Mağusa Belediyesi’nin kanalizasyon arıtma tesisine 820 bin Euro’yu aşan borcu ve su arıtma tesisine Aralık sonu itibariyle 797 bin Dolar borcu olduğu belgelerle ortaya çıktı. Söz konusu iki şirket, borçlarını ödemesi için belediyeye yazılı uyarıda bulundu. İlgili kişiler ödemelerin düzene girmemesi durumunda Mağusa’yı ‘felaketin’ beklediğiyle ilgili uyardı.
Famagusta Su İşletme Şirketi (FSİ) su arıtma tesisi tarafından belediyeye gönderilen 24 Ocak tarihli yazılı belgede su arıtma tesisinin Aralık sonu itibariyle 797 bin 654 Dolar alacağı olduğu belirtildi. Söz konusu şirket, yaptığı yazılı uyarıda tesise olan ödemelerin üç yılı aşkındır düzensiz yapıldığını belirtti.
Remondis Su ve Atık Su Şirketi’nden yapılan uyarıda ise belediyenin kanalizasyon arıtma tesisine olan borcunun toplam 820 bin Euro’yu aştığı yazıldı.
Konuyu gündem taşıyan CTP Milletvekili Erkut Şahali: “Belediye yükümlülüklerini yerine getirmediği için işletmeci parasını alamaz ve masraflarını azaltmak amacıyla tesisi gereken biçimde çalıştırmazsa; bu tesisin yine kullanılmaz hale gelmesi çok muhtemeldir. Bu yaklaşık olarak 15 Milyon Dolarlık yatırımdı, kayıp çok büyük olur.”
Belediye Meclis Üyeleri yine uyardı:
Mağusa Belediyesi Meclis Üyesi Tolga Özçelik: “Böyle devam ederse belediye kapılarını kapatacak”Mağusa Belediyesi Meclis Üyesi Erhun Şahali: “Her geçen gün aksayan ödemeleri ile borçları dağ gibi oldu. Tehlike çanları şiddetlenerek çalıyor…”
Mağusa Belediyesi Meclis Üyesi Cemal İnce: “Belediye çok ciddi borç batağında, önem alınmazsa Lefkoşa’ya benzemekten korkuyoruz”
Mağusa Belediyesi Meclis Üyesi Ulus Irkad: “Yüksek faizle ödenen borçlar durduruldu, artık düşük faizler devrede”
Fehime ALASYA
Geçtiğimiz günlerde, 50 personelin maaşlarının geç ödenmesiyle gündeme gelen Mağusa Belediyesi, bu kez de alacaklıların uyarısıyla karşı karşıya geldi.
Belediyenin atık su arıtma tesisinde işletmeci firmaya olan ödemelerde 820 bin Euro’yu aşan ödeme geriliği yaşandığı belgeleriyle ortaya çıktı. Belediyenin ayrıca su arıtma tesisi Famagusta Su İşletme Şirketi’ne ise Aralık sonu itibariyle 797 bin 654 Dolar borcu olduğu belgelendi.
Söz konusu borçların aksamaya devam etmesiyle ilgili şirketlerin işleyişini durdurmasının ise Mağusa için ‘felaket’ olduğu ifade ediliyor…
Mağusa Belediye Başkanlığı’na gönderilen ve Başbakanlık makamına da sunulan yazılı uyarılarda borçların ve faizlerin miktarları hakkında detaylar yer alırken, Famagusta Su İşletme Şirketi su arıtma tesisine ödemelerin üç yılı aşkındır düzensiz yapıldığı belirtildi.
Söz konusu uyarı yazılarında, belediyenin ödeme dengesini yakalaması için anlayış çerçevesinde katkı konulduğu belirtildi.
Famagusta Su İşletme Şirketi tarafından belediyeye gönderilen 24 Ocak tarihli yazılı belgede su arıtma tesisine 797 bin 654 Dolar alacağı olduğu belirtildi.
Remondis Su ve Atık Su Şirketi’nden belediyeye yapılan bir diğer yazılı uyarıda ise konu “Atıksu Arıtma Tesisi Sözleşmesi Ödemelerde Yaşanan Sıkıntılar” başlığıyla 4 Şubat 2020 tarihinde belediyeye sunuldu.
Söz konusu yazılı uyarıda belediyenin kanalizasyon arıtma tesisine olan borcunun toplam 820 bin Euro’yu aştığı görüldü.
“Yaklaşık 15 Milyon Dolarlık yatırım heba olur, gölede lağım suyu akar…”
Söz konusu iki şirkete olan borçların, Mağusa’nın geri dönülemez şekilde zarar görmesine neden olacağını ifade eden CTP Milletvekili Erkut Şahali, yaşanabilecek felaketlere dikkat çekti.
Mağusa’daki su arıtma tesisine biriken borçlar yüzünden tesisin işleyişini aksatması durumunda işlevini yitirebileceğini işaret eden Şahali, “Bu yaklaşık olarak 15 Milyon Dolarlık yatırımdı, kayıp çok büyük olur” şeklinde konuştu.
Şahli, Remondis adlı şirketin atık su tesisini çalıştırmaması durumunda ise Çanakkale göledine bırakılan suyun arıtılmış su olmaktan çıkıp lağım suyu olacağını ifade etti.
Hatırlanacağı üzere Şahali, geçtiğimiz günlerde Meclis kürsüsünden konuya ilişkin açıklamalarda bulunmuştu.
Meclis üyeleri yeniden uyardı: “Tehlike kapıda, belediye kapılarını kapatacak”
Belediye Meclis Üyeleri, mali durumun içler acısı olduğunu dile getirerek, “Biz aylardır söylüyoruz, uyarıyoruz ama dikkate alınmıyoruz” ifadelerini kullandı. Çok sıkı ekonomik önlemler alınması gerektiğinden yana olan Meclis Üyeleri, ekonomik anlamda atılması gereken yeni adımları anlattı.
Alınması gereken önemlere de değinen üyeler, bir an önce harekete geçilmemesi durumunda felaketin kapıda olduğunu işaret etti.
YENİDÜZEN’e yakın bazı kaynaklar ise belediyenin sadece bankalara 20 Milyon TL civarında borcu bulunmasının yanında, piyasaya da 35 Milyon TL’lik borcu olduğunu ileri sürdü.
Şahali’den önemli iddialar
“Deniz suyu arıtma tesisleri çalışmazsa ölür, yok olur”
Mağusa Milletvekili Erkut Şahali, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada tesislerin işleyişine yönelik detaylı bilgi paylaşarak, olası felaket senaryolarını hatırlattı. Tüm bunların yaşanmaması için bu ödemelerin derhal düzene girmesi gerektiğinin altını çizen Şahali, şöyle devam etti:
“Özelleştirme tartışmalarında çok anlatıldı ancak detayları çok fazla bilinmiyor. FSİ’nin işlettiği denizden su arıtma tesisi Belediye ve DAÜ’nün ortak malıdır. 2008’de yapıldı ve 15 yıllık süreyle yap-işlet-devret modeli ile FSİ tarafından işletiliyor. 2023 yılında bu tesis çalışır vaziyette belediyeye teslim edilecek. Deniz suyu arıtma tesisleri sürekli çalışması gereken bir sistemdir, eğer işletmeci işletme giderlerini karşılayacak maddi karşılığı müşterisinden alamaz ve artık tesis kesintili çalıştırmaya başlar, tesis ölür, yok olur, artırma özelliğini de kaybeder. Bu tesis günlük 4 bin tonluk kapasite ile inşa edildi. Fakat bu inşa edilmeden önce DAÜ’nün bin tonluk tesisi vardı. Bu tesisin idamesini yapamadıkları için tesis kullanılamaz hale geldi. İhale şartnamesinde de yüklenici firmanın bu dört bin tonluk kapasiteyi inşa ederken üniversitenin bu tesisini de tamir ederek devreye alması şartı vardı. Yani 3 bin ton yeni kurulacaktı, bin ton da DAÜ tesisi yeniden çalışır vaziyete gelecekti.
Üniversitenin tesisi uzun süre atıl kaldığı için tamir edilemedi ve 3 bin tonluk tamirat yapmak yerine yatırımcı doğrudan 4 bin tonluk yeni bir tesis kurdu.
Yine belediye yükümlülüklerini yerine getirmediği için işletmeci parasını alamaz ve masraflarını azaltmak için tesisi gereken biçimde çalıştırmazsa tekrardan bu tesisin kullanılmaz hale gelmesi çok muhtemeldir.
Bu yaklaşık olarak 15 Milyon Dolarlık yatırımdı, kayıp çok büyük olur.”
“Felaket büyüdükçe büyüyor…”
“Bir diğer sıkıntı da Remondis adlı şirketin atık su tesisidir. Bu tesis çalışmazsa bu da zarar görecek. Sistem eksik arıtımla çalışırsa, bıraktığı arıtılmış su lağım suyu olmaya devam edecek. Bu arıtılan su Çanakkale göledine bırakılıyor. Bırakılan bu su temiz su göledinden Çanakkale göledine aktarılır. Çanakkale göledindeki su ise belli bir seviyeye ulaştığında Derinya’daki yer altı su kanalına ulaşır. Çanakkale göledi bir doğa harikası olarak değerlendirilir ve koruma bölgesi olarak ilan edilmiştir. Dolayısıyla bu arıtma tesisinin yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde hem bu doğa harikasının yok olmasına hem de Derinya bölgesindeki tüm yer altı sularını kirleteceğiz.
Derinya su kuyularının özelliği ise ülkede yapılan seracılığın yüzde 75’ini bünyesinde barındırmasıdır. Felaket büyüdükçe büyüyor…”
Meclis’te dile getirmişti: “Bu iki borç kentin geri dönülmez şekilde zarar görmesine neden olacak”
CTP Milletvekili Erkut Şahali, geçtiğimiz günlerde Meclis kürsüsünden Mağusa Belediyesi’nin mali durumu ile ilgili yaptığı konuşmada belediyenin kötü yöneltildiğine işaret etmişti.
Şahali; Mağusa'da belediyenin mali kabiliyetlerinin istihdam ettiklerini ödeyecek durumda olmadığına dikkat çekmiş, “Belediyenin mali bünyesi sahip olduğu bütçe kadar bir borç yükü altında ezilmiştir" şeklinde konuşmuştu.
“Atık su arıtma tesisinde işletmeci firmaya 700 bin Euro'luk borç var. Tesiste şalter kapanırsa ne olur? 2 doğa harikası gölet lağıma batar" diyen Şahali, "2023’e kadar geçerli yap işlet devret modeli ile işletilen içme suyu arıtma tesisine de 1 Milyon dolarlık bir borç yükü var. Bu alacak orada dururken firmanın bu tesisi çalıştırma yükümlülüğünden söz etmek mümkün değil” demişti.
“Alacaklarını tahsil edemediği için faaliyetlerini durduracak işletme tesisin geri dönülmez şekilde kaybedilmesine sebep olacak. Bu tesis Mağusa Belediyesi'nin malıdır. Kaybeden kentin bütünü olacak” diyen Şahali, belediyenin hem atık suru arıtma tesisine hem de su arıtma tesisine olan borçları nedeniyle büyük bir mali kriz yaşandığına vurgu yapmıştı.
“Bu iki borç kentin geri dönülmez şekilde zarar görmesine neden olacak” şeklinde konuşan Şahali, “7 yıl önce Lefkoşa’da yaşanan olumsuzluğun Mağusa’da da yaşanması maalesef acı bir gerçek olarak karşımıza çıktı” ifadelerini kullanmıştı.
Meclis üyeleri ne düşünüyor?
Mağusa Belediyesi Meclis Üyesi Tolga Özçelik (HP):
“Böyle devam ederse belediye kapılarını kapatacak”
“Bundan birkaç ay önce yine maddi sorunlar yaşanmıştı. O günlerde Belediye Başkanıyla görüşüp bazı öneriler vermiştik. İşçi sayısının azaltılması vb gibi ekonomik bir paket ile program yapılsın istemiştik ama hiçbir önlem alınmadı. Bu yapı bu şekilde yürümeyecek diye Başkana aktardık ama yine önlem alınmadı. Yine bu ay işçilerimiz geç ödendi. Bu geç ödemler takribi diğer aylarda da devam edecek. Başkan borçla borç kapatmaya gidiliyor, böyle devam ederse belediye kapılarını kapatacak. Belediyenin bankalara toplam 25 milyon TL olan borçlarını tek bankaya toplayalım diye karar aldık. CTP, HP, DP ve TDP oyu ile borçta yapılanma kararı ürettik, toplam borca borç ödemeden yapılanma kararıydı. Böylece yüksek faizlerden kurtulacaktık. Bu konu ihale komisyonunda. En az 100, 150 personel durdurulmalı, boşa verilen harcamalar kısıtlanmalı aksi halde Lefkoşa örneğini yaşayacağız.”
Mağusa Belediyesi Meclis Üyesi Erhun Şahali (CTP):
“Her geçen gün aksayan ödemeleri ile borçları dağ gibi oldu. Tehlike çanları şiddetlenerek çalıyor…”
“Çok uzun zamandır uyarılarımız yapıyoruz. Bize verilen bilgilerin tümüyle kapsamlı olmasa da yüzeysel borçları öğrendik. Bankalarda faizlerin düşmesiyle birlikte borçları bir yerde toparlama teklifiyle yeni yapılanmaya gidilmesine onay verdik. Tek bir kuruş bile yeni borç yapılmaması şartıyla onay verdik. Bu yolla faizi yükünden kurtulmaya gidilecek. Yeni bir borçlanma teklifi vardı, ama geri çevirdik. Bu durum belediyeyi daha iyiye taşımakta yeterli değil ama faiz borcu altında ezilen belediyeye nefes aldıracak. Gerekli önlemler alınmazsa burası da LTB’ye bezeyecek, artık maaş ödemlerini de gecikmeli yapıyor. Her geçen gün aksayan ödemeleri ile borçları dağ gibi oldu. Tehlike çanları şiddetlenerek çalıyor…”
Mağusa Belediyesi Meclis Üyesi Cemal İnce (CTP):
“Belediye çok ciddi borç batağında, önem alınmazsa Lefkoşa’ya benzemekten korkuyoruz”
“Belediye yıllardır Başkanın yaptığı hesapsızlığın kurbanı olmuş durumda. Fazla istihdam, gereksiz harcamalar gibi çeşitli etkenler belediyeyi çok etkiledi. Borçların yapılması için Başkan’a yetki verdik. Şu an bankalardan teklif alıyor. Bu borcun üstüne ek borç alınmayacak. Biz defalarca bu gibi çeşitli uyarılarda bulunduk. Belediyenin sağlam mali yapısından ötürür bu uyarılar yıllarca dikkate alınmadı. Oktay Kayalp döneminden gelen sağlam maddi dayanak gün geçtikçe tüketildi. Gelinen noktada belediye çok ciddi borç batağında, eğere önemler alınmazsa Lefkoşa’ya benzemekten korkuyoruz. Bunu da en son çalışanların maaşlarını alamamasından da anlıyoruz.”
Mağusa Belediyesi Meclis Üyesi Ulus Irkad (TDP):
“Yüksek faizle ödenen borçlar durduruldu, artık düşük faizler devrede”
“Yüksek faizden bankalara olan faizli borçlardan kurtulmak için Kıbrıs Bankalarında olan borcu TC bankalarından borç alarak kapattık. Yeni bir yapılandırmaya gittik. Mağusa’da CTP, DEP, YKP ve HP katılımıyla borçları bu şekilde kapattık. Şu anda düşük faizden borçlar ödeniyor. Hatta her ay artık belediyenin elinde 400 bin TL kar kalacak. En son oturumda bu kararı aldık. Yine aynı arkadaşlarla elimizden geleni yapıp belediyeyi düze çıkarmaya çalışacağız. Geç gelen personel maaşlarının da bankalar arası sıkıntı olduğunu öğrendik, bu yeni yapılanmadanmış dendi. Yine ilerleyen zaman diliminde tüm bunları göreceğiz. Ama kesin olan durum, yüksek faizle ödenen borçlar durdurulmuştu. Şimdi böyle güzel bir uygulamaya gidildi.”