Toprak Ürünleri Kurumu'nda (TÜK) Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali tarafından açıklanan 4 milyon TL’lik arpa hibelerinde 943 bin TL’lik “kayıp para” konusunun ardından, bu kez eski hükümet dönemine ait “hukuka aykırı işlemler” olduğu iddiasıyla bazı tespitler dosyalandı
Ayşe GÜLER
Toprak Ürünleri Kurumu'nda (TÜK) Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali tarafından açıklanan 4 milyon TL’lik arpa hibelerinde 943 bin TL’lik “kayıp para” konusunun ardından, bu kez eski hükümet dönemine ait “hukuka aykırı işlemler” olduğu iddiasıyla bazı tespitler dosyalandı.
TÜK Yönetim Kurulu, UBP-DP Azınlık Hükümeti döneminde kurumda bu kez 7 maddelik ‘yasa dışı’ işlem tespit etti.
Şehan Tomgüsehan başkanlığındaki Yönetim Kurulu tarafından yapılan incelemede; ‘Bakanlar Kurulu kararı olmadan borçlanma’, ‘yetki aşımları’, ‘ödenek aşımları’ belirlendi.
Başka firmalar adına getirilen unların TÜK’ün malı gibi gösterildiği, gümrükleme işlemlerinin kurum adına ve kurum personeli tarafından yapılarak, stoklarına alınmadan doğrudan bahse konu firmalara devredildiği yapılan tespitlerde ortaya çıktı.
YENİDÜZEN’e bilgi veren TÜK Yönetim Kurulu Başkanı Şehan Tomgüsehan ise şu anda TÜK ile ilgili farklı yıllara ait 28 dava dosyası olduğunu söyledi, kuruma yönelik durum tespiti yapmaya çalıştıklarını belirtti.
2013 yılı bilançolarında uyuşmazlık yaşandığını, Sayıştay raporu beklendiğini ifade eden Tomgüsehan,
bununla birlikte 2014,2015,2016,2017 malı yılı kesin hesaplarının da Vergi Dairesi’ne sunulmadığını ifade etti.
TÜK Yönetim Kurulu tespitleri:
- TÜK 2.5 milyon TL stopaj alacağı tahsil edemez durumda…
- 2016 Mali Yılı ve 2017 Mali Yılında Bütçe Tahsisat (Ödenek) aşımları mevcut.
- Maliye Bakanlığı’ndan ek çalışma yetkisi alınmadan personel ek mesai çalıştırıldı, ödemeler gerçekleştirildi.
- 32/1992 sayılı TÜK Yasası ve TÜK Bütçe Yasaları Borçlanmak için Bakanlar Kurulu kararını zorunlu kılarken kurumda Bakanlar Kurulu kararı olmadan borçlanmalar gerçekleşti.
- İhale şartnamelerinde banka teminat mektubu/banka çekinin teminat olarak kabul edileceği belirtilirken bankalar tarafından firmalar adına keşide edilen çekler de gerek geçici teminat ve gerekse de kati teminat olarak kabul edildi.
- Başka firmalar adına gelen unların gümrükleme masrafları, kurumun malıymış gibi gösterildi, gümrükleme işlemleri kurum adına ve kurum personeli tarafından yapıldı. Söz konusu unlar kurum stoklarına alınmadan doğrudan bahse konu firmalara devredildi.
- Yönetim kurulu kararı ile Maliye Bakanlığı’ndan yetki talep edilmeden mevsimlik personel çalıştırılması yönünde karar üretildi ve bu kararla mevsimlik işçi çalıştırıldı.
Madde madde Yönetim Kurulu tespitleri…
Yeni Yönetim Kurulu, TÜK’ün mali durumunu, eski hükümet döneminde yapılan ‘hukuka aykırı’ işlemleri madde madde sıraladı, 2.5 milyon TL stopaj alacağını tahsil edemez durumda olduğunu tespit etti.
2016 Mali Yılı ve 2017 Mali Yılında Bütçe Tahsisat (Ödenek) aşımlarının mevcut olduğu Yönetim Kurulu tarafından yapılan tespitlerde yer aldı.
YÖNETİM KURULU’NDAN 7 MADDELİK ‘YASA DIŞI’ İŞLEM TESPİTİ: TÜK Yönetim Kurulu, UBP-DP Azınlık Hükümeti döneminde kurumda bu kez 7 maddelik ‘yasa dışı’ işlem tespit etti.
‘Yetki alınmadı, personel ek mesai çalıştırıldı’
Yönetim Kurulu, geriye dönük yaptığı araştırmada; Maliye Bakanlığı’ndan ek çalışma yetkisi alınmadan personelin ek mesai çalıştırıldığı, ödemelerin gerçekleştirildiğini tespit etti.
32/1992 sayılı TÜK Yasası ve TÜK Bütçe Yasaları’nın borçlanmak için Bakanlar Kurulu kararını zorunlu kılarken kurumda Bakanlar Kurulu kararı olmadan borçlanmalar gerçekleştiği Yönetim Kurulu tespitlerinde yer aldı.
Ayrıca, Yönetim Kurulu; ihale şartnamelerinde banka teminat mektubu/banka çekinin teminat olarak kabul edileceği belirtilmesine rağmen, yapılan incelemede bankalar tarafından firmalar adına keşide edilen çeklerin gerek geçici teminat ve gerekse de kati teminat olarak kabul edildiği belirlendi.
“BAŞKA FİRMALARA AİT UNLAR, TÜK MALİ GİBİ GÖSTERİLDİ”…Başka firmalar adına getirilen unların TÜK’ün malı gibi gösterildiği, gümrükleme işlemlerinin kurum adına ve kurum personeli tarafından yapılarak, stoklarına alınmadan doğrudan bahse konu firmalara devredildiği yapılan tespitlerde ortaya çıktı.
‘Başka firmalar adına gelen unların gümrüğü kurum adına yapıldı’
Yönetim Kurulu tespitlerinde başka firmalar adına gelen unların gümrükleme masraflarının kurumun malıymış gibi gösterildiği belirlendi.
Söz konusu unların gümrükleme işlemlerinin kurum adına ve kurum personeli tarafından yapıldığı, unların kurum stoklarına alınmadan doğrudan bahse konu firmalara devredildiği Y.Kurulu tespitlerinde yer aldı.
Eski yönetim kurulu kararı ile Maliye Bakanlığı’ndan yetki talep edilmeden mevsimlik personel çalıştırılması yönünde karar üretildiği, bu kararla mevsimlik işçi çalıştırıldığı tespitlerde kaydedildi.
Mali durum nasıl? TÜK Yönetim Kurulu tespiti:
“Borç, 93 milyon 347 bin TL’den 105 bin 311 bin TL’ye yükseldi”
TÜK Yönetim Kurulu’nun verdiği resmi bilgiye göre; 30 Nisan 2016 tarihinde 20 milyon 67 bin TL olan bankalardaki mevduat 17 milyon 704 bin TL azalarak, 31 Ocak 2018 tarihinde 2 milyon 362 bin 495 TL’ye düştü.
Aynı şekilde 43 milyon 277 bin TL olan alacaklar 42 milyon 610 bin TL’ye geriledi.
Stoklar ise 11 milyon 781 bin TL’den 13 milyon 39 bin TL’ye yükseldi.
Bununla birlikte 30 Nisan 2016’da 75 milyon 126 bin TL olan bankalar, alacaklar, stoklar toplamı 75 milyon 126 bin TL’den 58 milyon 12 bin TL’ye geriledi.
Borçlar ise 93 milyon 347 bin TL’den 105 bin 311 bin TL’ye yükseldi.
“2016 Mali Yılı 13 milyon 668 bin TL zararla kapatıldı”
Resmi verilere göre; 2016 Mali Yılı 13 milyon 668 bin 953 TL ‘zararla’ kapatıldı, böylelikle 2016 Mali Yılı sonunda birikmiş zararın 27 milyon 950 bin 871 TL’ye ulaştığı görüldü.
2016 Mali Yılı Hesaplarının hazırlanması, Gelir ve Vergi Dairesi’ne en geç 30 Nisan 2017 tarihinde sunulması gerekirken halen sunulmadığı da ortaya çıktı.
TOMGÜSEHAN: “28 DAVA DOSYASI VAR”…YENİDÜZEN’e bilgi veren TÜK Yönetim Kurulu Başkanı Şehan Tomgüsehan şu anda TÜK ile ilgili farklı yıllara ait 28 dava dosyası olduğunu söyledi, kuruma yönelik durum tespiti yapmaya çalıştıklarını belirtti.
TÜK Yönetim Kurulu Başkanı Şehan Tomgüsehan
“28 dava dosyası var, durum tespiti yapmaya çalışıyoruz”
TÜK Yönetim Kurulu Başkanı Şehan Tomgüsehan, şu anda TÜK ile ilgili farklı yıllara ait 28 dava dosyası olduğunu söyledi, kuruma yönelik durum tespiti yapmaya çalıştıklarını belirtti.
2013 yılı bilançolarında uyuşmazlık yaşandığını, Sayıştay raporu beklendiğini ifade eden Tomgüsehan,
bununla birlikte 2014,2015,2016,2017 malı yılı kesin hesaplarının da Vergi Dairesi’ne sunulmadığını ifade etti.
Tomgüsehan, kurumun 2008 yıllarından itibaren piyasadan alacağı bulunduğunu ifade ederek, kurumun mali yapısına ilişkin ‘alacak-verecek-stok’ belirlemeye çalıştıklarını dile getirdi.
Geçmiş yıllarda stoklardaki arpa ve buğdayın şubelerden verilmesinin denetlenmediğini, ilk etapta eldeki mevcutla denge oluşturmaya çalıştırdıklarını dile getiren Tomgüsehan, “Şubelerin kontrolü sağlanmaya çalışıyor. Alt yapı eksikleri var bunu gidermek istiyoruz. Elektrik giderleri çok yüksek…” dedi.
Tomgüsehan, kurumun ortadan kalkması halinde hem devlet hem de özel sektördeki birçok paydaşın çok daha zor duruma düşeceğini vurguladı.