YENİDÜZEN Haber Merkezi
Kapalı Maraş (Varosha) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin gündeminden düşmüyor. Kıbrıslı Rum İnsan Hakları Davaları Avukatı Achilleas Dimitriadis, mahkemenin, Türkiye’ye “savunma” için 14 Mayıs’a kadar süre verdiğini açıkladı.
Kıbrıslı Rum avukata göre, Maraş dosyaları ilerlemediği için “Taşınmaz Mal Komisyonu’nun etkin bir iç hukuk yolu oluşturduğu” iddiası Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından reddedildi. YENDİDÜZEN’e konuşan Taşınmaz Mal Komisyonu’na yakın kaynaklar bu iddiayı doğrulamadı, “Mahkemenin böyle bir kararı yoktur” dedi.
Politis’e konuşan Dimitriadis, Türkiye’nin kontrolündeki kapalı Maraş’ta yerlerinden olan Kıbrıslı Rumlarla ile ilgili 23 Mart’ta alınan yeni kararda, Türkiye’nin 14 Mayıs’a kadar savunmasının istendiğini belirtti.
Dimitriadis’e göre Türkiye davanın özüne ilişkin yazılı hitabını 14 Mayıs’a kadar mahkemeye sunmak zorunda.
Politis’in haberinde ayrıca AİHM’in, Türkiye'nin duruşma öncesi pozisyonlarının reddedildiği ve Varosi davasının özünü dinlemek için davanın ileriye taşınacağı iddiası da yer aldı.
Dimitriadis, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin tutumundaki değişikliği yakında yeniden gözden geçireceğini ve daha önce olduğu gibi, Kıbrıslı Rumlara AİHM önünde bireysel davalarında yardımcı olmaya devam edeceğini umduğunu ifade etti.
Söz konusu gelişmeyle ilgili YENİDÜZEN’e değerlendirme yapan Avukat Murat Metin Hakkı, Türkiye’nin Taşınmaz Mal Komisyonu’nun etkin olduğu iddiasıyla yaptığı ön itiraz nitelikli talebini anımsatarak, davanın esasının görüşülmeye başlandığını, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bununla ilgili gelecekte bir karar açıklayacağını belirtti.
Avukat Murat Metin Hakkı, şöyle devam etti
“Kapalı Maraş’ta bu mallarla ilgili pilot dava vardı. Burada başvuran şirket, K.V. Mediterranean Tours Ltd, 2010 yılında Taşınmaz Mal Komisyonu’na başvurmuştu. Geçen 11 yılda başvurusu ilerleme kat edemedi ve dosyasındaki belirsizlik uzadıkça uzadı. Taşınmaz Mal Komisyonu’nun etkin iç hukuk yolu olmadığı iddiasıyla AİHM’ne başvuruldu. Maraş’taki başka bir Kıbrıslı Rum malıyla ilgili meselede de Yargıtay olarak oturum yapan Yüksek Mahkememiz Maraş’la ilgili olarak çare üretirken TMK’nın hak sahibi tespitinde 1974 tapu kütük kayıtlarıyla bağlı olduğuna dair bulgu yaptı. Türkiye ise bu 2019 tarihli Yargıtay kararını dayanak olarak göstererek ön itiraz nitelikli bir talep sunmuş, Taşınmaz Mal Komisyonu’nun Maraş ile ilgili olarak artık etkin bir iç hukuk yolu olduğunu iddia etmişti. Kararın yazılı metnini henüz görmedim. Ancak, Taşınmaz Mal Komisyonu’nun Maraş ile ilgili olarak lafta değil icraatta da adımlar atmaması halinde Strasburg Mahkemesi’nin yaptırıma gideceğini düşünüyorum”.
Kaç müracaat var?
Doğrulanmış ve teyit edilmiş bilgilere göre ‘Taşınmaz Mal Komisyonu’na bugüne kadar Kapalı Maraş’la ilgili kişi ya da şirketlerden 337 farklı müracaat dosyası var ve bu dosyaların henüz hiçbiri açılmadı.
Kapalı Maraş’ın toplam 4 bin 638 dönümlük arazisinde bu müracaatlar, yarıdan fazlayı, 2 bin 438 dönümü kapsıyor.
312 milyon Sterlin
‘Taşınmaz Mal Komisyonu’nda ayrıca henüz dokunulmamış 5 bini aşkın dosya var. Toplam müracaat sayısı ise 6.740.
2020’de 67 yeni başvuru oldu.
Bu müracaatların 1.245’i sonuçlandırıldı. 201’i de geri çekildi, ya teklif kabul edilmedi, ya işlem sorunlu oldu.
‘Taşınmaz Mal Komisyonu’nda Maraş dışında sonuçlandırılan tüm dosyaların tazminatı için 312 milyon 118 bin sterlin kaynağa ihtiyaç var. Türk Lirası karşılığı güncel kurla 3.3 milyarı aşkın bir rakamdan söz ediyoruz. Bu para ödenirse mülkiyet sorununun yalnızca % 1.8’i çözümlenmiş oluyor.
Bugüne kadar ise 200 milyon sterline yakın ödeme yapıldı.
Taşınmaz Mal Komisyonu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Xenides-Arestis v. Turkey davasında vermiş olduğu hükümler uyarınca, Taşınmaz Mal Yasası (67/2005 sayılı Yasa) tahtında kurulmuştur. Alınan bu tedbirin amacı, Kuzey Kıbrıs'ta bulunan mallarla ilgili talepler için etkin bir iç hukuk yolu oluşturmaktır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye aleyhine açılan Demopoulos ve Diğerleri davasının kabul edilebilirliğine ilişkin almış olduğu 1 Mart 2010 tarihli kararda 67/2005 sayılı Yasanın etkin bir hukuki çare sunduğunu saptamış ve başvuranların şikayetlerini iç hukuk yolunun tüketilmemiş olduğu gerekçesiyle reddetmiştir.