Emre Diner, “Yeni Bakış’ın haberine göre…” diye kaynak belirtseydi ne kaybederdi?
Genç gazetecileri haber üretimine nasıl teşvik edeceğiz?
Akşam gazetesi, Yeni Bakış’ın özel haberini kaynak göstermeden, kendi özel haberiymiş gibi yayınladı. Türkiye medyasından gazeteler ve gazetecilerin Kıbrıs medyasından haber aşırması, “medyada emek hırsızlığı”nın özel bir boyutunu oluşturuyor ve bazı örneklerini daha önce sayfamızda ele almıştık. (https://www.yeniduzen.com/sabahin-kibris-muhabirinin-bilmesi-gereken-sorumluluklari-7900yy.htm)
Şimdi yeni bir örnekle karşı karşıyayız. Kıbrıs gazetelerinden Yeni Bakış internet sayfasına 20 Ocak 2017 tarihinde saat 09.00’da yüklenen ‘2 bin TL’ye yumurta ticareti’ başlıklı haber, gazetenin kendi muhabirlerinden Özlem Çimendal’ın imzasını taşıyordu.( https://www.yenibakisgazetesi.com/2-bin-tl-ye-yumurta-ticareti/14163/)
Akşam gazetesi internet sayfasında 21 Ocak 2017 saat 01.00’de(16 saat sonra) servis edilen habere ise “Kumar borcuna ‘yumurtalık’ ticareti” başlığı atıldı.(https://www.aksam.com.tr/guncel/kumar-borcuna-c2yumurtalik-ticareti/haber-588005)
Haber aynı kaynak yok
Akşam’ın ana sayfasında “2 bin TL’ye yumurtalık” başlığıyla ayrıca anons edilen haberdeki bilgiler, Özlem Çimendal’ın Yeni Bakış’ta yazdığı bilgilerle aynıydı. Akşam’da Emre Diner imzasıyla yayınlanan haberde herhangi bir kaynaktan ya da bilgilerin nereden alındığından bahsedilmiyordu.
Emre Diner Akşam gazetesinde editör olarak görev yapıyor. Dolayısıyla haber, akşam gazetesinin özel haberiymiş gibi yansıtılıyor. Emre Diner, habere “kumar borcu olan kız öğrenciler boyutu”nu da ekliyor. Amacı sansasyonu artırmak ya da haberin kendisine ait olduğunu kanıtlamak olabilir.
Fakat iki haber karşılaştırıldığında bu küçük farklılık Emre Diner’i haber hırsızlığından kurtarmıyor. Diner haberin başında “sosyal medyada yumurtalık bağışı avı”na çıkıldığını yazması, bilgileri bizzat kendisinin sosyal medyadan aldığı izlenimi verebilir. Ama haberdeki birçok ayrıntıyı nereden aldığını yazmıyor. Halbuki Özlem, Yeni Bakış’taki haberinde bilgilere nasıl ulaştığını adım adım anlatıyor.
Meslek Etiğine aykırı
KKTC Medya Etik Kurulu Gazetecilik Meslek İlkeleri(17): “Gazeteci, haber ajanslarından veya başka medya kuruluşlarından alarak doğrudan kullandığı veya geliştirdiği haberlerde kaynak belirtmelidir.”
Türkiye Basın Konseyi Basın Meslek İlkeleri(9): “Bir basın organının dağıtım süreci tamamlanmadan o basın organının özel çabalarla gerçekleştirdiği ürün, bir başka basın organı tarafından kendi ürünüymüş gibi kamuoyuna sunulamaz…”
Emre Diner, hem KKTC hem de Türkiye’nin gazeteci etik kurallarını ihlal ediyor. Daha önce Kıbrıs’ta da görev yapan Diner bunu neden yapıyor? Yeni Bakış’ı kaynak göstererek haberini yapsaydı ne kaybederdi? Özlem’in haberine kendi imzasını atmak ona ne kazandırdı? Bu sorulara mantıklı cevap vermek gerçekten zor.
Meslektaş dayanışması zorunludur
Aslında mesele basit bir haber hırsızlığının çok ötesindedir. Coğrafyamızda gazetecilik zemin kaybediyor, itibar kaybediyor. Buna paralel gazeteciler işini kaybediyor veya iş bulamıyor.
Böylesi koşullarda meslektaş dayanışması zorunludur. Gazeteciler sadece fikirsel alanda çatışmalı, çekişmeli. Mesleği ve mesleki üretimi korumak amacıyla çok sıkı bir dayanışma içinde olmalı. Birbirlerinin üretimine saygılı olmalı. Saygınlığı azalan bir medya, aynı zamanda işsizlik veya düşük ücrettir. En önemlisi de bu kutsal mesleğin, toplumsal sorumluluğunu yerine getirememesidir.
Şimdi dönüp Emre Diner’in yaptığına bakınca gazetecilik adına üzülmemek elde değil. Diner, “Yeni Bakış’ın haberine göre…” diye kaynak belirtseydi ne kaybederdi? Haberi sahiplenmesi ona ne kazandırdı? Bu haberle onun gazetecilik prestiji nasıl artmış olabilir? Anlamak mümkün değil.
Haber üretimi nasıl teşvik edilecek?
Öte yandan, haberiniz göz göre göre çalınıyorsa gazeteci olarak tekrar üretmeye nasıl motive olacaksınız? Genç gazetecileri üretime nasıl teşvik edeceksiniz? Daha da ötesi gazeteci adaylarına nasıl bir medya düzeni sunacaksınız? Onları gazeteci olmaya nasıl ikna edeceksiniz? “Ondan bundan haber çalan gazeteci oluyor, ben ne için uğraşayım” dediğinde ne cevap vereceksiniz?
Emre Diner’in basit gibi görünen haber hırsızlığının ardında ciddi bir medya trajedisi yatmaktadır. Haberi çalan avantajlı görülse bile, altı oyulan medyanın enkazının altından kimse kurtulamayacaktır.
Meslektaş dayanışmasını yükseltmenin zamanı gelmedi mi?