Sosyal Sigorta’dan emekli bir çalışan, 25 yıl boyunca en düşük kazanç olan 'Asgari Ücret üzerinden' yatırım yaparsa emekli maaşı olarak Asgari Ücret’in yüzde 60’ını alabiliyor. Sosyal Güvenlik Yasası üzerinden emekliye çıkan sigortalı, günümüz şartlarında 2 bin 40 TL maaş alabiliyor. Bu rakam en düşük (lise mezunu) memur maaşları emeklisinde ise 3 bin 106 TL.
Sosyal Sigorta Dairesi Müdürü Ayşe Avseven: “Aylık 6 bin TL maaş alan buna karşın yatırımlarını her ay Asgari Ücret üzerinden yaparak 25 yılda emekli olan bir çalışan 2 bin 40 TL emeklilik maaşı alacak, fakat yatırımları gerçek maaşı üzerinden yapılsaydı emeklilik aylığı 3 bin 450 TL olacaktı. Gerçek kazançlar üzerinden yapılan tüm yatırımlar çok önemlidir.”
Sosyal Sigorta Emeklisi:
Memur Emeklisi:
Fehime ALASYA
Asgari Ücret ile geçinmeye çalışan vatandaşın içinde olduğu ekonomik çıkmaz emekliliğinde de peşini bırakmıyor.
Sosyal Sigorta’dan emekli olacak ve ‘yaşlılık’ aylığı alacak olan vatandaş, Asgari Ücret üzerinden 25 yılda yaptığı yatırımlarına karşın her ay Asgari Ücret’in yüzde 60’ını alabiliyor.
En düşük maaş dilimi olan Asgari Ücret üzerinden 25 yıl yatırım yapan ve Sosyal Güvenlik yasası üzerinden emekliye çıkan bir kişi günümüz şartlarında 2 bin 40 TL maaş alacak.
Aynı şartlarda 30 yıl üzerinden yatırım yapıp emekliye ayrılan bir sigortalı ise 2 bin 295 TL aylık maaşa sahip olacak.
Sosyal Sigorta emeklisi bir vatandaşın taban rakamlar üzerinden 25 yıllık emeklilik sonucu aldığı rakam 2 bin 40 TL iken, bu rakam (en düşük) memur maaşlarında 3 bin 106 TL.
Yasa gereği Sigorta emekliliğindeki en düşük maaşın Asgari Ücret'in yüzde 60’ı olmasını ön görüyor.
1 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe giren 73/2007 sayılı Sosyal Güvenlik Yasası kapsamında sigortalı olan ve prime esas kazancı asgari ücret olarak bildirilen sigorta emeklisi bir kişinin aylığı asgari ücretin %60’ına denk geliyor.
25 yılın ardından kayıtlara geçen her çalışılmış yıl için ise bu rakam yüzde 2 artıyor. 30 yıl üzerinden emekliye ayrılan bir sigortalı Asgari Ücretin yüzde 70’i kadar emeklilik hakkı kazanıyor.
En düşük yatırıma 2 bin 40 TL, en yükseğe 13 bin 685 TL
En düşük basamaktan yatırım yapan bir sigortalı ayda 2 bin 40 TL maaş alırken, en yüksek basamaktan yatırım yapan ise ayda 13 bin 685 TL maaş alacak.
Yeni yasa ile Sosyal Sigortalar Dairesi’nde en yüksek kazanç limiti olan aylık 23 bin 800 TL üzerinden yapılan yatırımlardan emekli olan kişi aylık 13 bin 685 TL ödeme alma hakkı kazanıyor.
Aylık 13 bin 66 TL maaş üzerinden yatırım yapan ve 25 yıl üzerinden emekli olacak olan bir sigortalı ise ayda 7 bin 512 TL ödeme alacak.
Gözler ‘esas kazanç’ üzerinden yapılan yatırımlarda…
Orta halli bir maaş yatırımı ile en alt kademeden yapılan maaş yatırımlar arasında büyük bir fark görülürken, gözler ‘prime esas kazanç’ üzerinden yapılan yatırımlara çevriliyor…
Bu yatırımların önemine dikkat çeken Sosyal Sigortalar Dairesi Müdürü Ayşe Avseven, örneklerle gerçek kazançlar üzerinden yapılan yatırımlarının sigortalıya verilecek menfaatlerin tutarını belirlediğine dikkat çekti. Avseven, işçilerin bu konuda her zaman takipte olması gerektiği mesajını verdi.
Memur-Sigortalı farkı bin TL
Sigortaların en alt bareminden 25 yıl ile emekli olan bir vatandaş 2 bin 40 TL maaş hakkı kazanırken, bu rakam en düşük baremden işe yeni başlayan bir memur emeklisi için 3 bin 106 TL. Arada bin 66 TL fark olduğu göze çarpıyor.
En alt baremden yani 5’İn 1’inden işe başlayan lise mezunu bir memurun aynı yasa üzerinden 25 yıl itibariyle emekli olması durumunda ise 5 bin 178 TL aylık yatırım ile yaklaşık 3 bin 106 TL aylığı oluyor.
Aylık 5 bin 724 TL maaş alan üniversite mezunu bir memur ise aynı şartlarda emekli olması durumunda günümüzde 3 bin 430 TL aylık maaşı olacak.
Asgari Ücretli için devlete her ay 680 TL
Asgari Ücret üzerinden yatırımı olan bir sigortalı için her ay 680 TL Sosyal Sigortalar Dairesi’ne yatırılıyor.
Bu rakam en yüksek yatırım olan 23 bin 800 TL üzerinden yapılması halinde ise ayda 4 bin 760 TL’ye ulaşıyor.
30 yılda en düşük kazançtan aylık 2 bin 295 TL
Asgari Ücret üzerinden 30 yıl yatırım yapan ve Sosyal Güvenlik yasası üzerinden emekliye çıkan bir kişi günümüz şartlarında 2 bin 295 TL maaşa tabi olurken, en yüksek yatırımdan emekli olan bir kişi ayda 16 bin 65 TL ödenecek.
Sigortaya, orta seviyelerde yer alan 13 bin 66 TL tutarındaki prime esas kazanç üzerinden 30 yıllık yatırımına karşın bir sigorta emeklisi 8 bin 819 TL maaş alacak.
“Sigortasız çalıştırma kadar primlerin gerçek kazanç üzerinden yatırılmaması da bir nevi kayıt dışılık olarak değerlendirilmektedir. Kayıt dışılığı önlemek için Dairemiz tarafından denetimler yapılmakta, prime esas kazançları düşük bildiren işverenler hakkında yasal işlem başlatılmaktadır.” Sosyal Sigorta Dairesi Müdürü Ayşe Avseven
Sosyal Sigorta Dairesi Müdürü Ayşe Avseven:
“Gerçek kazançlar üzerinden yapılan tüm yatırımlar çok önemlidir”
Primlerin gerçek kazançlar üzerinden yapılmasının yasal bir zorunluluk olduğunu ve gerçek kazançlar üzerinden yapılan yatırımların önemine dikkat çeken Sosyal Sigorta Dairesi Müdürü Ayşe Avseven, sigortalardan sağlanan uzun ve kısa vadeli menfaatlerin prim gün sayısına ve bu primlerin hangi kazanç üzerinden ödendiğine bağlı olduğuna vurgu yaptı.
Avseven: “Ücret karşılığı bir işyerinde çalışanların primleri işverenleri tarafından, o ay için hak ettikleri prime esas kazançları üzerinden kesilerek ve işveren hissesi de bu miktara eklenmek suretiyle takip eden ayın 20’sine kadar Daireye yatırılmaktadır. Asgari ücretin değişmesine paralel olarak sigortalılardan alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulacak kazançların alt ve üst sınırlarını belirlenmektedir. Aylık kazançları alt sınırdan az olan sigortalıların primleri alt sınır üzerinden, aylık kazançları üst sınırdan fazla olan sigortalıların primleri ise üst sınır üzerinden ödenmektedir. 1 Ağustos 2019 tarihi itibarıyla prime esas kazançların alt sınırı aylık 3,400 TL üst sınırı ise 23,800 TL olarak belirlenmiştir. Aylık prime esas kazancın alt sınırı yürürlükteki asgari ücret, üst sınırı ise asgari ücretin yedi katıdır. İşveren, bağımsız sigortalılar ve isteğe bağlı sigortalılar ise prime esas kazanç alt ve üst sınırları dikkate alınarak Daire tarafından oluşturulan gelir basamaklarından birini seçmek suretiyle bu basamağa karşılık gelen kazanç üzerinden primlerini öderler.”
Habere konu yaşlılık aylığı hesaplamaların genel anlamda doğru olduğunun altını çizen Avseven, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada özetle şunları ifade etti:
“Yaşlılık aylığı, sigortalının tüm sigortalılık süresi boyunca prim yatırmış olduğu aylık prime esas kazançlarının güncelleştirilmiş ortalaması ile aylık bağlama oranının çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır.
Günümüz koşullarında yirmi beş yıl prim yatırmış olan bir sigortalının aylık bağlama oranı %57.5 olup, sürekli asgari ücret üzerinden ödenmiş primler üzerinden hesaplanacak aylığın tutarı 3400 TL’nin %57.5’ i kadar yani 1,9552 TL olacaktır. Ancak mevzuatımıza göre bağlanacak aylıkların alt sınırı, yürürlükteki prime esas kazancın alt sınırının (3400 TL) %60’ından az olamayacağından bu aylık 2040 TL olacaktır. 25 yıl prim yatırmış olan bir sigortalının bu süreden sonraki her tam yılı için aylık bağlama oranı %2 artacaktır. Buna göre 30 yıl prim yatırmış olan bir sigortalının aylık bağlama oranı %67.5, 35 yıl prim yatırmış olan bir sigortalının aylık bağlama oranı %77.5 olacaktır. Yaşlılık aylığı hesaplaması ortalama aylık kazanç ve aylık bağlama oranının çarpımı sonucu hesaplandığından prim süresinin artması ve ödenen primlerin yüksek kazanç üzerinden yapılması bağlanacak aylığı doğru orantılı olarak etkilemektedir. Yani beyan edilen kazanç ve primi ödenen süre yükseldikçe bağlanacak aylık ucu açık bir şekilde artmaktadır.
Prime esas kazançlar sadece bağlanacak aylığın seviyesinin belirlenmesinde önemli bir faktör olmayıp ayni zamanda sigortalının hastalığı, iş kazası, meslek hastalığı veya analığı durumunda verilecek geçici iş göremezlik ödeneklerinin tutarını da belirlemektedir. Sigortalıların geçici olarak iş göremez duruma düştüğü ve ücret alamadığı bu sürelerde Dairemizden alacakları ödenekler Daireye beyan edilen kazançlarının üçte ikisidir. Dolayısıyla düşük ücret üzerinden yapılan yatırımlara karşılık verilecek ödenek de düşük olacaktır. İşsizlik ödeneği, evlenme yardımı veya sağlık yardımları gibi menfaatler dışında sigortalılara verilecek ödenekler ve bağlanacak aylıklar prime esas kazançlar üzerinden hesaplandığından işçi, işveren veya bağımsız çalışan tüm sigortalıların gerçek kazançları üzerinden prim ödemeleri büyük önem arz etmektedir.
Sigortasız çalıştırma kadar primlerin gerçek kazanç üzerinden yatırılmaması da bir nevi kayıt dışılık olarak değerlendirilmektedir. Kayıt dışılığı önlemek için Dairemiz tarafından denetimler yapılmakta, prime esas kazançları düşük bildiren işverenler hakkında yasal işlem başlatılmaktadır. Sigortalılar, kayıt ve yatırım durumlarını gerek Dairemize başvurarak gerekse Dairemizin ssd.gov.ct.tr web adresi üzerinden takip edebilmektedirler. Dairemiz müfettişlerinin marifetiyle yapılan tespitler dışında sigortalıların yapacakları şikayet üzerine de gerekli incelemeler yapılmakta ve Yasa’ya aykırı davrananlar hakkında yasal işlem başlatılmaktadır.”