Fehime ALASYA
Sağlık alanındaki olumsuz etkisini yitirmeye başlayan Covid-19 salgını, yerini ülkedeki ekonomik yansımalarına bırakıyor.
Coronavirüs salgınından olumsuz etkilenen işletmeler için devlet tarafından açıklanan birçok farklı kredi programına 800 müracaat yapıldı, bunların 417’si onaylanırken işletmelere toplamda 29 Milyon 796 bin TL kredi sağlandığı ifade edildi.
Kalkınma Bankası’na son bir aylık sürede 400 işletme başvururken 240’ı onaylandı, bu işletmelere 17 Milyon 296 bin TL kredi verildi, Kıbrıs Türk Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Merkez Kooperatifi’nde aynı sürede 400 işletme başvurdu, bunların 177’si onaylanırken karşılığında 12 Milyon 500 bin TL kredi verildi.
Hükümet nezdinde açıklanan üç farklı kredi programı olduğunu belirten Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy, devlet garantili olan bir yıllık, 1 Milyar Türk Liralık kredi paketinin bu haftadan itibaren devreye gireceğini belirtti.
Taçoy, Kalkınma Bankası, Kıbrıs Türk Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Merkez Kooperatifi ve AB kaynaklı projeler kapsamında piyasaya çeşitli krediler kullandırıldığını ifade etti.
Bazı kredi programlarının açıklanmasına karşın henüz yürürlüğe girmediği eleştirilerini de yanıtlayan Taçoy, “Hiçbir kredi ayağında aksama yok, tümü çalışıyor” dedi.
Başbakan Ersin Tatar, 30 Mart tarihinde Coronavirüs salgınından olumsuz etkilenen işletmeler için düşük faizli, Kredi Garanti Fonu destekli 12 ay vadeli 1 Milyar Türk Liralık bir kredi paketi oluşturulduğunu açıklamış, söz konusu kredinin ilk altı ayının ise ödemesiz olacağını, işletmelere maliyetinin %9 olacağını belirtmişti.
Kalkınma Bankası Genel Müdürü Saffet Barutçu, 6 Nisan’dan bugüne dek 400 müracaat geldiğini, 240’ına geri dönüş yaptıklarını ve 17 Milyon 296 bin TL bir kredi sağlandığını belirtti. Bu krediler için 50 Milyon TL kaynak ayırdıklarını ifade eden Barutçu, önümüzdeki hafta içinde verilecek olan onaylarla bu kaynağın neredeyse yarısını kullandırmış olacaklarını kaydetti.
Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy:
“Hiçbir kredi ayağında aksama yok, tümü çalışıyor”
Bu süreçte 3 kredi programı uygulandığını anlatan Taçoy, hiçbir kredi ayağında aksama olmadığını ifade etti.
Kredi programlarıyla ilgili YENİDÜZEN’e konuşan Taçoy, şunları ifade etti: “Kalkınma Bankası tarafından açıklanan kredilerde yaklaşık 15 Milyon TL’ye yakın bir rakam piyasaya verildi. 250, 300 dosya daha kredi talebi var onlar da görüşülüyor. Önümüzdeki hafta da Yönetim Kurulu Toplantısı var, görüşülecek. Bunlar küçük 500 bin TL ve altı kredi talepleridir.
Kıbrıs Türk Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Merkez Kooperatifi’nden 12 milyon 500 bin TL verildi. Yaklaşık 350 dosya daha kredi talebi beklemede.
Devlet garantili olan bir yıllık krediler de Pazartesi itibariyle Garanti Fonu devreye girdi. Bu krediler de bu haftadan itibaren devreye girecek burada 1 milyar TL ayrıldı. 1 Milyar TL karşılığında %9 faizle, 500 Bin TL karşılığında 12 ayda ödeme kriteri ile verilmeye başlandı. Bunlar çek ve maaşlar kredisidir.
Bunun orta boyutlu işletmeler ve büyük boyutlu işletmeler için gayret sarf ediyoruz. Ay sonuna kadar da bunları organize edip açıklayacağız. Bunlar daha geniş kapsamlı krediler olacak.
Ayrıca AB toplantılarında görüşmelerimiz de vardı. Geçtiğimiz gün açıklanan 11 Milyon TL’lik kredi paketinde mikro işletmeler için (cafe ve restoran gibi işletmeler için) 3 Milyon Euro ayrılmıştır. Yaptığımız müzakerelerde bu sonuca vardık. Bir de küçük ve orta boyutlu işletmeler için 3,5 Milyon Euro açıldı, bunlar da belirli kriterler çerçevesinde 5 bin ile 100 bin Euro arası küçük ve orta boy işletmelere dağıtılacak.
Üçüncü boyut ise enerji verimliliği konusunda yeni istihdamlar yaratılması, enerji tasarrufu ve çevre dostu hareketi için projeyi ortaya koyduk. Bu çerçevede çeşitli yatırımlar yapılacaktır. Bunlar piyasada hareketlilik olması için yerli iş adamlarına yapılacaktır.
Mağusa Kanalizasyon projesinin tadilatının başlaması için girişimler yaptık. 22 Milyon Euro değerinde bir yatırım projesidir. Bu da Haziran ayında, imzalanan sözleşmeyle birlikte, geriye kalan vize ve diğer bazı unsurlarının sulh olmasıyla işe başlanacaktır. Hiçbir kredi ayağında aksama yok, tümü çalışıyor.”
Kıbrıs Türk Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Merkez Kooperatifi Başkanı Kemal Altuncuoğlu:
“12 Milyon 500 bin TL kredi kullandırıldı”
Bir aylık sürede 400’e yakın müracaat olduğunu dile getiren Kıbrıs Türk Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Merkez Kooperatifi Başkanı Kemal Altuncuoğlu, bir ayda 400’e yakın müracaat aldıklarını, 177 kişinin talebine onay verildiğini, toplamda 12 Milyon 500 bin TL kredi kullandırıldığını belirtti.
Haziran sonu itibariyle piyasaya 27 Milyon TL civarında kaynak aktarmış olacaklarını ifade eden Altuncuoğlu, küçük esnaf dışında LTD şirket, bahçeci, üretici gibi birçok kesimin de bu kredilerden yaralanabileceğini kaydeden Altuncuoğlu, birçok sektöre aktarım yaptıklarını anlattı. “Günde 15, 20 kişiye bu konuda onay veriyoruz, haziran sonu civarında ise onaylanacak olan dosyalarda piyasaya 25-27 milyon TL arasında para aktaracağız. Her gün müracaatlar da devam ediyor.” diyen Altuncuoğlu, 3,5 Milyar TL bütçeleri olduğunu dile getirdi.
Altuncuoğlu, ülke genelinde yaşanan ekonomik krizi atlatabilmek adına Türkiye Cumhuriyeti TESKOMB’a bağlı olarak ülkede esnafa yönelik destek kredisi dağıtıldığını belirtti. Altuncuoğlu, 3 buçuk milyar TL tutarında bir kredinin hazır olduğunu ve bunun hızlı bir şekilde esnafa dağıtılacağını söyledi.
Kalkınma Bankası Genel Müdürü Saffet Barutçu:
“En fazla küçük ve büyük ölçekli işletmelerde talep oldu”
Kalkınma Bankası’nın kredi paketleriyle ilgili bilgi aktaran Kalkınma Bankası Genel Müdürü Saffet Barutçu, en fazla küçük ve büyük ölçekli işletme paketlerine talep aldıklarını ifade etti.
Dün itibariyle toplam 400 müracaat aldıklarını kaydeden Barutçu, 61 işletmeye toplamda 17 Milyon 296 bin TL bir kredi sağlandığını dile getirdi.
Barutçu, özetle şunları belirtti:
“İlk pakette, bir ile dört çalışan sayısı olan ve yıllık cirosunun %20’sini geçmeyecek, üst limiti 100 bin TL şeklinde idi, ikinci paket en fazla 200 bin kriteri, 7-15 çalışanı olanlar, 3. paket cirosunun %10’u ve 300 bin TL üst sınırı, 4. Pakette ise 15 ve üzeri çalışanı olan işletmeler, üst limit 500 bin TL olan dört değişik paket açıkladık.
6 Nisan’dan itibaren bugüne dek 400 müracaat geldi. 240’ına geri dönüş yaptık, 160’ının doyası oluşmuş durumda. Bunların 91’i değerlendirildi, 50’si ise çarşamba günü değerlendirilecek. İlk 2 toplantıda toplam 17 milyon TL onaylamış olduk. Yani toplamda 61 işletmeye toplamda 17 Milyon 296 bin TL bir kredi sağlandı.
En fazla birinci paketteki ve dördüncü paketteki işletmelere yoğunluk oldu. Ez müracaat ise 3. Pakete geldi.
Açıkçası tahminlerimiz buna yakındı fakat beklediğimizden fazla müracaat geldi. Üretimin ve istihdamın devamının sağlanması hedefiyle bu kredi desteklerini sağladı.
Son birkaç gündür müracaatlar düştü, sanırım bu yoğunluk artmaz diye öngörüyoruz.
Biz bu krediler için 50 Milyon TL ayırdık. Önümüzdeki toplantı da 7- 8 Milyon TL daha onay verirsek, bu kaynağın neredeyse yarısını kullandırmış olacağız.”