Bu yıl 4′ncü kez düzenlenecek olan Uluslararası Çanakkale Bienali, ‘Savaşın Sonunu Yalnız Ölüler Görür’ temasıyla, 1. Dünya Savaşı’nın 100. yılı üstüne yapılandırıldı ve bienal çalışmalarına savaşa katılan ülkelerin sanatçıları davet edildi. Bienal’in tanıtım toplantısı ise, yerel ve ulusal basının katılımıyla İstanbul’da gerçekleştirildi.
23 Haziran tarihinde düzenlenen basın toplantısına Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Genel Sanat Yönetmeni Beral Madra, Genel Direktör Seyhan Boztepe ve CABININ Yönetici Küratörü Deniz Erbaş’ın yanı sıra, çok sayıda davetli ve basın mensupları katıldı. 2008 yılında ‘Şeffaf Yanılsamalar’, 2010 yılında ‘Kurgusal Gerçekler, Dönüşümler’ ve 2012 yılında ‘Kurgular ve Karşı Duruşlar’ başlığıyla düzenlenen Uluslararası Çanakkale Bienali’nin dördüncü seferinde ise 1. Dünya Savaşı’nın günümüze değin sürmekte olan, siyasal, toplumsal, kültürel olay ve etkilerini sanat ve kültür üretimleri aracılığıyla irdelemeyi ve yorumlamayı amaçlıyor. Troya ile başlayan ve 1. Dünya Savaşı’nın bir uzantısı olarak Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı kentte, uzun bir süredir yerel yönetim ve sivil toplumun desteklediği ‘Barış Kültürümüz Olsun’ vizyonuyla paralellik gösteren 4. Uluslararası Çanakkale Bienali, Lübnan, Rusya, Fransa, İtalya, Almanya, Ermenistan, Avusturya, Slovenya, Romanya, Kanada, Hırvatistan, Sırbistan, İrlanda, Filistin, Macaristan, Hollanda, ABD, Yunanistan ve Bosna-Hersek’in yanı sıra Türkiye’den de çok sayıda sanatçıyı bir araya getirecek.
27 Eylül-2 Kasım 2014 tarihleri arasında düzenlenecek olan 4. Uluslararası Çanakkale Bienali’nin tanıtım toplantısında bir konuşma yapan Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, adı hep savaşlarla anılan Çanakkale’de bu yıl düzenlenecek olan bienalin kavramsal çerçevesinin de savaşlara vurgu olduğunu belirterek, “Bizler savaşın, savaşla birlikte gelen acının, ölümün, gözyaşının bekçileri olmak istemedik ve kentimizin adının barışla anılması için büyük bir mücadele içine girdik. Öncelikle yerel yönetimin özgürlüklerden yana anlayışıyla başlayıp, Çanakkale halkının mayasında bulunan çok kültürlülükle birleşen süreç, Çanakkale’nin kendisini ‘Barışın ve Özgürlüklerin Kenti’ olarak yeniden tanımlamasını sağladı. Barışın Kenti Çanakkale, ülkemiz koşullarında değerlendirildiğinde yaşam biçimleri, sosyal statüler arasında derin farklılıkların olmadığı, herkesin bir arada kabul ve saygı içinde, huzurlu, dingin yaşam sürdüğü bir kenttir. Çanakkale’de, farklı kültür ve kimliklerin hoşgörü ve barış içinde sürdürdükleri yaşamları birlikte hareket etme ve katılımcılık anlayışının da altyapısını oluşturmuştur. Çanakkale’de yerel yönetim ve siviller bu anlayışla çok başarılı işlere imza atmışlardır. Bienalde bu işlere başarılı bir örnektir. Çanakkale Belediyesi olarak, geçmişimizden, değerlerimizden ve güçlü sivil toplumumuzdan aldığımız ilhamla yıllardır ‘Barış Kültürümüz Olsun’ diyoruz. Savaşla değil, barış kültürüyle bilinmek, bu kültürü herkesle paylaşarak çoğaltmak istiyoruz. ‘Barış Kültürümüz Olsun’ cümlesini daha yaşanır kılacak evrensel dili ve kültürü oluşturmakta, sanatın en önemli ilhamımız ve yol göstericimiz olacağını da biliyoruz. Bu nedenle bu yıl dördüncüsü gerçekleştirilecek olan Uluslararası Çanakkale Bienali’ni her zamankinden büyük bir coşkuyla destekliyoruz” dedi.
Dünyaya Barış Mesajı Gönderilecek
Günümüzde baktığımızda, geçmişteki savaşlardan ders alınmadığının rahatlıkla görülebildiğini ifade eden Başkan Gökhan, “4.Uluslararası Çanakkale Bienalinde geçmişte savaşmak üzere karşı karşıya getirilmiş ülkelerin sanatçıları ve onların eserleri bir araya gelip, Çanakkale’den tüm dünyaya anlamlı barış mesajları gönderecekler” diye konuştu.
“Savaşın Sonunu Yalnız Ölüler Görür”
2014 yılı sonbaharında dördüncüsü gerçekleştirilecek olan Uluslararası Çanakkale Bienali’nin kavramsal çerçevesi, “1914-2014: 1. Dünya Savaşının 100. yılı” üstüne yapılandırıldı.
2014 yılında dördüncüsü gerçekleştirilecek olan Uluslararası Çanakkale Bienali’nin ilk günden bu yana ön planda tuttuğu temel ilkeleri şunlar oldu:
*Çanakkale’yi, Akdeniz havzası ile Avrupa ve Ortadoğu coğrafyalarının kesişim noktasında, çağdaş sanatın üretim, izlenme ve algılanması için uluslararası bir merkeze dönüştürmek;
*Uluslararası sanatçıları ve sanat uzmanlarını davet ederek, kenti bu sanatçıların ve iletişim ağlarının gündemine yerleştirmek;
*Kamusal alanlar, sanat ve kültür kurumları, üniversiteleri sanatçılarla işbirliğine davet ederek, karşılıklı etkileşim ve iletişim ortamı yaratmak;
Bu ilkeler doğrultusunda, 4. Uluslararası Çanakkale Bienali’nin teması, 1. Dünya Savaşı’nın günümüze değin sürmekte olan siyasal, toplumsal, kültürel olay ve etkileri, sanat ve kültür üretimleri aracılığıyla irdelemeyi ve yorumlamayı amaçlarken, bunu kentin tarihsel, kültürel ve doğal özelliklerine de bağlamayı önermektedir. Çanakkale, Troya ile başlayan ve 1. Dünya Savaşı’nın ilk yıllarında gerçekleşen ve yarım milyon insanın ölümüyle sonuçlanan Gelibolu Savaşlarına uzanan bir çizgide, savaşlarla anılan bir kenttir. Dolayısıyla 4. Uluslararası Çanakkale Bienali, hem kentin ve kentlinin bu baskın savaşlar kenti kimliğine daha geniş bir perspektiften ve mesafe alarak bakmasını sağlayacak sanatsal ve düşünsel bir alan açmayı, hem de kentin güçlü sivil toplumunun ve yerel yönetiminin ortaklaştığı “Barış kültürümüz olsun” vizyonunu ulusal ve uluslararası bağlamlarda görünür ve duyulur kılmayı hedefliyor.
1. Dünya Savaşı’nın 100. yılı vesilesiyle, bu savaşa katılmış veya süreç ve sonuçlarından etkilenmiş bütün ülkelerde çeşitli etkinlikler planlanmakta ve hayata geçirilmekte. Uluslararası Çanakkale Bienali, bu konuyu ele alarak olağandan daha fazla dikkat çekmeyi ve önemli düşün ve bilgi çıktılarına ulaşmayı hedeflenmektedir. Söz konusu ülkelerin Türkiye’deki temsilciliklerinin yanı sıra, bir çok ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluş işbirliğiyle bienal ana sergisinin yanı sıra bilgi-belge etkinlikleri, farklı sanat dallarında gösterimler ve paralel sergiler programlanmaktadır. Bu savaşın ve yüzyılın, tarihsel Osmanlı coğrafyasında ve bugünün siyasal haritasında günümüze kadar sürmekte olan etkilerinin yeniden değerlendirilmesine fırsat sağlamak ve bu savaşa katılmış bütün ülkelerle bienal üstünden etkin bir iletişim ve işbirliği oluşturmak konusunda olası ortak çalışmalar ve işbirlikleri hayata geçirilecektir.
Bienalde yapılacak sergiler, 1914′deki siyasal travmaya, insan trajedisine ve sonuçlarına olduğu kadar, yüzyıl boyunca savaşların yarattığı temel değişimlere görsel sanatlar yoluyla odaklanacaktır. Bu tarih aynı zamanda Osmanlı, Avusturya-Macaristan ve Rusya İmparatorlukları için de sonun başlangıcıdır. Bu başlangıç, Avrupa ve Asya’nın haritasını değiştirmiş, büyük insan göçlerine ve katliamlara neden olmuştur.
4. Uluslararası Çanakkale Bienali çerçevesinde şu konular sorgulanıp irdelenecek:
*Yeni sınırlar ve göç hareketleri;
*Osmanlı ve Rus coğrafyasındaki kültürlerin birbirinden kopuşu ve bu kültürlerin yeni süreçle dönüşümleri;
*Yeni ekonomik sistemlerin ve modernizmlerin ortaya çıkışı;
*Avrupa’nın ve Sovyetlerin kültür kolonizasyonu;
*Bu savaşla başlayan sürecin doğurduğu iki kutuplu dünyadan, küresel dünyaya geçişteki kopuşlar ve oluşumlar.
4. Uluslararası Çanakkale Bienali, önceki yıllarda olduğu gibi, Eski Ermeni Kilisesi, Korfmann Kütüphanesi, Er Hamamı (Seramik Müzesi), Çimenlik Kalesi, Arkeoloji Müzesi, Yahudi (Palamut) Depoları gibi kentin tarihi ve anlamlı mekanlarının yanı sıra, çarşı caddesi, Kordon ve İskele bölgesi, Halk Bahçesi gibi kamusal alanlarına da yayılacak.
Ayrıntılı bilgi için: info@canakkalebienali.com
(ÇANAKKALE İÇİNDE – 25.6.2014)