değilim ama rakamlar ortadadır, yaptığım da sadece gözlemlerime dayanarak bir tahmindir.
Elbette siyasette sadece rakamlar ve matematiksel ihtimaller değil, başka değişkenler ve unsurlar da belirleyici olabilir.
Yine de bu rakamları bir yere not etmekte fayda var diye düşünüyorum.