Derya ULUBATLI
Hemen her gün yaşanan elektrik kesintileri, 3G sisteminde de aksamalara yol açarken, bir süredir tartışılan ‘4.5-5 G teknolojisine geçiş’ yeniden gündeme geldi, yetkililer ‘yeni teknolojiye geçiş şart’ dedi.
Dönüşümlü olarak, her gün yapılan elektrik kesintileriyle ev internetleri kullanılmaz hale geldi, vatandaşın internet ihtiyacı için mobil veriye yüklenmesi ‘internet trafiğinde’ yoğunluğa neden oldu.
İlgili taraflarla konuşan YENİDÜZEN yeni teknolojinin ne zaman aktif hale geleceğini ve bu gibi aksamalara çözüm olup olamayacağını sordu.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı ve Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) Başkanı Kadri Bürüncük 4.5-5 G teknolojisinin elektrik kesintisine bağlı aksaklıkları gidermesini beklediklerini belirtti, altyapının en kısa sürede tamamlanmasını hedeflediklerini söyledi. Adadaki iki GSM şirketi Telsim ve Turkcell’in temsilcileri ise yeni teknolojiye ‘çoktan’ hazır olduklarını, gerekli denemeleri yaptıklarını ve altyapının gelmesini beklediklerini söyledi. 3 G’nin artık ülkedeki internet ihtiyacını karşılayamadığına da dikkat çeken şirketler, adanın kuzeyinin 5 G teknolojisine geçemeyen sayılı bölgeler arasında olduğunu ve artık yeni teknolojiye geçişin ‘elzem’ sayıldığını dile getirdi.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı:
“Yılsonuna kadar altyapı çalışmaları tamamlanacak”
Bu yıl sonuna kadar altyapı çalışmalarını tamamlayarak 4.5-5 G teknolojisine geçebilmeyi hedeflediklerini söyleyen Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, yeni teknolojiyle elektrik kesintilerinin mobil verileri etkilemeyeceğini belirtti. Arıklı şunları aktardı: “Şu an ev ve işyerlerinin wifi sistemlerine hız kazandırmak için çalışmalar yapıyoruz. BTHK gerekli tüzük değişikliğini yaptı, sayfasında yayınladı. Önümüzdeki hafta itibarıyla wifilerin daha hızlı hale gelmesini bekliyoruz ama bu geçici bir ara formüldür. Bizim esas projemiz evden eve fiber optik projesidir. Mevcut telefon hatlarının fiberle değiştirilmesi işlemi gerçekleştirilecek, hemen arkasından da 4.5-5 G çalışmaları başlayacaktır”.
Güneyin 4.5-5 G teknolojisini kullanmaya başladığını ancak kuzeyin henüz o noktaya varamadığını dile getiren Artıklı, altyapı çalışmaları tamamlanınca güneyle işbirliğini de artırabileceklerini ifade etti. Arıklı, “biz yılsonuna kadar tüm altyapı çalışmalarını bitirme hedefi koyduk, gerisi GSM operatörlerine ve ihaleyi alacak şirkete bağlıdır” dedi.
Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) Başkanı Kadri Bürüncük:
“Elektrik kesilince mobil veriye yükleniliyor”
Mobil haberleşmeyi sağlayan baz istasyonlarında belli bir süre (1-4 saat) haberleşmeyi sağlayabilecek akü veya enerji kaynakları olduğunu ancak, elektrik kesildiği zaman hanelerdeki sabit internet (ADSL, Sabit kablosuz vb.) de kesintiye uğradığından herkesin cep telefonlarını kullanarak internete erişmeye çalıştığını belirten Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) Başkanı Kadri Bürüncük, “bunun sonucunda baz istasyonları ve dolayısıyla mobil haberleşmede beklenenden daha fazla bir trafik artışı söz konusu oluyor ve kesintiler yaşanabiliyor” ifadelerini kullandı.
“Yeni teknolojiler gelirse mobil haberleşmede etkin çözüm yaratılabilir”
Bu aksaklığın ancak elektrik kesintileri bitince çözülebileceğini vurgulayan Bürüncük, 4.5-5 G gibi yeni mobil haberleşme teknolojilerinin kullanılmasının artan mobil haberleşme trafiğini daha etkin ve verimli bir şekilde karşılayacağına ve bu gibi durumlarda olumlu etki yaratacağına inandığını da sözlerine ekledi. Bu teknolojilerin adanın kuzeyine gelmesi için çalışmaların başladığına da dikkat çeken Bürüncük sözlerine şöyle devam etti: “Sn. Bakanımızın direktifleri doğrultusunda 4.5G /5G mobil haberleşme teknolojilerinin ülkemizde uygulanması için hazırlıklar başlatılmıştır. Bu aşamada, net bir tarih vermek mümkün olmamakla birlikte, çalışmaların yoğun bir şekilde devam ettiğini ve mümkün olan en kısa sürede ülkemize bu teknolojilerin kazandırılması amaçlandığını belirtmek isterim”.
Telsim/Vodafone Genel Müdür Yardımcısı Fevzi Tanpınar:
“3 G mevcut yüke cevap veremiyor”
Telsim/Vodafone Genel Müdür Yardımcısı Fevzi Tanpınar elektrik kesintilerinin operatör kaynaklı sıkıntılardan dolayı değil, 3 G sahasında yaşanan yoğunluktan dolayı mobil veri kullanımını etkilediğini belirtti. Tanpınar şunları söyledi: “Birkaç saatlik elektrik kesintileri bizleri olumsuz etkilemiyor çünkü jeneratör ve akü destekli önlemlerimiz var ancak bu kesintiler diğer internet servis sağlayıcılarını olumsuz etkilediğinden dolayı insanlar evdeki internetini kullanamıyor ve mobile ağırlık veriyor. Esas sıkıntı orada başlıyor. Bütün yük mobile geçtiği için oradaki yoğunluk bazı sıkıntıları da beraberinde getiriyor ve bu kaliteli hizmet alımını etkiliyor”.
“Bize fiber kazı izni verilmiş olsaydı şimdiye kadar 5 G’ye geçmiş olacaktık”
Kıbrıs’ın kuzeyinde, Türkiye’den önce ilk 4 ve 5 G testini yapan operatör olduklarını dile getiren Tanpınar, “bu konuda hem hazırlığımız hem kararlılığımız devam ediyor” dedi. Belirli yasaklardan dolayı ülkedeki fiber altyapının yenilenmesi konusunda sıkıntı yaşandığını da ifade eden Tanpınar sözlerini şöyle sürdürdü: “Bakanla son yaptığımız toplantıda 4.5-5 G ihalesine hazır olduğumuzu ancak ülkedeki fiber altyapı eksikliğinin yenilenmesi konusunda önümüzün açılması gerektiğini söyledik. Bunların sağlanması halinde yılsonuna kadar ülkemiz yeni teknolojiye kavuşabilir ve sektörün önü açılabilir. Yeter ki yasakçı zihniyetler ortadan kalksın”.
Daha önce GSM firmalarının fiber kazı izinleri olduğunu ancak telefon dairesinin özelleştirme süreci öncesinde dairenin avantajını artırmak için bakanlar kurulunun fiber kazı iznini ‘kıt kaynak’ olarak değerlendirip yasakladığını aktaran Tanpınar, bu durumun sektörde tıkanma yarattığına dikkat çekti. 5 G teknolojisine geçilememesindeki esas nedenin bu olduğunu savunan Tanpınar, “eğer bu altyapı ortadan kaldırılmasaydı biz de Türkiye ve güneyle eş zamanlı olarak 4.5-5 G kullanımına başlayabilecektik” şeklinde konuştu.
Artık 3 G’nin mevcut teknolojilere cevap verecek kapasitede olmadığını da vurgulayan Tanpınar şöyle devam etti: “3 G havadan havaya internet aktarımı yapıyor ve orada en ufak bir yoğunluk yaşandığında bu internet işleyişinde aksamalara neden oluyor. 4.5-5 G ise tamamen fiber altyapılarladır, hızları kesilmez ve yoğunluktan da etkilenmezler. Bu açıdan mevcut altyapının değişmesi hem hızı artırma, hem de yoğunluk kaynaklı aksamaları durdurma açısından oldukça önemli”.
Kuzey Kıbrıs Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Ali Gürler:
“Elektrik kesintileri 3 G’ye ek yük getiriyor”
Ülkedeki mevcut nüfus yoğunluğu ve iletişim ihtiyacı açısından bakıldığında 3G teknolojisinin artık yeterli olmadığını belirten Kuzey Kıbrıs Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Ali Gürler, “halen 3G’de olunmasının getirdiği sıkıntıların yanı sıra ülkede son zamanlarda artan elektrik kesintileri nedeniyle ev interneti (wifi) kullanımının yapılamıyor olması da 3G‘ye ek yük getirmekte ve bu bölgelerde 3G şebekesinin yoğun kullanımından kaynaklanan data trafiği yavaşlamaya sebebiyet vermektedir” dedi.
“4.5-5 G teknolojisine geçmek elzem bir ihtiyaçtır”
Kıbrıs’ın kuzeyinin halen 4G/4.5G teknolojisi kullanamayan sayılı ülkeler arasında yer aldığına da değinen Gürler, ülkede yeni nesil iletişim teknolojileriyle altyapısını güçlendirmesi elzem olduğuna dikkat çekti. Gürler şöyle devam etti: “KKTC’nin 4G/4.5G ve fiber altyapısı olmamasının ekonomi, eğitim ve diğer pek çok alanı olumsuz etkilediğini bilmekteyiz. Kuzey Kıbrıs Turkcell, 4G denemelerini 2014 yılında yapmıştır ve o tarihten beri altyapısını 4G/4.5G ve fiber ile güçlendirmeye hazırdır.
Bu kapsamda 4G/4.5G ihalesinin yapılması yönünde talebimiz uzun süreden beri gündemdedir. Bu teknoloji için fiber olmazsa olmazdır ve mutlaka fiber yatırımların yapılması gerekmektedir. Kuzey Kıbrıs Turkcell olarak bu yatırımları yapmaya hazırız. Geçtiğimiz günlerde Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanımız Sn. Erhan Arıklı bir toplantı yaparak bu konulardaki engellerin aşılması için hızlıca adımlar atılacağının müjdesini kamuoyu ile paylaşmıştır. Ülkemize daha kaliteli iletişim hizmeti sağlamak için atılacak adımları dört gözle bekliyor, destekliyoruz”.