Ayşe GÜLER
Bakanlar Kurulu’ndan 7 milyar 705 milyon TL olarak geçerek, onaylanan 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın yasallaşması için geri sayım başladı.
Bu hafta içerisinde Meclis’teki ilgili komite görüşülmeye başlanan tasarıda, bütçe açığı 825 milyon TL olarak öngörülüyor.
Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli, 2018’e göre 2019 bütçesinde yüzde 32.5, yerel gelirlerde ise yüzde 24.61 yükseliş olduğunu belirterek, “Yerel gelirlerin üzerinde bütçeyi artırmışız. Bu da bize açığı yükselten bir unsur olarak yansıdı” dedi.
YENİDÜZEN’e yasa tasarısı ile ilgili bilgi veren, detaylı açıklama yapan Çoli, öncelikli olarak kamu borçlarıyla ilgili ödeme planı yapılması, ardından da kaynak kalması halinde destek, teşvik, maaş artışı ya da benzeri yatırımların planlanması gerektiğini kaydetti.
BU HAFTA KOMİTEDE GÖRÜŞÜLECEK
Bu hafta içerisinde Meclis’teki ilgili komite görüşülmeye başlanan tasarıda, bütçe açığı 825 milyon TL olarak öngörülüyor.
Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli: “825 milyon TL ‘bütçe açığı’ öngörülüyor”
Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli, 2019 bütçe yasa tasarısının 7 milyar 705 milyon TL olarak onaylandığını söyledi, gelirlerin ise 6 milyar 880 milyon TL olarak öngörüldüğünü kaydetti.
Hazırlanan tasarıda 825 milyon TL ‘bütçe açığı’ öngörüldüğünü ifade eden Çoli, ‘gerçek açığın’ ise 1 milyar 300 milyon TL olarak öngörüldüğü bilgisini de paylaştı.
Çoli, 2018’e göre 2019 bütçesinde yüzde 32.5, yerel gelirlerde ise yüzde 24.61 yükseliş olduğunu belirterek, “Yerel gelirlerin üzerinde bütçeyi artırmışız. Bu da bize açığı yükselten bir unsur olarak yansıdı” dedi.
Hazırlanan tasarıda 825 milyon TL ‘bütçe açığı’ öngörüldüğünü ifade eden Çoli, ‘gerçek açığın’ (TC katkıları yapılmazsa) ise 1 milyar 300 milyon TL olarak öngörüldüğü bilgisini de paylaştı.
“TC kredileri hariç, 31 Aralık 2017 itibariyle 5 milyar 677 milyon 160 bin TL’lik mükellefiyet…”
Çoli, 31 Aralık 2017 itibariyle TC kredileri hariç devletin 5 milyar 677 milyon 160 bin TL’lik kefalet mükellefiyeti olduğunu aktararak, bu rakamın dövizdeki yükseliş de göz önüne alındığında yılsonu için ciddi şekilde artacağını söyledi.
Bu rakamın devletin 1 yıllık genel bütçe tutarı kadar kefalet mükellefiyeti olduğunu belirten Çoli, öncelikli olarak kamu borçlarıyla ilgili ödeme planı yapılması, ardından da kaynak kalması halinde destek, teşvik, maaş artışı ya da benzeri yatırımların planlanması gerektiğini kaydetti.
Çoli, “Borçları ödemeden bu süreç daha uzun olursa, gelecek kuşaklar açısından içinden çıkılmaz bir durum ortaya çıkacak” diyerek, “Şu anda günü kurtarıyoruz” şeklinde konuştu.
MALİYE BAKANLIĞI MÜSTEŞARI ÇOLİ: “BÜTÇEDE YÜZDE 32.5 ARTIŞ”
Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli, 2018’e göre 2019 bütçesinde yüzde 32.5, yerel gelirlerde ise yüzde 24.61 yükseliş olduğunu belirterek, “Yerel gelirlerin üzerinde bütçeyi artırmışız. Bu da bize açığı yükselten bir unsur olarak yansıdı” dedi.
Ek mesai: 2019 için 170-180 milyon TL öngörüsü…
2018 yılsonu itibariyle ek mesai ödeneğinin 150 milyon TL’yi aşacağı yönünde bir beklentilerinin olduğunu ifade eden Çoli, hiçbir tedbir alınmaması halinde söz konusu rakamın gelecek yıl 170-180 milyon TL’ye yükselebileceğini belirtti.
Çoli, kamu maliyesinde ‘inanılmaz’ bir boyuta oluşan ek mesai ödeneğinin bulunduğunu söyleyerek, sendikalar karşı çıksa da bu konu ciddi bir düzenleme yapılması gerektiğini vurguladı.
Bu bağlamda yeni bir ek mesai hesaplanması, düzenlenmesinin olması gerektiğini dile getiren Çoli, “Başka türlü açığı denge ya da kontrol altına almak mümkün değil” şeklinde konuştu.
Tedavilere kaynakta yüzde 100 artış…
Çoli, sağlıkta yurt içi ve yurt dışındaki tedavilere ödenen kaynakla ilgili yüzde 100’lük artış yaşandığını kaydederek, 2018 yılında 45 milyon TL olan tedavilerle ilgili kaynağın, 2019 bütçe yasa tasarısında 90 milyon TL’ye çıkartıldığını ifade etti.
Laboratuvar, tıbbi malzeme ve ilaç alımı ödeneğine de yüzde 52.70 artış yapıldığını söyleyen Çoli, bu rakamın 105 milyon 600 bin TL’den 161 milyon 25 bin TL’ye yükseldiğini dile getirdi.
BÜTÇE YASA TASARISINDAN:
- 2019 bütçe yasa tasarısı: 7 milyar 705 milyon TL
- Genel Gelirler: 6 milyar 880 milyon TL
- Bütçe açığı: 825 milyon TL
- Ek mesai: 2018 yılsonu için 150 milyon TL’yi aşması, 2019’da 170-180 milyon TL’ye ulaşması öngörüsü…
- Mahalli gelirler: 4 milyar 512 milyon 116 bin TL
- Fon Gelirleri: 1 milyar 97 milyon 884 bin TL
- TC yardımları: 695 milyon TL
- Krediler: 575 milyon TL
- İç borçlanma: 825 milyon TL
- Belediyelere katkı payı yüzde 29.40 artırılarak, 322 milyon 500 bin TL’den 417 milyon 400 bin TL’ye yükseltildi.
- Sosyal güvenlik yatırımları hariç olmak Sosyal Sigortalar Dairesi’ne sağlanan kaynak yüzde 39.22’lik artışla 408 milyon TL’den 568 milyon TL’ye çıkarıldı.
Alt yapı ve reel sektör yardımlarında %36.7 düşüş…
Alt yapı ve reel sektörü için sağlanan TC yardımlarının 2018’e göre yüzde 36.7 azaltılarak, 335 milyon TL’den 245 milyon TL’ye gerilediğini dile getiren Çoli, savunma gelirlerinin ise yüzde 50 artırılarak 450 milyon TL’ye yükseldiğini belirtti.
KKTC-TC arasında 2019-2021 yıllarını kapsayan Mali Protokol’ün imza altına alınmadığı sürece hiçbir bakanlığın altında, TC kaynaklı yardım projelerinin yer almadığını kaydeden Çoli, bu rakamla ilgili dağılımın protokol sonrasında ortaya çıkacağını dile getirdi.
Çoli, 245 milyon TL’nin Maliye Bakanlığı bütçesi altında açılan ‘yedek ödenek’ kaleminde tutulduğunu söyledi.
Ayrıca Çoli, bütçe içerisinde kredilerin ise 575 milyon TL olarak öngörüldüğünü kaydetti.
Belediyelere katkı payına yüzde 29.40 artış
2019 bütçe yasa tasarısında belediyelere katkı payının yüzde 29.40 artış yapıldığını ifade eden Çoli, söz konusu rakamın 322 milyon 500 bin TL’den 417 milyon 400 bin TL’ye yükseldiğini söyledi.
Çoli, devletin işveren sıfatı ile yaptığı sosyal güvenlik yatırımları hariç olmak üzere Sosyal Sigortalar Dairesi’ne sağlanan kaynağın da yüzde 39.22’lik artışla 408 milyon TL’den 568 milyon TL’ye çıkarıldı.
Doğrudan Gelir Desteği…
Çoli, 2019’da Tarım Bakanlığı’nda Doğrudan Gelir Desteği’nin 195 milyon TL’nin 250 milyon TL’ye yükseldiğini söyledi.
“BRT’ye verilen kaynak, devletin ve yerel gelirlerin artışın çok üzerinde”
Çoli, 2019 bütçe yasa tasarısında; Mal ve Hizmet Alımları Gideri ile BRT’ye verilen cari transferler giderler içerisindeki kuruma aktarılan kaynağı da kıyasladı.
Mal ve Hizmet Alımları Giderinin 337 milyon 400 bin TL’den 482 milyon TL’ye yükseldiğini söyleyen Çoli, BRT’ye aktarılan kaynağın ise 82 milyon 400 bin TL’den 107 milyon 900 bin TL’ye çıktığını kaydetti.
Çoli, bu rakama ek olarak BRT ile ilgili solar enerji ve kanalizasyon gibi yatırım projelerinin de yer aldığını belirtti.
“Yerel gelirler yüzde 24, genel devlet bütçesi yüzde 32.5 artarken, BRT’ye verilen kaynak yüzde 39.95 arttı” diyen Çoli, “Bu rakam devletin ve yerel gelirlerin artışın çok üzerinde” şeklinde konuştu.
Mahalli yatırımlar…
2019 bütçesinde yer alan ‘mahalli yatırımlarla’ ilgili de bilgi veren Çoli, 2018’den 164 milyon TL olan rakamın, gelecek yıl için yüzde 10.24’lük artışla 180 milyon 800 bin TL’ye çıkartılmasının planlandığını kaydetti.
Süreç nasıl işleyecek?
Önce Komite, sonra Meclis’e…
2019 bütçesi, Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde 13 Kasım Salı günü görüşülmeye başlanacak, 27 Kasım Salı günü de sona erecek.
Komitenin ardından 2019 bütçesi, Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nun gündemine 10 Aralık’ta gelecek.
Bütçe görüşmeleri, 10 iş gününün ardından da 21 Aralık Cuma günü tamamlanacak.