75 Doğumlular
40 yaşına bastım ve artık üzerinde yürüyorum. Yarın doğum günüm. 74’ten bir yıl sonra doğdum. Yani yarın 43 yıllık oluyorum. Kısacası orta yaşlıyım! Bunu sindirmek pek kolay değil. 75 doğumlular olarak çok fazla değiliz. 74’ten hemen sonraki dönemde bir ailenin çocuk yapma kararı alması kolay bir şey değildi. Trajedi henüz çok tazeydi. Korku ve güvensizlik vardı. Bizlerin, 75’lilerin çoğu muhtemelen… “kazayla” dünyaya gelen kişileriz.
Okulda bir, en çok iki şube doldurabiliyorduk. Sınıfta sayımız 18-20 kişiyi geçmiyordu. Yaşadığımız şehirlerde 1975 doğumlular hep birbirlerini tanırlar.
Ana sınıftan 14 yaşıma kadar okuduğum okul, “göçmen okulu” olarak biliniyordu. Bunun sebebi, okulun üç geçici yerleşke bölgesinin ortasında olmasıydı. (1)
Okulun arkasında da 80’lerin ortalarına kadar barakalar vardı. Bu barakalarda, yerleşke bölgesinde bir daireye girmek üzere sıraya girmiş olan kişiler yaşıyorlardı. Yani, gelişmemiş bir bölgeydi. Genel olarak, yerleşke bölgelerini barındıran bölgeler geri kalmış yerler olarak görülüyordu.
Okulumda genel olarak göçmen çocuklar öğrenim gördüklerinden, 80’lerin sonuna kadar Kızıl Haç karavana vermeyi ve kişisel ihtiyaç yardımı yapmayı sürdürmüştü. Ben yardım almak istemiyordum. Utanıyordum ve o ortam hiç hoşuma gitmiyordu. Nedenini bilmiyorum. Gönüllülerin sınıfa girip kimlerin göçmen çocukları olduğumuzu sorduklarını hatırlıyorum. Sorduklarında bir kez bile elimi kaldırmadım. Öğretmen herkesin önünde yardım edilecekler listesine yazılmam için benim de adımı söyleyince kızıyordum.
80’lerden sonra durumlar kısmen daha hızlı bir şekilde değişti. Tabii duruma hemen uyum sağlandı. Gelişme de gecikmedi. Yıllar geçtikçe artık kimse kimseye esas nereli olduğunu veya göçmen çocuğu olup olmadığını sormuyordu. Okulun arkasındaki barakalar ortadan kaldırılmıştı. Geri kalmış bölge ticaret merkezine dönüştürülmüş, gençlerin uğrak yeri haline gelmişti. Kafeteryalar, restoranlar, barlar ve solda sağda modern binalar vardı artık. Genç çiftler oralara yerleşmeyi tercih ediyorlardı. Kısa bir süre içerisinde taşınmaz malların fiyatları astronomik miktarlara fırlamıştı.
Benden daha genç olanların, kahvelerinin tadını çıkardıkları kafeteryanın yerinde daha önce ne olduğuna dair en ufak bir fikirleri yoktur. İyi de yapıyorlar. Bunları hatırlamak güzel şeyler değildir. Fakat en trajik olan, bu gençlerden birçoğunun “Kıbrıs sorununun çözümü” dediğimizde de bunun ne anlama geldiğine dair en ufak bir fikirleri olmamasıdır. Bu durumun vebali siyasi sistem ve düzendedir. Bu sistem, bu düzen zaman geçtikçe uyuttu, amacı unutturdu, anormal olan bir durumun adada yaşayanların gözüne doğal görünmesini sağladı.
Doğum günü pastasının üzerindeki mumu üflerken dilek tutmak adettendir. Bu dileği söylememek, paylaşmamak da adettendir. Ama ben yazacağım. Dilerim benim çocuklarım yaşamlarının kalan bölümünü sanal gerçeklikte yaşamazlar. Dilerim bir insani yardım örgütünden bir kişi çocuklarımın sınıfına girip yardım için kimlerin göçmen olduğunu sormaz. Dilerim yaşamlarının geri kalanını barış ve güvenlik koşulları içerisinde, etnik çatışma ve düşmanlıkların olmadığı çok kültürlü bir coğrafyada geçirirler.
* Not: Bu satırlarla aracılığıyla yaşım ile ilgili olarak yalan söylediğim kişilerden açık bir özür diliyorum. 40 yaşından sonra, aniden geçen zaman beni kaygılandırmamaya başladı ve yaşlandığım düşüncesiyle bir anda barıştım. Huzur içerisinde umut ediyorum!
(1) Yazarın kullandığı ‘yerleşke bölgesi’ (sinikizmos) kelimesi, 74’ün ardından kuzeydeki evlerinden ayrılanların ikamet etmeleri için güneyde oluşturulan bölgeleri ifade etmektedir. Bu bölgeler, derme çatma dairelerden veya yalnızca geçici bir süreliğine idare etmek üzere inşa edilen apartmanlardan oluşmaktaydı.
-------------------
Yenidüzen için yazılmış Yunanca özgün metinden çeviri: Çağdaş Polili
-------------------
Οι γεννηθέντες το ‘75
Πάτησα τα 40 και περπατώ πάνω σε αυτά. Αύριο έχω γενέθλια. Γεννήθηκα ένα χρόνο μετά το ’74. Γίνομαι δηλαδή 43 χρονών. Με λίγα λόγια είμαι μεσήλικη! Δύσκολο να το χωνέψει κανείς. Δεν είμαστε πολλοί αυτοί που γεννηθήκαμε το ’75. Δεν έπαιρνε εύκολα τότε ένα ζευγάρι την απόφαση να τεκνοποιήσει. Η τραγωδία ήταν ακόμα νωπή. Υπήρχε φόβος και ανασφάλεια. Οι περισσότεροι από εμάς, ήμασταν μάλλον οι… «κατά λάθος» ερχόμενοι στον κόσμο.
Στο σχολείο μόλις που γεμίζαμε ένα τμήμα, το πολύ δύο. Στην τάξη οι μαθητές δεν ξεπερνούσαν τους 18 με 20. Στις πόλεις που ζούμε, οι γεννηθέντες το 1975 γνωρίζουν ο ένας τον άλλο.
Το σχολείο στο οποίο φοιτούσα από το νηπιαγωγείο μέχρι τα 14 μου χρόνια ονομαζόταν «προσφυγικό». Γιατί ήταν στη μέση τριών συνοικισμών προσφύγων, ενώ πίσω από αυτό υπήρχαν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 παράγκες οι οποίες στέγαζαν ακόμα ανθρώπους που έπαιρναν σειρά για να ενταχθούν σε κάποιο διαμέρισμα συνοικισμού. Ήταν δηλαδή μια μη αναπτυγμένη περιοχή. Γενικώς, οι περιοχές στις οποίες υπήρχαν συνοικισμοί θεωρούνταν υποβαθμισμένες.
Επειδή στο σχολείο μου φοιτούσαν κυρίως μαθητές οι οποίοι ήταν πρόσφυγες, το συσσίτιο και η βοήθεια σε είδη ανάγκης από τον Ερυθρό Σταυρό συνεχιζόταν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80. Δεν ήθελα να παίρνω αυτή τη βοήθεια. Ντρεπόμουν, αλλά και δεν μ’ άρεσε το όλο σκηνικό. Δεν ξέρω γιατί. Θυμάμαι να μπαίνουν στην τάξη οι εθελοντές και να ρωτούν ποιοι από εμάς είναι παιδιά προσφύγων. Δεν σήκωνα το χέρι μου ποτέ. Και θύμωνα όταν η δασκάλα αναφερόταν δημόσια στο όνομά μου για να γραφτώ στη λίστα για παροχή βοήθειας.
Τα πράγματα άλλαξαν σχετικά γρήγορα μετά τη δεκαετία του ‘80. Η προσαρμογή δεν άργησε να έρθει. Ούτε και η ανάπτυξη. Με τα χρόνια, δεν ρωτούσε κανείς τον τόπο καταγωγής σου ή αν είσαι παιδί προσφύγων. Οι παράγκες εξαφανίστηκαν πίσω από το σχολείο. Η υποβαθμισμένη περιοχή μετατράπηκε σε εμπορικό κέντρο και σημείο αναφοράς για τους νέους. Με καφετέριες, εστιατόρια, μπαράκια και γύρω – γύρω μοντέρνα οικοδομήματα. Νεαρά ζευγάρια επιλέγουν να εγκατασταθούν κάπου εκεί κοντά και οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευθεί σε αστρονομικά ποσά.
Οι πιο νέοι από μένα, δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για το τι προϋπήρχε της καφετέριας στην οποία απολαμβάνουν τον καφέ τους. Και καλά κάνουν. Δεν είναι ωραία πράγματα να τα θυμάται κανείς αυτά. Το τραγικότερο είναι πως οι περισσότεροι από αυτούς, δεν έχουν και την παραμικρή ιδέα για το τι εννοούμε όταν λέμε «λύση του Κυπριακού». Και γι’ αυτό δεν φταίει κανένας άλλος από το πολιτικό σύστημα και το κατεστημένο που αποκοίμισε στην πάροδο των χρόνων αυτό τον στόχο, καθιστώντας μια ανώμαλη κατάσταση στα μάτια των ανθρώπων που ζουν στο νησί, ως φυσιολογική.
Είθισται την ώρα που σβήνουμε τα κεριά στην τούρτα των γενεθλίων να κάνουμε μια ευχή. Είθισται να μην τη λέμε. Εγώ θα την γράψω. Θερμοπαρακαλώ τα δικά μου παιδιά να μην ζήσουν την υπόλοιπη τους ζωή σε εικονική πραγματικότητα. Θερμοπαρακαλώ να μην μπει κανένας εθελοντής ανθρωπιστικής οργάνωσης στην τάξη τους και να ρωτήσει αν είναι πρόσφυγες για να τους δώσει βοήθεια. Θερμοπαρακαλώ να ζήσουν την υπόλοιπη ζωή τους σε συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας σε ένα πολυπολιτισμικό τόπο χωρίς εθνοτικές συγκρούσεις και εχθρότητες.
ΥΓ: Μέσα από αυτές τις γραμμές δημόσια απευθύνω συγγνώμη σε όσους είπα ψέματα για την ηλικία μου. Μετά τα 40 ξαφνικά σταμάτησε να με αγχώνει ο χρόνος που φεύγει και συμφιλιώθηκα με την ιδέα ότι θα γεράσω. Ελπίζω εν ειρήνη!